عرضه نفت دربورس انرژی با یک شروع خوب کلید خورد؛اما با این روش عرضه، یعنی تسویه 20درصد ریالی و 80درصد ارزی، به دلیل مداخله ارز در معاملات و تحریمهای بانکی پیش رو، ادامه راه سخت خواهد بود.
به گزارش
نسیم اقتصاد به نقل از مهر، یکی از اهداف غرب از اعمال تحریمهای مالی، منزوی کردن ایران در تبادلات بینالمللی است. راهاندازی بورس نفت با گسترده کردن خریداران نفت برای خنثیسازی این سیاست بسیار کارگشاست؛ از طرف دیگر، این اقدام باعث ثبات در بازار نفت نیز میشود. تشکیل بورس نفت در ایران اولین بار سال 79 در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت که با فراز و نشیبهای زیادی روبرو شد. امسال بعد از گذشت 18 سال در ادامه سناریوی تشکیل بورس نفت و در چند قدمی تحریمهای نفتی آمریکا، وزارت نفت گامی روبهجلو در این مسیر برداشت. طبق تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی در شهریورماه و اطلاعیه این وزارتخانه در ماه گذشته، بالاخره اوایل آبانماه، عرضه نفت در رینگ بینالملل بورس انرژی کلید خورد و استقبال خوبی از آن شکل گرفت. از یکمیلیون بشکه نفت عرضهشده، 280هراز بشکه به فروش رفت که روش تسویه مالی آن 20 درصد ریالی و 80 درصد ارزی با مهلت 50 روزه در نظر گرفته شد؛ بعد از آن هم در تاریخ بیستم آبانماه، دومین عرضه نفت در بورس به میزان 700هزار بشکه انجام شد که تمامی آن خریداری شد. اما روش تسویه ترکیبی ارزی، آنهم در زمان تحریم اما و اگرهای زیادی را به همراه داشته است. آیا در این روش عرضه و نوع تسویه آن، شرایط و مناسبات کنونی کشور لحاظ شده است و آیا ادامه مسیر عرضهی نفت در بورس هموار خواهد بود؟
معایب عرضه ارزی نفت در بورس
مقدسه فلاحزاده، کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه وقتی در معاملات نفتی پای تسویهی ارزی به میان بیاید، خواه سهم این عدد یک و یا 100 درصد باشد، ناخودآگاه کلیدواژه تحریم به ذهن مبادرت میکند، گفت: علت این مبادرت این است که با استفاده از سوئیفت در بانکداری بینالمللی، تراکنشهای مالی قابلردیابی است و حصار تحریم به دور حساب ارزی بانک مرکزی باعث بلوکه شدن آن میشود؛ علاوه بر این، امکان شناسایی و تحریمپذیری بخش خصوصی نیز وجود دارد. راه دومی هم وجود دارد که این ارز در حسابی مربوط به افراد مورد تأیید بانک مرکزی در کشور مقصد واریز شود که این کار هم ریسکهای مربوط به خودش را دارد.
وی ادامه داد: چنین مسئله روشنی از چشم وزارت نفت پنهان نمانده است. چنانچه وزیر نفت در جواب خبرنگاران، وزارتخانه متبوع خود را موافق عرضه ریالی نفت در بورس اعلام کرد، اما توپ را به زمین سران قوا انداخت و آنها را مخالفان اصلی و مسئول این تصمیمگیری معرفی کرد. اینکه در جلسه شورای هماهنگی اقتصادی، نظر وزیر نفت بهعنوان مهره اصلی تصمیمگیری در این حوزه به حاشیه برود، جای بسی تأمل است.
فلاح زاده با اشاره به اینکه وزیر نفت پیش از این نیز با اعلام نارضایتی هیئتدولت، تلویحاً مخالفت خود را برای عرضه نفت در بورس اعلام کرده بود، اظهار داشت: به اعتقاد کارشناسان، این مدیریت امور بینالملل شرکت ملی نفت است که بهگونهای ساختار فروش نفت را مهندسی میکند که مشارکت در صادرات برای بخش خصوصی اقتصادی نباشد و در انحصار آنها باقی بماند. نمونه این برخورد در چند مرحله عرضه نفت در بورس در سالهای گذشته دیده شد. عدم تنوع در عرضه، بیاعتمادی به بخش خصوصی و کوتاه کردن زمان تسویه برای خریداران نتیجهای جز سرگردانی برای آنها نداشته است.
فواید عرضه ریالی نفت در بورس
به گفته این کارشناس انرژی، درصورتیکه عرضه نفت در بورس با تسویه صد درصد ریالی به بخش خصوصی صورت پذیرد، با وجود ضمانتهای در نظر گرفتهشده و نبود چالشهای ارزی، هیچ نگرانیای در زمینه بازگشت پول نفت وجود ندارد؛ چراکه بخش خصوصی با استفاده از زنجیره تجار ایرانی و خارجی و استفاده از صرافیها، ارز را به ریال تبدیل میکند و به حساب بانک مرکزی در داخل کشور واریز میکند. با این روش، کمر تحریمهای بانکی در حوزه فروش نفت شکسته میشود و برکات دیگری نیز نصیب کشور خواهد شد.
وی تصریح کرد: بهعنوان مثال، با فروش ریالی نفت در بورس بهجای افزایش ذخیره دلاری بانک مرکزی برای کنترل قیمت ارز، عملاً تقاضا برای ریال افزایش مییابد؛ بهعبارتدیگر، بانک مرکزی همچنان میتواند قیمت دلار را کنترل کند؛ زیرا بهجای افزایش عرضه آن، با تقاضای بیشتر برای ریال، افزایش ارزش ریال بهعنوان پول ملی محقق خواهد شد. از طرف دیگر، فروش ریالی نفت باعث کاهش توزیع نقدینگی در بخشهای غیرمولد اقتصادی و افزایش توزیع آن در بخشهای مولد میشود.
با توجه به تحریمهای جدید نفتی، وزارت نفت باید برای فروش نفت چارهای بیاندیشد. هرچند آغاز فروش نفت در بورس حرکت ارزشمندی است، اما با فروش ارزی آن، دیر یا زود این اقدام ابتر میماند و ارز حاصل از فروش نفت وارد دور باطل تحریمها میشود؛ اما فروش صد درصد ریالی، بهعنوان شرط لازم برای فروش نفت در بورس در زمان تحریمها است که علاوه بر حل مشکل فروش این طلای سیاه و مشارکت بخش خصوصی، به ثبات، رونق و ادامه عرضه در این بازار کمک میکند.
لینک کوتاه
اخبار مرتبط
بازدهی بورس در هفته دوم خرداد 1403 منفی شد. شاخصهای کل و هموزن عقب نشستند و خروج پول... 17 خرداد 1403
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز (شنبه، دوازدهم خردادماه) با رشد 8153.63 و احد به 2,094,233.78... 12 خرداد 1403
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز شنبه (پنجم خردادماه) با ریزش 16968.59 و احد به 2,097,175.51... 5 خرداد 1403
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهوری با اشاره به اینکه وزارت نفت برای... 24 اردیبهشت 1403
شاخص کل بورس امروز هم روند کاهشی را در پیش گرفت و 32 هزار و 390 واحد دیگر ریزش کرد. 24 اردیبهشت 1403
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز یکشنبه 16 اردیبهشت با افت 5185.92 واحدی به 2,259,731.36 واحد... 16 اردیبهشت 1403
رونق تولید موضوعی است که در سال های اخیر بیشتر مورد توجه سیاست گذاران کلان و مسئولان... 16 اردیبهشت 1403
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز سهشنبه 11 اردیبهشت با افت 12226.36 واحدی به 2,268,845.42 واحد... 11 اردیبهشت 1403
نظرات شما