به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از مرکز اطلاع رسانی، روابط عمومی و امور بین الملل دکتر سید مسعود میرکاظمی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری دیشب شبکه یک سیما در مورد پرداخت یارانه جدید و مبنای دهک بندی افراد جامعه گفت: براساس قانون بایستی دهک‌های درآمدی تعیین و بر اساس آن میزان حمایت دولت انجام شود. در بحث انرژی میزان مصرف دهک‌ها متفاوت است و دهک‌های درآمد بالا  چند برابر دهک‌های پایین مصرف می‌کنند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: قاعدتاً دهک‌های پایین جامعه باید تحت حمایت بیشتر و دهک‌های بالا حمایت کمتری قرار بگیرند تا عدالت برقرار شود. بر این اساس وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسوولیت دارد پالایش لازم را انجام داده و دهک‌های مختلف را مشخص کند که پایگاه اطلاعات ایرانیان، اطلاعات کامل از وضعیت درآمدی افراد دارد.
وی گفت: اطلاعات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اختیار سازمان هدفمندی یارانه‌ها قرار گرفته و این سازمان بر اساس مصوبات ستاد مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها، پرداخت‌ها را انجام داده است.
دکتر میرکاظمی تاکید کرد: پرداخت یارانه‌ها که روز گذشته انجام شد بر اساس تحلیل‌ها و محاسبات انجام‌شده، البته ممکن است خطا هم وجود داشته باشد. افرادی که از یارانه جامانده‌اند می‌توانند به پایگاه سازمان هدفمندسازی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کنند که اگر مشمول شوند، مابه‌ التفاوت دو ماه برایشان واریز می‌شود، اما اگر افرادی مشمول نباشند، توضیح داده خواهد شد که مشمول یارانه نیستند.
چه زمانی یارانه قابل‌برداشت است؟
وی ادامه داد: یارانه واریز شده برای دو ماه و برای کالاهای اساسی به‌جز دارو و نان است. به‌محض اینکه اجرای طرح آغاز شود، مبلغ کمک معیشتی قابل‌برداشت خواهد بود و مردم می‌توانند از آن استفاده کنند، زیرا هنوز کالای 4200 در جامعه توزیع می‌شود و باید قیمت‌گذاری‌ها صورت بگیرد و زیرساخت‌های لازم فراهم شود تا درنهایت اطمینان خاطر ایجاد شود و مردم بدانند که دولت به فکر است و حمایت‌های لازم را انجام می‌دهد.
معاون رییس جمهور تاکید کرد: یارانه پرداختی برای اطمینان خاطر افراد جامعه است و افراد به‌صورت ماهانه می‌توانند از مبالغ واریزی استفاده کنند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه اضافه کرد: کمک معیشتی واریزی دولت درواقع تجمیع یارانه‌های قبل (یارانه‌ها ماهانه و معیشتی) است، البته در بند «ب» تبصره 14 باید پالایش انجام شود و افراد جدیدی که مستحق دریافت یارانه هستند، ثبت‌نام شوند.
وی ادامه داد: البته یارانه معیشتی روز 10 اردیبهشت‌ماه پرداخت شد و مبلغ واریزی علاوه بر آن است، اما از ماه‌های بعد فقط یک‌بار یارانه کمک معیشتی به‌صورت تجمیعی پرداخت می‌شود تا خانواده‌ها منابع را خودشان مدیریت کنند؛ همچنین قسط وام یک‌میلیون تومانی کرونایی نیز از یارانه کمک معیشتی کسر شده است.
قیمت جهانی کالاها دچار به‌هم‌ریختگی شده است
 
میرکاظمی با اشاره به اینکه در سطح جهانی قیمت کالاهای اساسی دچار به‌هم‌ریختگی شده است، اضافه کرد: کشورها به شکل‌های مختلف از مردمشان حمایت می‌کنند تا کمترین هزینه به مردم تحمیل شود.
وی تصریح کرد: در کشور ما هم با واریز کمک معیشتی هم توزیع به‌صورت عادلانه و حمایتی انجام‌ می‌شود. امروز امنیت غذایی در جهان به خطر افتاده است و از سال 1399 به بعد شاهد افزایش قیمت کالاهای اساسی و مواد غذایی هستیم که در اواخر سال 1400 با جنگ روسیه و اوکراین این موضوع تشدید شد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گزارشی از افزایش شدید قیمت برخی اقلام در بازار جهانی داد و گفت: هر تن جو در سال 99 برابر 270 دلار بود که در شهریور سال گذشته به 350 دلار و فروردین امسال به 560 دلار رسید؛ همچنین ذرت 220 دلار بود که در شهریور سال گذشته به 399 دلار و فروردین امسال 516 دلار افزایش یافت.
معاون رییس جمهور افزود: قیمت جهانی گندم هم در سال 99 برابر 210 دلار بود که در شهریور سال گذشته به 380 دلار و فروردین‌ماه به 560 دلار رسید و روغن خام هم 741 دلار بود که شهریور سال گذشته به 1280 دلار و فروردین‌ماه به 2 هزار و 36 دلار رسیده است.
میرکاظمی بیان کرد: از طرفی همه کشورها برای خرید کالاهای اساسی هجوم آوردند و حتی کشورهای صادرکننده به بازرگانان خود اجازه صادرات نمی‌دهند. تقاضای جهانی برای مواد غذایی تحریک شده است.
وی تصریح کرد: جنگ اوکراین و روسیه قابل‌توجه است، زیرا اوکراین بخش قابل‌توجهی از جو، ذرت، گندم و دانه‌های روغنی را تولید و صادر می‌شود و احتمال دارد روند کنونی تا سه سال آینده ادامه داشته باشد. تمام این موارد بر بازار تاثیر دارد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: دولت قبل در مورد ذخایر کالاهای اساسی به‌گونه‌ای عمل کرده بود که ذخایر کشور 30 تا 70 درصد کمتر از حداقل میزان موردنیاز بود و 8 میلیارد دلار کالاهای اساسی را نیز خرج کرده بود، اما وقتی دولت سیزدهم روی کارآمد ذخایر کالاهای اساسی را تامین کرد.
چگونه با کالابرگ الکترونیکی خرید کنیم؟
وی در مورد کالابرگ الکترونیکی نیز بیان کرد: با کارت بانکی که مردم در اختیار دارند، کالابرگ الکترونیکی اجرا می‌شود و نیاز به کارت جدید نیست. ماهانه کارت بانکی سرپرستان خانوار شارژ می‌شود و مردم می‌توانند کالاهای مشخص را به قیمتِ شهریور 1400 بخرند. دستگاه‌های کارت‌خوان مخصوصی در فروشگاه‌ها نصب می‌شود، مردم می‌توانند کالاهای اساسی را خریداری کرده و در هنگام خرید نوع کالای خریداری‌شده در دستگاه انتخاب کنند تا یارانه آن محاسبه شود.
عضو کابینه دولت سیزدهم گفت: وقتی اختلاف قیمت وجود دارد، تقاضا برای یک محصول بیشتر خواهد شد. با این طرح دولت ارز را به تجار، واردکنندگان، کارخانه‌های روغن با همان نرخ نیمایی می‌دهد، یعنی ریال را در بازار جمع می‌کند، بنابراین بخشی از پایه پولی بهبود پیدا می‌کند.
رییس سازمان برنامه و بودجه افزود: اگر روش قبلی تداوم داشت، باید ارز 4200 تومانی می‌دادیم و اگر بانک مرکزی ارز نداشت، باید در بازار خرید می‌کرد، اما با این طرح می‌توان پایه پولی را اصلاح کرد. با این روش که یارانه را در آخر زنجیره به خود مردم می‌دهیم، اثربخشی بیشتری خواهد داشت.
وی گفت: تا قبل از اینکه کالابرگ الکترونیکی برای مردم طراحی شود، یارانه معیشتی به‌حساب مردم واریز شده است اما بعد از آن با کالابرگ الکترونیکی و راه‌اندازی سامانه مربوطه، مردم می‌توانند کالاهای اساسی مانند مرغ، تخم‌مرغ و یا روغن خریداری کنند. این تکلیفی است که قانون بودجه برای دولت در نظر گرفته است.
دکتر میرکاظمی اضافه کرد: در حال حاضر اگر یارانه کمک معیشتی آزاد شود، مردم می‌توانند با آن کالاهای دیگر هم خرید کنند، اما وقتی یارانه از طریق کالابرگ الکترونیکی اختصاص پیدا کند، محدود به خرید اقلام مشخص خواهند بود.
 
رئیس سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: دولت به فکر حمایت از مردم است و زیرساخت‌های اجرای این طرح به‌سرعت آماده می‌شود. ممکن است تولیدکننده علاقه به عرضه کالا نداشته باشد که به دلیل اختلاف قیمت کنونی است، اما وقتی یارانه‌ها اصلاح شود، رقابت در تولید شکل خواهد گرفت.
وی در مورد اینکه آیا یارانه معیشتی به تزریق نقدینگی منجر می‌شود، تصریح کرد: از شهریور ماه سال گذشته تاکنون قیمت کالاهای اساسی 60 تا 80 درصد افزایش یافته و این روند در دنیا هم بوده است. دولت می‌خواهد اثر این افزایش را کاهش دهد و از طرفی این موضوع تورم را مدیریت می‌کند. باید با تورم مقابله کرد تا قدرت خرید مردم بالا برود.
دکتر میرکاظمی گفت: بانک مرکزی در دولت قبل ارز به قیمت آزاد خریداری می‌کرد و آن را به قیمت 4200 تومانی می‌فروخت که باعث ایجاد خلق پول می‌شد، اما امروز دولت ارز آزاد خریداری نمی‌کند که آن را به قیمت کمتر بفروشد، بلکه ارز به نرخ نیمایی در بازار عرضه می‌کند که مردم می‌توانند ارز موردنظر خود را خریداری کنند و یا تولیدکننده می‌تواند نهاده دامی وارد کند.
رییس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: بنابراین رانتی در کار نخواهد بود یا این‌گونه نیست که دولت جو و ذرت ارزان بیاورد و مرغدار هم تولید نکند یا گندم ارزان به آسیابان بدهد و تبدیل به نان نشود.
وی افزود: دولت با نظارت کلان از ظرفیت کارخانه‌ها کمال استفاده را می‌کند. در حال حاضر کشورهای شمال ایران گندم مازاد دارند و ما کارخانه مازاد آرد داریم، اما به دلیل تفاوت قیمت و قاچاق آرد آن را نمی‌آورند. زمانی که دولت ارز نیمایی بدهد می‌تواند با آن ریال را از بازار جمع کند و پایه پولی را بهبود می‌بخشد و ظرفیت کارخانه‌های آرد تکمیل و اشتغال ایجاد می‌شود، بنابراین می‌خواهیم یارانه‌ را به حلقه آخر زنجیره بدهیم.
میرکاظمی با بیان اینکه روغن از تنی 700 دلار به 2300 دلار رسیده است، تاکید کرد: اگر دولت حمایت نکند، مردم چگونه می‌توانند آن را خریداری کنند، البته برخی اقتصاددانان می‌گویند که اگر به مردم پول نقد بدهید تقاضای افزایش می‌یابد درحالی‌که دولت در سال‌های قبل با دلار 4200 تومانی پول بازار را جمع می‌کرد الآن با دلار نیمایی 24 هزار تومانی آن را جمع‌آوری می‌کند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: کل منابع ارزی دولت از سامانه نیما تأمین می‌شود و ما چیزی به نام ارز 4200 تومانی دیگر نداریم.
وی افزود: از سال 97 طبق گزارش مرکز آمار ایران بر اساس شاخص تورم مصرف‌کننده قیمت کالاهای اساسی 4 تا 5 برابر افزایش یافته و وقتی قیمت روغن بالا رفته فقط مربوط به مواد اولیه نیست بلکه مزد کارگر هم 57 درصد افزایش یافته است، البته در تولید نان سهم آرد از هزینه تمام‌شده خیلی پایین‌تر است که به‌مرور اصلاح می‌شود.
 
قیمت نان تغییر نمی‌کند
دکتر میرکاظمی با بیان اینکه قیمت نان تغییر نمی‌کند و نانوایی‌ها تا اطلاع ثانوی به همان شکل قبل کار خواهند کرد، تصریح کرد: الآن برای سه دهک کم درآمدی ماهانه 400 هزار تومان و برای 6 دهک پردرآمد 300 هزار تومان یارانه معیشتی واریز شده و هنوز برای دارو و نان همه دهک‌ها مساوی هستند و اگر کسی بیمار شود در بیمارستان بیمه حمایت می‌کند. دارو و نان مانند گذشته حمایتی است.
معاون رییس جمهور با اعلام اینکه هنوز در مورد نان اتفاقی نیفتاده است و تا اطلاع ثانوی آرد به همان قیمت حمایتی توزیع خواهد شد، ادامه داد: یارانه معیشتی برای جبران اثر افزایش قیمت کالاهای اساسی پرداخت شده است. کارخانه روغن اگر ارز 4200 تومانی می‌گرفت، امروز ارز نیمایی دریافت می‌کند که روغن به خارج کشور قاچاق و خارج از شبکه توزیع نشود.
 
وی با تاکید بر اینکه در بخش مواد غذایی ظرفیت مازاد در کشور وجود دارد که به خاطر تفاوت قیمت تکمیل نمی‌شد، گفت: شبکه حمل‌ونقل آرد هر سال با افزایش هزینه مواجه می‌شود و کامیونداران خواستار اصلاح قیمت حمل‌ونقل هستند، چون قطعات یدکی گران می‌شود و دولت همه این موارد را پوشش می‌دهد تا فشاری به مردم وارد نشود.
دکترمیرکاظمی تصریح کرد: دولت در روزهای آینده اطلاع‌رسانی می‌کند که چه زمانی یارانه‌ها قابل‌برداشت است و وقتی سامانه کالابرگ آماده شد، یارانه به کالاها اختصاص می‌یابد و به‌هیچ‌وجه حمایت دولت از مردم قطع نمی‌شود. از ماه اول اجرای طرح بخش اول برای یک ماه قابل‌برداشت خواهد بود و از ماه دوم بخش دوم قابل‌ برداشت می‌شود.
 
هدف دولت حمایت از مردم و گذر از بحران غذایی است
رئیس سازمان برنامه و بودجه در مورد این سوال که آیا دولت از اجرای طرح درآمد کسب می‌کند، افزود: به هیچ‌وجه این‌گونه نیست دولت در سال‌های قبل 8 تا 10 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی می‌داد؛ امروز با افزایش قیمت‌ها باید بیش از 20 میلیارد دلار باید بدهد.
دکتر میرکاظمی تصریح کرد: همچنین منابع تبصره 14 قانون بودجه که مربوط به هدفمندی یارانه‌ها است از محل درآمدهای آن برای جبران معیشت مردم استفاده می‌شود و به هیچ‌وجه این درآمد صرف تأمین کسری بودجه دولت نمی‌شود. اگر دولت حمایت نکند 4 تا 5 دهک دچار مشکل اساسی می‌شوند. هدف ما حمایت از مردم و گذر از بحران غذایی است.
وی گفت: با ارز 4200 تومانی هیچ تولیدکننده‌ای قدرت رقابت پیدا نمی‌کند، اما وقت ارز نیمایی شود، فعالان اقتصادی دنبال تولید و رقابت می‌روند. اگر اصلاح یارانه دارو و نان هم اضافه شود، چند میلیارد دلار اضافه خواهد شد و دو برابر سال‌های قبل باید از دهک‌ها حمایت کنیم.
 
فقر از بین خواهد رفت
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه در مورد مواد غذایی دهک‌های بالای درآمدی 2-3 برابر دهک‌های پایین مصرف می‌کنند، بیان کرد: در مورد گوشت، روغن، مرغ و تخم‌مرغ نیز این‌گونه است البته در مورد انرژی وضعیت شدیدتر است و فاصله مصرف دهک‌های پردرآمدی ده‌ها بالابر دهک‌های کم درآمدی است.
دکتر میرکاظمی تصریح کرد: ضریب جینی در هشت سال گذشته با وجود تخصیص ارز ترجیحی و پرداخت یارانه مستقیم به 4 دهم واحد رسید و اضافه شد، یعنی فاصله طبقاتی در جامعه بیشتر شد که باید این ضریب را به 35 صدم واحد برسانیم. با این اقدام فقر کامل از بین خواهد رفت.
وی افزود: در تولید مرغ و تخم‌مرغ بیشترین نهاده وارداتی مصرف و در مورد توزیع گوشت قرمز و لبنیات کمتر استفاده می‌شود. در مورد روغن خوراکی و گندم ارز یارانه‌ای تخصیص پیدا می‌کند. در این مرحله دارو و گندم مانند گذشته یارانه می‌گیرد و در آینده بیمه‌ها تجهیز و لیست داروهای تحت پوشش بیمه بیشتر خواهد شد.
 
در آینده نزدیک یارانه معیشتی قابل‌برداشت و طرح اجرا می‌شود
رییس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: عادلانه شدن قیمت ارز هم باعث جلوگیری خواهد شد و هم ظرفیت بلااستفاده کارخانه‌ها تکمیل می‌شود.
 
وی با بیان اینکه مسئولیت طرح اصلاح یارانه با معاون اول رییس جمهور است و برخی روزها دو جلسه برگزار می‌شود، گفت: در آینده نزدیک یارانه معیشتی قابل‌برداشت و طرح اجرا می‌شود. در مورد سوخت هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده و تکلیف قانونی هم نداریم.
دکتر میرکاظمی با تاکید بر اینکه اگر طرح به‌خوبی اجرا شود به نفع مردم خواهد بود گفت: ارز کشور دارایی مردم است که اگر کالایی یارانه دار قاچاق شود، از جیب مردم می‌رود.
 
نفع حداقل 6 دهک درآمدی از اصلاح سیاست ارز ترجیحی
دکتر میرکاظمی در مورد افزایش هزینه زندگی مردم گفت: اجرای طرح اصلاح سیاست ارز ترجیحی حداقل به نفع 6 دهک مردم خواهد بود، البته یکی یا دو دهک آخر به دلیل مصرف سرانه بالا پرداخت بیشتری از جیب خود داشته باشند. در مورد انرژی هم بی‌عدالتی وجود دارد و این دهک‌ها چند برابر دهک‌های کم‌درآمد مصرف می‌کنند.
وی تاکید کرد: اجرای اصلاح سیاست ارز ترجیحی قطعاً به اجرای عدالت در توزیع و اصلاح ساختار اقتصادی کشور کمک می‌کند و از سوی دیگر ضریب جینی اصلاح خواهد شد.