معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط‌زیست تنها راه نجات محیط‌زیست ایران را ادغام دو سازمان محیط‌زیست و منابع طبیعی دانست.

به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از فارس، پارک ملی لار به مناسبت روز جهانی پرندگان مهاجر میزبان جمعی از اهالی رسانه بود. این بازدید با حضور حسن اکبری معاون محیط زیست و تنوع زیستی سازمان محیط‌زیست، علیرضا مزینانی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان تهران،فرهاد زندی فرمانده یگان حفاظت استان تهران، محمد کرمی رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش، تاریخ طبیعی و ذخائر ژنتیکی و جمعی از محیط‌بانان برگزارشد.

در ابتدای مراسم2 عدد دلیجه و2 عدد آگرت سفید کوچک کنار آبزی  و به روش‌های مختلف اسیر شده بودند، رها سازی شدند.

کبک و مرغابی‌سانان مهمترین اهداف صید در تهران

کرمی درباره این رها سازی گفت به مناسبت روز پرندگان مهاجر این 4 پرنده را که یا به وسیله شکارچیان غیرمجاز و قاچاقچیان حیات وحش زنده‌گیری می‌شوند و به افراد ناآگاه که خواهان پرنده شکاری هستند، به عنوان گونه شکاری کمیاب فروخته می‌شود.

وی ادامه داد: یکی از این پرندگان دلیجه کوچک است،گاهی این پرنده‌ها درهنگام مهاجرت به شرایط نامساعد آب و هوایی دچار می‌شوند و غذا پیدا نمی‌کنند، ضعیف شده  و نمی‌توانند پرواز کنند و در جاهای مختلف سقوط می‌کنند، بعد از تماس شهروندان با سازمان محیط‌زیست، با امکاناتی مثل تور زنده‌گیری و آمبولانس امداد و نجات این  پرندگان را به مراکز بازپروری مثل باغ پرندگان تهران یا مرکز پردیسان می‌دهند و بعد از نگهداری و مساعد شدن شرایط آنها به طبیعت باز گردانده می‌شوند. در استان تهران مرغابی‌سانان و کبک بیشتر در معرض صید هستند.

 

حسن اکبری معاون محیط‌زیست و تنوع زیستی سازمان محیط‌زیست گفت: اولویت امسال ما بر روی مشارکت مردمی است، منطقه لار اگر در هر کجای دنیا بود به راحتی منبع درآمد خوبی برای مناطق حفاظت شده بود، اما ما نتوانستیم استفاده لازم را از این مناطق انجام دهیم، با برنامه می‌شود این منطقه در اختیار مردم قرار دهیم، در حال بازنگری آیین نامه طبیعت گردی با همکاری میراث برای رونق این بخش هستیم.

وی ادامه داد:از طرفی حفاظت مشارکتی با بخش خصوصی با اولویت جوامع محلی را از سال گذشته راه‌اندازی کرده‌ایم، در استان‌هایی مثل لرستان( تکثیر گوزن زرد ایرانی)،در حاشیه توران (حفاطت بخش‌هایی از زیستگاه مجاور توران و تکثیر آهو به عنوان طعمه یوز)، در پارک ملی خَبر کرمان (تکثیر جبیر) و  جزیره فارور هرمزگان (آهوی کوهی)، امسال همه استان‌ها باید یک پروژه مشارکت مردمی داشته باشند.

آفرود بلای جان طبیعت

اکبری ادامه داد: بی سر و سامان‌ترین نوع بهره‌برداری از طبیعت آفرود است، هر روز افراد و خودروهای جدید به مسیر تازه می‌روند و کوبیدگی خاک، از بین رفتن پوشش گیاهی و آسیب حیات وحش را سبب می‌شوند.

وی با ابراز نگرانی از تداوم تردد بی‌ضابطه خودروهای آفرود و آسیب‌های ناشی از آن برای حیات وحش گفت: در اطراف تپه‌های ماسه‌ای حاشیه کویرها گونه‌هایی از خزندگان بومی یا گربه شنی ‌وجود دارند که بر اثر بی‌قاعده بودن تردد خودروهای آفرود، آسیب‌های زیادی در سال‌های اخیر به آن‌ها وارد شده است.متولی آفرود مشخص نیست و براساس قانون، وزارت جهاد کشاورزی باید پاسخگو باشد. بخشنامه‌ای را با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری تهیه کرده است که پیشنهادهایی برای قانونمند شدن آفرود داده‌ایم. ما نگران بی‌ضابطه شدن طبیعت‌گردی هستیم.

چرای بی رویه دام؛ معضل زیست محیطی

اکبری در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: یکی از معضلات زیست‌محیطی مهم کشور، چرای بی‌رویه دام است و در بسیاری از زیستگاه‌ها شاهد گله‌های دام به صورت مازاد بر پروانه‌های صادرشده توسط سازمان منابع طبیعی هستیم. در این زمینه در حال رایزنی با سازمان منابع طبیعی و وزارت جهاد کشاورزی هستیم تا برنامه‌هایی جدی برای جلوگیری از ورود دام مازاد به مراتع اجرا کنند.

معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: برای جلوگیری از ورود دام مازاد به زیستگاه‌ها، در سامانه جامع محیط‌زیست بخش وضعیت مراتع موجود در مناطق حفاظت‌شده و ظرفیت چرای دام در هر مرتع را اضافه کرده‌ایم.

 

وی افزود: بر این اساس ادارات کل استانی محیط‌زیست موظف شده‌اند کسانی که حقوق عرفی دارند را مشخص کنند، هم از نظر تعداد دام‌های مجاز و هم نقشه مربوط به هر سامانه عرفی را در این بخش از سامانه جامع محیط‌زیست ثبت کنند و در فصل چرا نیز وضعیت حضور گله‌های دام در سامانه‌های عرفی را پایش کنند و نتایج آن را به ثبت برسانند.

اکبری گفت: ادارات کل استانی موظف شده‌اند که حتماً در فصل چرای دام، وضعیت مراتع را مورد پایش قرار دهند تا اگر چرای مازادی صورت می‌گیرد، به متخلفان اخطار دهند و در صورت نیاز به دادگاه معرفی کنند. البته این صرفاً مربوط به مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط‌زیست است و در خارج از این مناطق که حدود 89 درصد از مناطق کشور است، برای جلوگیری از چرای دام مازاد، فقط می‌توانیم موضوعات را از وزارت جهاد کشاورزی مطالبه کنیم و بخواهیم که به وضایف قانونی در حوزه دام و مرتع عمل کند.

اکبری با اشاره به تهدیدات موجود علیه آبزیان رودخانه‌ها گفت: در حال حاضر قسمت‌های انتهایی بسیار از رودخانه‌های کشور یا آلوده شده‌اند یا دیگر شرایط نگهداری آبزیان را ندارند، چون در بالادست بسیاری از رودخانه‌ها هم شاهد تخریب عرصه‌های طبیعی، هم ورود فاضلاب‌های روستایی، زهاب، سموم، کود کشاورزی و  چرای بی‌رویه دام هستیم که همه این موارد آلودگی‌هایی را برای بخش‌های انتهایی رودخانه‌ها به همراه دارد. متأسفانه این تهدید علیه حیات آبزیان رودخانه‌ها را هم در استان‌های شمالی مثل  رودخانه سفید رود، هم در منطقه زاگرس و هم در سایر مناطق کشور مشاهده می‌کنیم.

تلفات 80 هزارتایی حیات وحش در جاده

معاون سازمان محیط زیست گفت: باید نقشه پراکنش گونه‌ها و نقشه کریدور حیات وحش را تهیه کنیم تا از تصادف حیوانات جلو گیری کنیم.بیش از 80 هزار موجود زنده در جاده ها تلف می شوند جاده های کشور در دل زیستگاه‌ها ایجاد می‌شود.وزارت راه قول‌هایی برای ایمن‌سازی جاده میامی - سبزوار به عنوان کریدور اصلی یوزپلنگ آسیایی داده است و اقداماتی را در این زمینه در دستور کار دارد. امیدواریم ایمن‌سازی برای سایر جاده‌های اصلی کشور نیز فکری شود تا شاهد کاهش تلفات حیات وحش بر اثر تصادف با خودروهای عبوری باشیم.

افزایش احتمال حریق جنگل‌های زاگرس

معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط‌زیست ادامه داد: در سال آبی جاری بارندگی‌ها در منطقه زاگرس وضعیت مناسبی داشت و همین مسئله باعث رشد محسوس پوشش علفی زیر اشکوب جنگل‌های زاگرس شده و احتمال وقوع حریق در فصل گرم در این منطقه به شدت افزایش یافته است.

اکبری افزود: در سال جاری 40 میلیارد تومان بودجه ویژه مبارزه با حریق در مناطق تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست توزیع کرده‌ایم که این رقم بیش از دو برابر اعتباراتی است که سال گذشته در این زمینه تخصیص دادیم. هرچند همین 40 میلیارد تومان نیز در این زمینه اعتبارات رقم بالایی به حساب نمی‌آید.

وی تأکید کرد: قرار است از این اعتبارات در حوزه تهیه تجهیزات اطفای حریق، خرید بسکت برای برداشت آب، تأمین پد هلی‌کوپتر، تکمیل ایستگاه‌های اطفای حریق و جلب مشارکت جوامع محلی برای مبارزه با آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه استفاده شود به نحوی که بخشی از این بودجه برای آموزش جوامع محلی در حوزه اطفای حریق و پرداخت حق‌الزحمه‌هایی به افراد آموزش‌دیده در صورت شرکت در عملیات اطفای اختصاص داده شود.

اکبری گفت: در شرق کشور و استان‌هایی مثل خراسان رضوی، منابع آبی کاهش پیدا کرده و رویشگاه‌ها ضعیف هستند، امسال شرایط سختی را در این منطقه دارید. متأسفانه سال گذشته  اعتباری برای خشکسالی دریافت نکردیم.

جزیره‌ای شدن زیستگاه عامل تضعیف ژن

وی درباره جدا شدن و جزیره‌ای شدن زیستگاه‌ها گفت: جمعیت‌های کوچک هر گونه و جریزه‌ای شدن زیستگاه‌ها  باعث درون‌آمیزی است.تعداد هرگونه مهم نیست، تنوع ژنتیکی مهم است، مثلاً یوز در بهترین حالت 20 عدد از این حیوان وجود دارد که به خاطر تعداد کم درون‌آمیزی ایجاد می‌شود، که این اتفاق باعث می‌شود بیماری زیاد شود و ژن ضعیف شده و سرعت انقراض بالا رود. تفاهم‌نامه‌ای با مرکز ملی ژنتیک امضاء شده که از حیات وحش نمونه سلولی بگیرید، اگر یک گونه در شرایط بحرانی قرار گرفت بتوان با تکثیر سلولی آن را بازگردان، کاری که در مورد یوز انجام شده و برای گونه‌های مهم دیگر انجام می‌شود.

وی بیان کرد: حفاظت الکترونیک و پایش هوشمند محیط‌زیست مد نظر قرار گرفته است اما این کار احتیاج به اعتبار دارد.برای نخستین بار حیات وحش کشور بیمه شده‌اند؛ با هماهنگی صندوق ملی محیط‌زیست و صندوق بیمه کشاورزی جهاد نسبت به آسیبی که به مزارع کشاورزی و دام مردم وارد می‌شود، خسارت دامدار و کشاورز پرداخت می‌شود.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست در مورد قاچاق حیات وحش گفت: ورود حیات وحش  به کشور را داریم، بسیاری از گونه‌های زینتی که در تهران خرید و فروش می‌شوند، ممنوع هستند، ولی از مرزهای شرقی و جنوب شرقی وارد می‌شوند. در تهران به ویژه مشکل حاد داریم و به تنهایی توان برخورد نداریم. در زمینه خروج حیات وحش از کشور به خصوص هوبره و پرندگان شکاری در معرض انقراض؛ انتقال این پرندگان کمیاب را به صورت قاچاق به کشورهای حاشیه خلیج فارس و عربی را داریم و گاهی قاچاق گونه‌های حیات وحش تکثیر شده در باغ وحش  به غرب کشور را داریم.

اکبری گفت: کشفیات قاچاق پرندگان در 10 سال گذشته تنها برای یک گونه هوبره 700 قطعه بوده است و چندین برابر این تعداد از کشور خارج شده است، در حالیکه جمعیت آن بین 3 تا 5 هزار قطعه است.

اعتبار کم برای پروژه یوز

معاون سازمان محیط زیست افزود: مطالعات کارگاهی در مورد پلنگ‌ها داشته‌ایم تا برنامه عملیاتی نجات پلنگ داشته باشیم. امسال 6 میلیارد تومان برای پروژه یوزپلنگ اختصاص داده‌ایم.که این مبلغ با توجه به مشکلات موجودبسیار کم است .

وی ادامه داد: از پرنده در حال انقراض میش‌مرغ امروزه تنها 20 قطعه در آذربایجان غربی وجود دارد که مرحله خطرناکی است، اقداماتی را در زمینه حفظ این پرنده می‌خواهیم انجام دهیم ولی زیستگاه این پرنده آسیب دیده و اعتبارات ما در این زمینه کم است.

اکبری ادامه داد:حتی اگر یوزهای ما از یک خانواده باشند، ما وظیفه خودمان می‌دانیم که آن‌ها را از زمان تولد در یک محدوده محصور و یا در اسارت نگهداری کرده و افزایش دهیم چرا که یوز یک نماد ملی است.کمبود جمعیت به  تنوع ژنتیکی آسیب می زند ولی حتما منقرض نمی شود.

وی با اشاره به سلبریتی شدن یوزهای در اسارت تصریح کرد: مطرح شدن یوزپلنگ‌ها اگر چه اشکال‌های اساسی دارد، اما از طرفی نظر عده زیادی از مردم را به حیات وحش جلب می‌کند که بسیار ارزشمند است، اگر نتوانیم مردم را متوجه اهمیت این موضوع کنیم سایر گونه‌ها را نیز از دست خواهیم داد.

به گفته معاون سازمان حفاظت محیط زیست  در گونه‌هایی همچون یوز و میش‌مرغ آسیب ناشی از ساده شدن ژن بالا است اما نه به این معنی که بخواهیم از حفاظت آن‌ها دست بکشیم.

وی ادامه داد: درخصوص تکثیر و یا رهاسازی‌ها نیز سازمان اقداماتی انجام می‌دهد و برنامه‌هایی داریم به عنوان مثال سال گذشته در دشت مغان آهو را رهاسازی کردیم و امسال هم با گذاشتن اعتبار تلاش می‌کنیم که 20 راس دیگر را به این جمعیت اضافه کنیم. برای گور ایرانی نیز برنامه تقویت ژنتیکی را داریم و به همین منظور 11 راس گور را از پارک ملی خَبر به پارک ملی کویر منتقل کردیم اما درمورد یوز و میش مرغ گزینه‌های زیادی نداریم و مجبوریم به همین شرایط فعلی ادامه دهیم.

اکبری درخصوص وضعیت پلنگ‌ها اظهار کرد: ما در دشت ارژن فارس پلنگ و توله‌هایش را داریم اما طعمه پلنگ در این منطقه تنها محصور به گراز است که گراز هم طعمه مناسبی برای پلنگ نیست.در نتیجه باید از نزدیک‌ترین زیستگاه، گونه‌هایی همچون قوچ و میش را به منطقه بیاوریم تا طعمه پلنگ فراهم شود. اگر این اتفاق نیفتد پلنگ چاره‌ای به غیر از اینکه از دام مردم تغذیه کند ندارد که این تعارضات مردم با پلنگ را افزایش می‌دهد.

وضعیت نامناسب دوزیستان و خزندگان در طبیعت ایران

وی تأکید کرد: خشکسالی و تغییر اقلیم موجب شده است که خزندگان ما شرایط مناسبی نداشته باشند و زمان آن رسیده است که با تکثیر خزندگان در اسارت بتوانیم سم و پادزهر مورد نظر و مورد تأیید وزارت بهداشت برای تولید آنتی ونوم‌ها را تولید کنیم. در شرایط فعلی زنده‌گیری مار از طبیعت کار درستی نیست. نکته مهم دیگر این است که متوجه باشیم که وضعیت نامناسب دو زیستان و خزندگان در طبیعت ایران است.

اکبری گفت: همانطور که در قانون اساسی و صحبت مسؤولان آمده است، حفظ محیط‌زیست زمانی محقق می‌شود که همه دستگاه‌ها کمک کنند. علاوه بر دستگاه‌ها حفظ محیط‌زیست وظیفه هر سازمان، شهروند و هر مسؤولی در کشور است لذا نمی‌توان از یک دستگاه انتظار داشت که تمام تنوع زیستی کشور را حفظ کنند.

معاون سازمان حفاظت محیط ادامه داد: ما معتقدیم بسیاری از مراکز انتظامی و پادگان‌ها و بسیاری از دستگاه‌هایی که در طبیعت کار می‌کنند از جمله دستگاه‌های توسعه‌ای معدن‌کارها و دستگاه‌های عمرانی که در ساختن جاده‌ها فعالیت می‌کنند می‌توانند به ما کمک کنند و انتظار ما این است که رسانه از این دستگاه‌ها مطالبه کند. دستگاه‌هایی هم هستند که به طبیعت خسارت می‌زنند و این خسارات را جبران نمی‌کنند که این مورد باید در قوانین کشور ما اصلاح شود.

پیروز به علت دارو گرفتن ضعیف بود

وی در خصوص آزمایشات پیروز گفت: برخی آزمایشات پاتولوژی مربوط به سم شناسی زمان‌بر است و به همین دلیل نتایج نهایی تاکنون منتشر نشده است. به محض آمدن جواب آزمایشات، نتایج را منتشر می‌کنیم و چیزی برای کتمان وجود ندارد. باتوجه به هزینه‌هایی که برای پیروز شد و امکانات تیمارگری و درمانی که برای آن صرف کردیم، تجربه محیط‌بانی بنده نشان‌ داده که به‌طور کلی حیوانات وحشی که با داروهای مختلف تحت درمان قرار می‌گیرند،  ضعیف هستن و عاقبت خوبی ندارد که پیروز هم در این مورد مستثنا نیست. پیروز از ابتدا در تغذیه مشکل داشت و دفع نداشت نسخه کالدول این بود که به اندازه ای شیر بدهید که زنده  بماند که این  باعث ضعف میشد در حالت خوش بینانه 25 فرد یوز هم نداریم. باید بپذیریم پروژه میش‌مرغ و گوزن زرد از یوز در اسارت مهم‌تر است.

اکبری در خصوص بارداری ایران توضیح داد:در جلسه‌ای که کارشناسان حیات وحش، دامپزشکان سازمان و دامپزشکان خارج از سازمان داشتند به این نتیجه رسیدند که بهتر است ایران سونوگرافی نشود چراکه بیهوشی ریسک دارد. در زمان نزدیک به زایمان احتمالی نیز تمام پیش‌بینی‌ها را انجام دادیم و حتی اتاق زایمان را هم آماده کردیم و مشاور خارجی، شیر خشک مناسب و... را هم فراهم کردیم اما بعد از گذر از تاریخ حدودی زایمان ایران سونوگرافی شد و متوجه شدیم که باردار نبوده است.

وی ادامه داد: خبر باردار بودن ایران را رئیس یک بیمارستان بخش خصوصی اعلام کرد و بعد از این صحبت ما اعلام کردیم که نمی‌توان بارداری را قطعی دانست و تنها احتمال آن وجود دارد اگرچه دامپزشکان تا روز آخر میگفتند ایران باردار است اما نمی‌دانستیم که می‌توان به این نظر جامعه دامپزشکی اطمینان کرد یا خیر؟

ادغام تنها راه نجات طبیعت

اکبری درخصوص ادغام سازمان محیط زیست و منابع طبیعی گفت: در شرایط فعلی کشور، بهترین راه برای حفظ محیط‌زیست ادغام این دو دستگاه است. نمی‌شود که خاک و پوشش گیاهی را یک دستگاه (منابع طبیعی) و حیات وحش را دستگاه دیگری مدیریت کند. همه این‌ها به هم وابسته هستند و باید مدیریت یکسانی داشته باشیم‌.

وی افزود: در حوزه حیات وحش وتخریب زیستگاه‌ها یک قانون ناقص مربوط به سال 1346 را داریم که  اسم آن «قانون شکار و صید» بوده است و در آن زمان این معظلات نبوده، این قانون برای حفاظت در این زمان کاربرد ندارد و به درد امروز نمی‌خورد.جلوی تخریب زیستگاه را نمی‌توانیم بگیریم چون قانون در این زمینه نداریم، ما از ابتدای فعالیتمان در سازمان، لایحه حفاظت و بهره‌برداری پایدار را برای حفاظت از حیات وحش و زیستگاه‌ها تعریف کردیم که الان در کمیسیون‌های دولت معطل مانده است. در این قانون تعریف کردیم که دوران تخریب محیط زیست بدون پرداخت خسارت آن تمام شده است و از این پس هرکس تخریبی را ایجاد می‌کند باید جبران کند و خسارت آن را بپردازد. که ما قانون محکمی نداریم .امیدواریم این لایحه در مجلس تصویب شود و محیط زیست در کنار اقتصاد و اشتغال به عنوان اولویت باشد آیا اولویت دارای اولویت می شود .برای بهتر شدن تنها راه نجات کشور در حوزه طبیعت دو سازمان منابع طبیعی و محیط زیست ادغام شوند و یک مدیریت واحد داشته باشند.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست با اشاره به انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی گفت: امیدوارم افرادی که دوستدار محیط زیست هستند و آن را درک می‌کنند، به مجلس راه پیدا کنند

مزینانی مدیر کل حفاظت محیط زیست استان تهران گفت: برای 84 هزار رأس مجوز چرای دام در مراتع صادر شد، ولی بالای 250 هزار برآس به مراتع وارد شد، امسال تلاش داریم از این حد اجازه ندهیم که بالاتر رود.

لینک کوتاه

• 
• 
• 
• 
• 
•