به گزارش نسیم اقتصاد، یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت صبح امروز؛ 5 آذرماه 1403 با حضور محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک مرکزی، کورش پرویزیان؛ رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، ستار هاشمی؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، شمس‌الدین حسینی؛ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و جمعی از مدیران بانکی آغاز شد.

متن بیانیه یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت توسط پرویزیان قرائت شد که به شرح زیر است:

دست اندرکاران این رویداد ملی از حضور همه خبرگان، اساتید، کارشناسان، مشارکت کنندگان و حضار محترم در یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام های پرداخت تشکر و قدردانی می نماید. از حضور رئیس کل محترم بانک مرکزی، وزیر محترم ارتباطات و فنآوری اطلاعات و معاونین محترم رئیس جمهور سپاسگذاریم. این رویداد با همکاری بسیار نزدیک بانک مرکزی، شبکه بانکی و شرکت های حوزه پرداخت، دانش بنیان ها و فین تک ها برگزار می شود. از همه این شرکت کنندگان در همایش، کارگاه ها، نشست های علمی، معرفی محصول و عوامل نمایشگاهی تشکر و تقدیر می شود.

بانک‌ها امروزه در بهره گیری از فن آوری‌های نوین و استفاده از هوش مصنوعی پیشتاز هستند. انتظار می‌رود تا سال 2028، صنعت بانکی به تنهایی بیش از 20 درصد از کل هزینه جهانی در حوزه هوش مصنوعی را به خود اختصاص دهد. با این وجود اهمیت تبدیل داده به ارزش از طریق فناوری هوش مصنوعی و یا همان خلق ارزش در نسل چهارم بانکداری، مستلزم شکل‌گیری نوعی از «نگرش اکوسیستمی» در صنعت بانکداری است. در نتیجه نقش زیست‌بوم‌ها در تحول دیجیتال و حرکت به سمت بانکداری هوشمند انکارناپذیر و فراهم کردن زمینه برقراری تعامل سازنده میان بازیگران مختلف زیست‌بوم مؤلفه‌ای ضروری و قطعی است. نگرش اکوسیستمی، بانک‌ها را در سطحی فراتر از یک کسب‌وکار انفرادی و در قالب عضوی از یک شبکه به‌هم‌پیوسته از بازیگران مرتبط در نظر می‌گیرد. در این نگرش اعتقاد بر این است که عملکرد هریک از اعضا بر سرنوشت کل زیست‌بوم تأثیر دارد و این مفهوم در حوزه بانکداری و خدمات مالی به پدیده مهمی تبدیل شده است.

به دلیل اهمیت موضوع، کمیته سیاستگذاری یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت تصمیم گرفت تا همایش امسال را با تم اصلی «زیست بوم بانکداری هوشمند؛ حکمرانی دیجیتال و نظارت فنّاورانه» برنامه‌ریزی نماید. به منظور تببین هر چه بهتر موضوع و پوشش مباحث کلیدی، پنج محور اصلی شامل «نگرش اکوسیستمی در بانکداری هوشمند؛ از تبیین تا تکوین»، «تحول دیجیتال در نظارت و پایداری مالی»، «رمزپول‌ها و دارایی‌های دیجیتال؛ انتظام‌بخشی و حکمرانی»، «بانکداری هوشمند و روش‌های نوظهور پرداخت» و «بانکداری هوشمند و قوانین بالادستی» در رویداد امسال در نظر گرفته شد. لازم است در برخی از محور‌های مذکور نکاتی تقدیم حضور گردد.

تعامل «هوش مصنوعی و نظارت بانکی» از دو دیدگاه مختلف قابل بررسی است. دیدگاه اول، کاربرد فناوری‌های داده محور در زمینه تقویت و کارایی سیستم‌های نظارت بانکی است. در این زمینه بهره‌برداری از رگ‌تک‌ها، ساپ‌تک‌ها و نیز الگوریتم‌های کشف و مقابله با پولشویی، تقلب، و سایر جرایم مالی تحولی جدی را در حوزه نظارت بانکی ایجاد کرده است. دیدگاه دوم، مسئله ریسک‌ها و مخاطراتی است که در نتیجه استفاده از فنآوری هوش مصنوعی در صنعت خدمات مالی و بانکی امکان ظهور و بروز دارد. حجم داده‌های مورد استفاده در بانکداری در سراسر جهان با سرعت بی‌سابقه‌ای در حال رشد است و انتظار می‌رود ظرف چند سال از ده‌ها به صد‌ها زتابایت افزایش یابد (ECB, 2024). موسسه مک‌کینزی تخمین می‌زند که در صنعت بانکداری در سطح جهان، هوش مصنوعی بتواند از طریق افزایش بهره‌وری، سالانه بین 200 تا 340 میلیارد دلار (معادل 2.8 تا 4.7 درصد از کل درآمد‌های صنعت بانکی) خلق ارزش کند.

در کشور ما نیز در سال‌های اخیر اقدامات رو به رشدی در حوزه بسترسازی و فراهم آوردن زیرساخت‌های قانونی در توسعه هوش مصنوعی و بانکداری هوشمند انجام پذیرفته است. تصویب سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران (در تاریخ 1403/3/29 توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی) و به دنبال آن مصوبه تأسیس مرکز هوش مصنوعی شبکه بانکی (SBU) با هدف پیاده‌سازی راهکار‌های هوش مصنوعی در صنعت بانکداری بخشی از این تلاش‌ها در حوزه قانونی محسوب می‌شود.

علاوه بر جنبه¬های قانونی، توجه به ابزار‌های عملیاتی در زمینه سیاست‌گذاری و تسهیل‌گری کسب‌وکار‌های نوین نظیر استفاده از روش محیط‌های آزمون تنظیم‌گری (یا سندباکس‌های رگولاتوری) از اهمیت بالایی برخوردار است. بانک مرکزی از چند سال گذشته اقدامات سازنده‌ای در خصوص طراحی و پیاده‌سازی سندباکس در جهت حمایت از بانک ها و کسب و کار‌های نوآورانه به انجام رسانده اند. ادامه این مسیر و رفع خلاء‌های موجود با همکاری و تعامل نزدیک با فعالان صنعت می‌تواند به تسهیل ورود فناوران مالی و در عین حال مدیریت بهتر مخاطرات احتمالی کمک نماید.

همانطور که استحضار دارید، در فضای اقتصاد دیجیتال و دانش بلاک‌چین، از ابزار پرداخت متناسب جهت ارائه خدمات مالی استفاده می شود و بهره گیری رو به رشد از چنین ابزار‌هایی است که دیجیتالی شدن را به شکل جدیدی به وجود می آورد از این رو بانک مرکزی طی سال‌های اخیر با هدف بسترسازی برای توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور و پاسخ به نیازمندی‌های مربوط به حوزه پرداخت و نیز توسعه تاب‌آوری و بهبود کارآیی ابزار‌های پرداخت نوین اقداماتی را در زمینه امکان‌سنجی، طراحی و پیاده‌سازی آزمایشی «ریال دیجیتال» انجام داده است.

طبق بند الف ماده 4 قانون جدید بانک مرکزی، «تنظیم گری در حوزه رمزپول‌ها و نظارت بر مبادله آنها در چهارچوب قوانین مربوط» نیز به عنوان یکی وظیفه بر عهده نهاد ناظر قرار داده شده است؛ لذا با توجه به تأکید مقام ناظر بر رفع خلاء‌های قانونی در حوزه رمزپول‌ها و دارایی‌های دیجیتال، یکی از محور‌های کلیدی همایش امسال به واکاوی دقیق‌تر این موضوع اختصاص یافته است.

از دیگر محور‌هایی که در همایش امسال مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است، موضوع Embedded Banking و «بانکداری تعبیه‌شده»، Open Banking و بانکداری باز و دیگر روش‌های نوظهور پرداخت است. «ادغام خدمات مالی در پلتفرم‌های کسب‌وکار‌های غیرمالی» را تحولی نو در مسیر ارائه خدمات به صورت یکپارچه و بهبود سفر مشتری نام می برند. پیش‌بینی می‌شود که ارزش بازار جهانی «بانکداری Embedded» تا سال 2033 به حدود 129.3 میلیارد دلار برسد، این در حالی است که در سال 2023 این رقم 16.5 میلیارد دلار بوده است.

در یازدهمین همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت، در راستای پوشش هر چه بهتر محور‌های کلیدی همایش، در مجموع 6 سخنرانی کلیدی، 10 نشست تخصصی، 18کارگاه آموزشی و 30 فرصت ارائه محصول با هدف معرفی دستاورد‌های ارائه‌دهندگان خدمات در حوزه صنعت پرداخت برگزار خواهد شد. همچنین از مجموع 240 مقاله علمی ارسال شده به دبیرخانه همایش، 40 مقاله پذیرش شده که 18 مورد بر اساس زمان‌بندی در دو روز همایش بصورت شفاهی ارائه خواهند شد. با توجه به دریافت نمایه ISC، استقبال جامعه دانشگاهی در این قسمت رشد چشمگیری داشته است.

انتخاب طرح‌ها و محصولات نوآورانه، با پاسداشت چهره‌های ماندگار نظام بانکی و «جشنواره دکتر نوربخش» یکی از فعالیت‌های مهم رویداد بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت است. جشنواره از اولین دوره برگزاری رویداد در دستور کار قرار داشته و مراحل شناسایی، ارزیابی و انتخاب نوآوری‌های برتر، پیش از برگزاری همایش انجام شده، که برگزیدگان در مراسم اختتامیه معرفی و مورد تقدیر قرار می‌گیرند. علاوه بر این، در این دوره علاوه بر طرح‌ها و محصولات، به اقدامات و تلاش‌های منسجم و هدفمند بانک‌ها و موسسات اعتباری در جهت ایجاد تحول در کسب‌وکار خود تحت عنوان «برنامه‌های تحول فناورانه» توجه شده است.

در تمامی سال‌های برگزاری همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت، همواره تلاش دبیرخانه و پژوهشکده پولی و بانکی این بوده تا این رویداد بتواند در عرصه تصمیم‌سازی در صنعت بانکی و نظام پرداخت کشور به نحو احسن ایفای نقش نماید. باعث مسرت است که بعد از ده دوره برگزاری موفق، همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت به محفلی برای تعامل بهتر و تضارب آرای کارشناسان فناوری، خبرگان و متخصصان بانکی با بدنه اجرایی کشور بدل گشته است.

در پایان مجددا از طرف پژوهشکده، معاونت فنآوری بانک مرکزی، شرکت ملی انفورماتیک، از مدیران ارشد نظام اقتصادی و بانکی، مدیران محترم عامل و اعضای هیئت مدیره بانک ها، مدیران و معاونین و کارکنان محترم فنآوری اطلاعات بانک ها، مدیران محترم عامل و هیئت مدیره هلدینگ ها و شرکت های فنآوری بانک ها و موسسات اعتباری، فعالان حوزه فناوری و بانکداری دیجیتال، فین‌تک‌ها و استارت‌آپ‌ها و کلیه شرکت کنندگانی که با قبول زحمت و حضور خود بر غنای علمی و اثرگذاری هر چه بیشتر این رویداد افزوده‌اند، سپاسگذاری و تقدیر ویژه می شود. همچنین از تمامی دست‌اندرکاران برگزاری همایش و همراهان و همکاران عزیز به ویژه اصحاب رسانه و خبرنگاران ارجمند کمال تشکر را دارم. امید است برگزاری این همایش بتواند گامی در جهت کمک به توسعه زیست‌بوم بانکداری هوشمند در کشور باشد.