قانون جدید بانک مرکزی که در روزهای اخیر از سوی رئیس جمهور برای اجرا ابلاغ شده، تغییرات جدیدی را بعد از نیم قرن به خود دیده که واگذاری مسئولیت مهار تورم به بانک مرکزی یکی از مصوبات این قانون است.
به گزارش
نسیم اقتصاد به نقل از ایرنا، قانون جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در جلسه علنی 30 خرداد امسال مجلس شورای اسلامی (پس از چند بار رفت و برگشت میان مجلس و شورای نگهبان از نیمه آبان 1401 تا پایان خرداد 1402) تصویب و در تاریخ 17 آبان سال جاری به تأیید مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده بود، در 11 آذر سال جاری برای اجرا از سوی آیت الله سید ابراهیم رئیسی به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سایر دستگاه های مربوطه و مذکور در این قانون شامل وزارت خانه های اقتصاد، دادگستری، اطلاعات و کشور و همچنین سازمان برنامه و بودجه، مجلس شورای اسلامی، نهاد ریاست جمهوری و قوه قضائیه ابلاغ شد.
در قانون جدید که پس از نیم قرن اصلاح شده (قانون پولی و بانکی کشور مصوب 18 خرداد 1351) تعاریف جدیدی به قانون اضافه شده که در گذشته محل اختلاف بود و شورای پول و اعتبار برای این مفاهیم تعاریفی ارائه کرده بود؛ به عنوان مثال در بندهای «ر» و «ز» ماده یک قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران دو عبارت «اشخاص تحت نظارت» و «اشخاص مرتبط» که بعضا یکی از منافذ فساد اقتصادی بانک ها و مؤسسات اعتباری بود و بانک ها تسهیلات گسترده ای به اشخاص مرتبط ارائه می دادند، تعاریف جدیدی ارائه شده است. بر این اساس دامنه اشخاص تحت نظارت به همه بانک ها، مؤسسات اعتباری و سایر شرکت های صرافی و لیزینگ و صندوق هایی که از بانک مرکزی مجوز دارند تسری داده شد و مجموعه اشخاص مرتبط نیز همه شرکت های تابعه بانک ها و مؤسسات اعتباری را در بر می گیرد.
همچنین در جزو یک بند «ب» ماده 3 این قانون که به وظایف و مسئولیت های بانک مرکزی برمی گردد، مسئولیت مهار (کنترل) تورم به این نهاد سپرده شده و درجزو 5 همین بند، کمک بانک مرکزی به تحقق عدالت اجتماعی را یادآور شده است. این در حالی است که در جزو یک بند «الف» ماده 4 قانون بانک مرکزی که با عنوان «وظایف» تعریف شده، این نهاد مسئول جلوگیری از بروز تخلف و همچنین برخورد با متخلف از میان «اشخاص تحت نظارت» بانک مرکزی شناخته شده است. جزو 21 همین بند هم از دیگر وظایف بانک مرکزی، تحکیم حکمرانی پول ملی اعلام کرده است.
از دیگر مواد مهم قانون بانک مرکزی، تعیین رئیس جمهور به عنوان رئیس مجمع عمومی بانک (مطابق جزو یک بند الف ماده 6 قانون) و رئیس کل بانک مرکزی به عنوان رئیس هیأت عالی بانک است این هیأت «نشست ویژه سیاستگذاری پولی و ارزی» را برگزار می کند (مطابق بند «الف» ماده 10 قانون)؛ ضمن اینکه مذاکرات و مصوبات هیأت عالی بانک مرکزی مگر در موارد مستثنی مانند امنیت ملی نقض حریم خصوصی و اسرار تجاری اشخاص حقیقی و حقوقی، لازم الانشار است و بانک مرکزی باید ظرف حداکثر 10 روز کاری این مصوبات را منتشر کند.
یکی از مهمترین مواد قانون بانک مرکزی، ماده 20 این قانون است که به وظیفه نظارتی بانک مرکزی و نیز وظایف بانک ها و مؤسسات اعتباری می پردازد؛ در بند «الف» این ماده با 22 جزء، شبکه بانکی و مؤسسات اعتباری را مکلف کرده تا سامانه های عملیاتی و میزان سپرده و تسهیلات و تعهدات و ... را به صورت بر خط در اختیار بانک مرکزی قرار دهند. برخی از این موارد به شرح زیر است:
- اعلام مانده تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط بانک ها
- مانده تسهیلات اعطایی به دولت، شرکت های دولتی و دستگاه های اجرایی
- جمع مطالبات غیر جاری به تفکیک سررسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول
- نسبت های نقدینگی بانک ها و مؤسسات اعتباری به تفکیک انواع
- فهرست دارایی ها، بدهی ها، میزان سهام، ذخایر عمومی و ...
در قانون جدید بانک مرکزی و مطابق بند «ب» ماده 54 آن، بانک مرکزی موظف شده حداقل ماهی یک بار آمارهای اقتصادی و اطلاعات بانکی را در چارچوب مقررات مربوطه برای عموم منتشر کند؛ صورت های مالی بانک مرکزی هم سالی یک بار پس از تصویب در مجمع عمومی و با رعایت موارد محرمانگی، برای عموم منتشر می شود.
لینک کوتاه
اخبار مرتبط
یکی از دلایل افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر، سفرهای خارجی در انتهای سال و افزایش... 9 اسفند 1402
بانک مرکزی بلافاصله پس از افزایش حباب سکه به دلیل جو روانی که دلالان ایجاد کردند، وارد... 26 دی 1402
با تمهید بانک مرکزی، بانک های عامل بهمنظور کاهش متقاضیان در صف نسبت به پرداخت 125 هزار... 11 دی 1402
دیروز 12 آذر ماه 1402 قیمت سکه امامی از سطح 29 میلیون و 550 هزار تومان به 29 میلیون و 650 هزار... 13 آذر 1402
بانک مرکزی به عنوان نهاد پولی و ارزی و در نقش سیاستگذار برای کنترل نوسانات و بازگشت ثبات... 28 آبان 1402
بانک مرکزی اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد که برای اولین بار در تاریخ این بانک به منظور... 17 مهر 1402
تدبیر بانک مرکزی در تامین ارز زائران حسینی از ماهها قبل شروع شد و با جایگزینی دینار به... 13 شهریور 1402
رئیس بانک مرکزی اروپا اعلام کرد که بانک مرکزی اروپا در صورت لزوم نرخ بهره را بالا تعیین... 5 شهریور 1402
نظرات شما