به گزارش نسیم اقتصاد ، معاون طرح و برنامه وزارت صمت در یک گفتگوی تفصیلی، بسیاری از سوالات مهم پیرامون استراتژی و اقدامات جدید وزارتخانه متبوعش در بازگشت واحدهای تعطیل به چرخه تولید، تکمیل طرح‌های نیمه تمام و پویش ملی تولید، تداوم امید را پاسخ داد.

*** جهش طرح‌ها در سال جهش تولید

این روزها اخبار مختلفی از وزارتخانه سه ضلعی صنعت، معدن و تجارت به گوش می‌رسد، خبرهایی که حکایت از اقداماتی در راستای تحقق جهش تولید دارد.

با حضور دکتر مدرس خیابانی در راس این وزارتخانه عریض و طویل، گویا جهشی در پیگیری طرح‌های مختلف بخصوص طرح‌هایی برای بازگشت واحدهای تعطیل به چرخه تولید و تکمیل طرح‌های نیمه تمام، ایجاد شده است و حتی در این راستا پویشی با عنوان “پویش ملی تولید، تداوم امید” شکل گرفته تا هر هفته چند طرحی را که تاثیرات محسوسی در تولید و اشتغال کشور دارد به بهره‌برداری رسیده و آنطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، تاثیرات آن در کشور، تولید و در نهایت زندگی مردم، احساس شود.

*** گفتگوی تفصیلی با معاون طرح و برنامه وزارت صمت
با توجه به سوالات زیادی که در این رابطه وجود داشت، خبرنگار خبرگزاری صنایع در گفتگویی اختصاصی با معاون طرح و برنامه وزارت صمت پاسخ سوالات ذیل را از وی پیگیری کرده است:

    اقدامات ویژه وزارت صمت برای افزایش بهره‌وری سرمایه چیست؟
    استراتژی و اقدامات جدید وزارت صنعت برای بازگشت واحدهای تعطیل به چرخه تولید چیست؟
    برنامه و اقدامات ویژه وزارت صنعت برای تکمیل طرح‌های نیمه‌ تمام چیست؟
    هدف از راه‌اندازی پویش ملی تولید، تداوم امید چیست و چه ارتباطی میان این پویش و طرح‌های نیمه تمام وجود دارد؟
    برنامه جدید وزارت صنعت برای تامین نقدینگی طرح‌های نیمه‌ تمام چیست؟
    استراتژی جدید وزارت صنعت برای بازگشت واحدهای تعطیل که در تملک بانک‌ها یا موسسات مالی قرار دارند، چیست؟
    طرح‌های جایگزین واردات یا گلوگاهی وزارت صنعت چیست و با چه هدفی در دستور کار قرار گرفته است؟
 
*** بهره‌وری سرمایه

سعید زرندی در ابتدای این گفتگو، چارچوب بحث و توضیحات خود را بر مبنای بهره‌وری سرمایه، ترسیم و به تشریح محورها و اقداماتی که می‌تواند به افزایش آن منجر شود، پرداخت.

وی با اشاره به اینکه یکی از موضوعات راهبردی که در وزارت‌خانه متبوعش پیگیری می‌شود، موضوع بهره‌وری سرمایه است، اظهار داشت:
ما در این رویکرد سعی می‌کنیم ابتدا آن چیزی که در کشور موجود است را دوباره فعال کنیم و سپس به سمت سرمایه گذاری جدید برویم.
این موضوع را از سال قبل جزو برنامه‌های وزارتخانه گذاشتیم و امسال در بعضی از حوزه‌ها، سال دوم و بخشی از حوزه‌های دیگر سال اول است که این کار انجام می‌شود.
تلاش و تقسیم‌بندی کردیم که چه اقداماتی باید انجام شود تا واحدهایی که به عنوان سرمایه‌گذار می‌آوریم، به سمت فعال‌سازی واحدهایی که از قبل راکد یا تعطیل شدند، هدایت شوند.

*** سه اقدام ویژه برای افزایش بهره‌وری سرمایه

معاون طرح و برنامه وزارت صمت در ادامه به تشریح اقداماتی که در قالب افزایش بهره‌وری سرمایه قرار است انجام شود پرداخت و بیان داشت:
در این رویکرد، کار را به چند قسمت تقسیم کردیم.
اولین اقدام مربوط به واحدهایی است که تعطیل شدند و برنامه و تلاش ما بازگرداندن این واحدها به چرخه تولید می‌باشد که برای همه ما یک سرفصل مهم می‌باشد.
دومین قدم ما نیز که اهمیت بسیار زیادی دارد، تکمیل طرح‌های نیمه تمام است.
و سومین قدم نیز، افزایش ظرفیت‌ واحدهایی است که با ظرفیت حداقلی یا پایین فعالیت می‌کنند.
وی در ادامه تصریح کرد:
در نتیجه، سه موضوع و اقدام ویژه را در کنار یکدیگر به عنوان اقداماتی برای افزایش بهره وری سرمایه مدنظر قرار دادیم که یکی، بازگشت واحدهای تعطیل به چرخه تولید، دومی، تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و سومین مورد نیز، افزایش ظرفیت‌های پایین یا حداقلی واحدهای تولیدی، می‌باشد.
این سه اقدام مهم را در قالب یک مجموعه اقدامات برای افزایش بهره‌وری سرمایه مدنظر قرار دادیم که بازگشت واحدهای راکد یا تعطیل به چرخه تولید که این روزها بحث و خبر راجع به آن زیاد است در واقع یکی از این سه مورد است.
 
*** بازگشت واحدهای تعطیل به چرخه تولید

زرندی پیرامون بازگشت واحدهای تعطیل به چرخه تولید به خبرنگار صنایع، گفت:
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در کشور تعدادی واحد تولیدی تعطیل در حوزه صنعت داریم که برخی از آنها امکان تولید مجددشان وجود دارد و برای برخی از آنها نیز این امکان وجود ندارد.
آنهایی که امکان تولید مجدد دارند یعنی ماشین آلات و امکانات هست و روی اینها اولویت داریم که خود این واحد یا شخص چه مشکلاتی داشته که بتوانیم آنها را رفع کنیم.
سال گذشته در این حوزه هدف‌گذاری کردیم و این کار را برای حدود دو هزار واحد انجام دادیم و امسال نیز هزار و پانصد واحد است که برای بازگشت هشتصد واحد هدف‌گذاری کردیم.
در هزار و پانصد واحد تعطیل، مقرر شد، اولویت را روی صاحب سرمایه بگذارند و بررسی کنند چگونه امکان دارد این واحدها را به چرخه تولید برگرداند.
 
*** هدایت سرمایه‌گذاران به واحدهای تعطیل

وی پیرامون اقداماتی که تاکنون در راستای این برنامه صورت گرفته، گفت:
سال گذشته نزدیک به دو هزار واحد و امسال نیز دو هزار و دویست واحد را که در یک مرحله، یک هزار و پانصد و در مرحله‌ای دیگر هفتصد واحد را در نظر گرفتیم.
در این رابطه به ترتیب، واحدهای تعطیلی که در شهرک‌های صنعتی داریم را برای سازمان‌های صمت و شهرک‌های صنعتی استان‌ها مشخص و هدف‌گذاری کردیم تا با سرمایه‌گذاران و مالکان این واحدها مذاکره کنند و دلایل تعطیل شدن واحدشان را بررسی کنند.
اگر مشکلاتشان قابل حل است، اول با خود فرد این کار را انجام دهند ولی اگر دیدند این شخص نمی تواند واحد راکد مورد نظر را فعال کند، سرمایه گذاران جدید را به این واحدها معرفی و آن‌ها را به هم ارتباط دهند.

 
*** استراتژی وزارت صمت در قبال واحدهای تعطیل

معاون طرح و برنامه وزارت صمت، استراتژی وزارتخانه متبوعش در این رابطه را استراتژی درستی دانست و پیرامون اعای خود، توضیح داد:
استراتژی ما در این رابطه درست است زیرا به جای اینکه سرمایه گذاری جدید کنیم همین امکاناتی که در کشور موجود است را فعال می‌کنیم و مقرر کردیم، اگر واحد یا سرمایه‌گذاری بیاید و امکانات متناسبی پیدا نکند ولی حتی اگر بتواند فقط از سوله آنجا استفاده کند، اولویت دارد؛ پس ما به دنبال هر مسیری هستیم تا بتوانیم، ظرفیت‌های موجود را به چرخه تولید کشور برگردانیم.

*** برنامه فعال‌سازی واحدهای تعطیل در استان‌ها

زرندی پیرامون فعال‌سازی واحدهای تعطیل در استان‌ها نیز، گفت:
ما به تفکیک هر استان، هدف گذاری کردیم و واحدهایی که باید فعال کنند را مشخص کردیم که چند واحد و در کدام شهرک صنعتی است، حتی نام واحدها را مشخص کردیم و اطلاعات تمام واحدهای غیر فعال استان‌ها را در حال حاضر داریم.
درصد غیر فعال‌ها به فعال‌ها را نیز گرفتیم و آن را به عنوان شاخص دوم برای روسای سازمان‌های صمت استان‌ها و شهرک‌های صنعتی در نظر گرفتیم.
به طور مثال برخی از آمارها نشان می‌دهد حدود 19 درصد از واحدهای استان اصفهان غیر فعال است یا این عدد در استان کرمان 12 درصد است، در همین رابطه مشخص و هدف‌گذاری کردیم تا بتوانند این آمار را پایین‌تر بیاورند.
از طرف دیگر این آمارها و درصدها را شهرک به شهرک مشخص کردیم که در هر استان، کدام شهر و کدام واحدها را در اولویت بگذارند و انجام دهند.
این روندی است که باید بصورت مداوم رصد شود و ادامه داشته باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد همه آنها نیاز به تامین مالی ندارند، هر چند خود واحدها اعلام کردند موضوع اصلیشان تامین مالی است.
در بسیاری از بررسی‌های عمیق‌تری که ما انجام دادیم، متوجه شدیم مشکلشان تامین مالی نبوده و مشکل اصلی آنها در واقع، بازار، تیم‌های مدیریتی و مباحث حقوقی است.

*** واحدهای تحت تملک بانک‌ها و موسسات مالی

وی در ادامه به واحدهای تحت تملک بانک‌ها و موسسات مالی تعطیل شده اشاره و بیان داشت:
موضوع دیگری نیز در این میان وجود دارد که بسیار مهم است و آن، واحدهایی هستند که تحت تملک بانک‌ها یا موسسات مالی هستند که واقعا برای ما بسیار مهم هستند و باید مذاکره کنیم و بانک‌ها نیز کمک کنند تا این واحدها را به سرمایه‌گذاران جدید بدهیم.
ما در قبال واحدهایی که به بانک‌ها معوق دارند، اصرارمان بر این است که اولا به سمت تملیک نروند اما اگر به دلایلی واحد ناتوان بود آن را تحویل یک واحد جدید بدهند و واحد را تعطیل نکنند.

*** استراتژی جدید وزارت صمت در قبال واحدهای تعطیل

زرندی در ادامه تصریح کرد:
این موضوع را در شورای پول و اعتبار نیز پیگیری کردیم و در آنجا نظر وزارت‌خانه را مطرح کردیم.
این استراتژی باید به عنوان استراتژی جدید در کشور مطرح شود.
این عاقلانه و صحیح نیست که کلی سرمایه گذاری کنیم، وام بگیریم و با دست اندازهای زیاد اداری، یک واحد را به بهره‌برداری برسانیم و بعد خودمان آن واحد را تحت فشار قرار دهیم، خلع ید کنیم، کنار بگذاریم و تعطیل بماند.
در بررسی‌هایی که در استان‌های مختلف و بانک‌ها انجام دادیم ، بسیاری از بانک‌ها مخصوصا در سال‌های گذشته مثلا چهار پنج سال پیش، وقتی واحدی را تملک می‌کردند، آن را تعطیل می‌کردند که با این کار نه به خودشان، نه به کشور و نه به دارنده آن واحد، سودی رسیده است.
ما پیگیر این طرح هستیم و به شورای پول و اعتبار نیز پیشنهاد دادیم که اگر قرار است واحدی تولیدی تملیک شود، باید توسط یک واحد صنعتی دیگر بلافاصله راه‌اندازی شود، این طرح و رویکردی است که به جد پیگیر آن هستیم.

*** طرح‌های نیمه تمام

 معاون طرح و برنامه وزارت صمت در ادامه گفتگو تکمیل طرح‌های نیمه تمام کشور را اقدام مهم دیگر وزارت صمت در حوزه بهره‌وری سرمایه معرفی کرد و بیان داشت:
موضوع مهم دیگری که در حوزه بهره‌وری سرمایه مطرح است، طرح‌های نیمه تمام کشور است.
بررسی‌های ما نشان می‌دهد که بیش از دوازده هزار و پانصد طرح نیمه تمام با پیشرفت بالای 60 درصد در کشور داریم که سه هزار و هشتصد مورد از آنها پیشرفت بالای 80 درصد دارند و اگر دوازده هزار و پانصد واحد به بهره‌برداری برسد پتانسیل چهارصد و چهل و شش هزار نفر اشتغال برای کشور دارد که آمار قابل توجهی است.
نگاه و رویکرد ما این است که اول طرح‌های نیمه تمام را به نتیجه برسانیم.
مثلا اگر همان سه هزار و هشتصد واحد از دل دوازده هزار و پانصد واحد را انتخاب کنیم، پتانسیلی در حدود صد و شصت و دو هزار نفر اشتغال حاصل خواهد شد.

*** تاثیر تغییرات تورمی در نیمه‌تمام ماندن طرح‌ها

سعید زرندی در ادامه و در پاسخ به این سوال که کدام طرح‌های نیمه تمام در اولویت کاری شما قرار دارد، گفت:
وقتی می‌گوییم بالای 80% یعنی عمده سرمایه‌گذاری انجام شده و باید کمک کنیم تا این موارد اتفاق بیافتد. اصلی‌ترین مشکلی که این طرح‌ها داشتند تغییرات تورمی بوده که برای قیمت تمام شده واحدها اتفاق افتاده است.
واحدی تولیدی به دلایلی، کاری را شروع می‌کند و محاسباتی انجام می‌دهد و یک باره ارز دو یا سه برابر می‌شود و تمام محاسبات واحد به هم می خورد.
با توجه به این شرایط، یکی از کارهایی که داریم پیگیری می‌کنیم این است که واحدهایی با پیشرفت بالا، اول هشتاد درصدی‌ها و سپس شصت درصدی‌ها را بصورت دائم رصد و پیگیری کنیم تا ببینیم به چه صورت می شود مشکلشان را برطرف کرد.

*** طرح‌های پیشران و صنایع کلیدی

 معاون طرح و برنامه وزارت صمت در ادامه تصریح کرد:
برخی از این طرح‌ها مشکلات ناشی از نقل و انتقال پول یا تجهیزات بوده است که در حال پیگیری این طرح‌ها هستیم و به بانک‌ها و استان‌ها تاکید کردیم که کارگروه‌های رصد و نظارتی داشته باشند؛ اما در بین آنها حدود دویست طرح وجود دارد که اندازه‌ای بزرگ‌تر و عدد اثرگذارتری دارند؛ لذا این دویست طرح را به عنوان طرح‌های پیشران و صنایع کلیدی تعریف کردیم که هم در ارزش‌افزوده و هم در تکمیل زنجیره‌های ارزش اثر دارند و هم این که خیلی از آنها می‌توانند آورده فناوری برای کشور داشته باشند؛ یعنی فناوری های جدیدی که بتوانند رقابت‌پذیری ما را ارتقاء دهند، حتی برخی از این طرح‌ها نیز می‌توانند در مناطق محروم اثرگذاری قابل توجهی داشته باشند.

*** پویش ملی تولید، تداوم امید

 زرندی در ادامه توضیحات خود پیرامون طرح‌های نیمه تمام به ارتباط آن با پویش ملی تولید، تداوم امید پرداخت و توضیح داد:
ما با چهار پنج شاخص از میان این سه هزار و هشتصد واحد حدود دویست واحد را مجدد انتخاب کردیم. برنامه‌ای که از پنج شنبه گذشته در قالب پویش ملی تولید، تداوم امید شروع کردیم، برنامه افتتاح این طرح‌های بزرگ است.
در حال حاضر نیز بصورت دائم در حال رصد کردن طرح‌ها هستیم، همین الآن طرح‌ها را مشخص کردیم و در حال رصد و پیگیری مشکلات هستیم که اگر بتوانیم تا پایان سال هر هفته سه یا چهار طرح برای افتتاح داشته باشیم که انشاالله تا پایان سال 1399 تاثیرات آن در کشور جاری و نمایان شود.
در شرایط تحریم، کشور توانست با همت فعالان بخش خصوصی، با همه موانعی که در سیستم اداری هست به فرایند تولید دست یابد و اشتغال کشور را داشته باشیم.
طبق برنامه‌ریزی که تاکنون صورت گرفته، تقسیم‌بندی‌های این دویست طرح انجام شده و چهار طرح آن در هفته‌های گذشته که آغاز این پویش با عنوان تولید و تداوم امید بود در استان خراسان رضوی آغاز شد و انشاالله هر هفته این کار ادامه خواهد داشت.

*** توزیع طرح‌های پویش ملی تولید، تداوم امید

معاون طرح و برنامه وزارت صمت، پیرامون توزیع طرح‌های پویش ملی تولید، تداوم امید نیز، اظهار داشت:
توزیع طرح‌های پویش ملی تولید، تداوم امید در استان‌های مختلف به این صورت است که استان کرمان با 26 طرح، بیشترین طرح را دارد، سپس تهران با 11 طرح، البرز و اصفهان 9 طرح و به ترتیب در هر استان مشخص است و سرمایه‌گذاری این دویست طرح منتخب به طور خاص 168782 هزار میلیارد تومان است و اشتغال‌زایی این طرح‌ها نیز حدود چهل هزار و نهصد و بیست نفر است.
باز هم تاکید می کنم این دویست طرح از بین 3800 طرح بالای 80 درصد که خود این طرح‌ها از یک خانواده دوازده هزار و پانصد طرحی با پیشرفت بالای 60 درصد است.
این یک بخش کار ما بود که جزء پروژه‌های امسال وزارت خانه بود.
 
*** طرح‌های جایگزین واردات

 وی در ادامه به تشریح طرح‌های جایگزین واردات پرداخت و گفت:
کار دیگری که امسال در وزارتخانه شروع کردیم و جزو همین طرح‌ها محسوب می‌شود در حوزه جایگزینی واردات و یا موضوعات گلوگاهی است که با تحریم مواجه شده است.

برای اینها نیز سرمایه‌گذاری تعریف کردیم، البته در بعضی حوزه‌ها مشکلاتی داشتیم که سعی کردیم آنها را برطرف سازیم و در واقع موانعی که وجود داشتند را از سر راه برداریم.
البته در این میان مواردی داریم که طرح موجود نداریم که این مورد نیز نکته مهم و قابل توجهی است.
در این مورد خاص، با توجه به رویکرد عدم سرمایه‌گذاری جدید، یک استثناء گذاشتیم و گفتیم جاهایی که زنجیره‌های ارزش ناقص است و نیاز به سرمایه‌گذاری دارد، اجازه سرمایه‌گذاری دادیم.

*** ویژگی طرح‌های جایگزین واردات یا گلوگاهی

زرندی در ادامه تصریح کرد:
طرح‌هایی که با این هدف در دستور کار قرار دادیم با عنوان طرح‌های گلوگاهی تعریف کردیم و این طرح‌ها را نیز به این دلیل تعریف کردیم که نبودشان در فرایند تولید می‌تواند برای ما یک گلوگاه باشد و مثل مانع در فرایند تولید عمل کند.
عمده طرح‌های گروه گلوگاهی و خاص، متناسب جایگزینی واردات است، یعنی در این رویکرد، همواره رصد می‌کنیم تولید کدام محصول وارداتی با مشکل مواجه شده است و دقیقا روی آن محصول سرمایه‌گذاری می کنیم.
این رصد بصورت دائم در دفتر طرح‌های ما صورت می‌گیرد و بخش‌های مختلف ارزیابی می‌شود و به عنوان اولویت به سرمایه‌گذاران و نهادهای عمومی اعلام می‌شود.

*** حمایت نهادهای عمومی از فرایند تولید

وی، هدایت و تشویق نهادهای عمومی به حمایت از فرایند تولید را گامی دیگر از وزارت صمت معرفی کرد و گفت:
اقدام دیگری که در دستور کار قرار دادیم، دعوت از نهادهای عمومی بود، نهادهایی که پول و امکانات خوبی دارند و می‌توانند به فرایند تولید کمک کنند.
با توجه به اینکه امسال دستور رهبر معظم انقلاب را مبنی بر جهش تولید داریم باید در تولید یک برنامه‌ریزی صورت بگیرد و این نهادها پای کار بیایند تا در نهایت بتوانیم این مهم را محقق کنیم.

*** اقدامات وزارت صمت برای رفع مشکل نقدینگی طرح‌های نیمه‌ تمام

 معاون طرح و برنامه وزارت صمت در پایان با اشاره به اینکه یک مشکل مهم در طرح‌های نیمه تمام علاوه بر مشکلات بین المللی و انتقال تجهیزات، مشکلات نقدینگی و تامین ارز است، اظهار داشت:

موضوع نقدینگی یا ارز مورد نیاز طرح‌ها در اولویت‌های پایین‌تری قرار دارد که الآن اقداماتی را در این خصوص آغاز کردیم و در حال ارتباط دادن برخی طرح‌ها با صادرکننده‌ها هستیم تا بتوانند محل تامین ارزشان را از محل صادرات داشته باشند و شاید با این رویکرد بتوانیم جهت جدیدی برای تامین ارز طرح‌ها داشته باشیم.

البته در همین حوزه سعی کردیم نگاه جدیدی به بازار سرمایه داشته باشیم و از ظرفیت‌های این حوزه نیز استفاده کنیم و بنا داریم اگر بتوانیم طرح‌ها را در قالب صندوق پروژه و با کمک سرمایه مردمی به جلو ببریم.