صنعت پالایش در دولت سیزدهم، رشد 6 درصدی پالایش نفت خام و میعانات گازی و افزایش 23 درصدی تامین و توزیع سوخت خودروها نسبت به سال گذشته را تجربه کرده است. همچنین 80 درصد از تعهدات خود را نسبت به تحویل وکیوم باتوم تهاتری به شرکت های قیرساز عملیاتی کرده است.

به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از ایسنا، در دولت سیزدهم اجرای طرح‌های راهبردی و تغییر مسیر از سوخت محوری به سود محوری با پالایش روزانه دو میلیون و 200 هزار بشکه نفت‌خام و میعانات گازی و تولید 112 میلیون لیترگازوئیل، 100 میلیون لیتر بنزین، افزایش 23 درصدی تامین و توزیع سوخت وجابجایی 135 میلیارد لیترفرآوده‌های نفتی در شعاع 500 کیلومتردر کشور، ثبت رکورد انتقال 128 میلیارد لیترنفت خام و فرآورده‌های نفتی، تثبیت و افزایش ذخایر استراتژیک سوخت کشور اجرایی شد.
 
همچنین تامین خوراک 95 نیروگاه‌ تولید برق و انرژی در جهت جلوگیری از خاموشی‌های گسترده در کشور به میزان 18 میلیارد و 600 میلیون لیتر، ارسال سوخت به صنایع بزرگ به میزان 5 میلیارد و 300میلیون لیتر، تبدیل کارگاهی بیش از 100 هزار خودروی عمومی تاکسی و وانت به دوگانه سوز به صورت رایگان، فراهم کردن زیر ساخت و صادرات دریایی گاز مایع در پایانه شهید باهنر و جلوگیری از انباشت و سوزاندن 2000 تن در روز با حدود ارزش صادراتی 365 میلیون دلار در سال نیز محقق شد.
 
انعقاد تفاهمنامه مطالعات فنی و مهندسی احداث پالایشگاه‌های جدید و توسعه پالایشگاه‌های موجود در کشورهای حوزه کارائیب با هدف جلوگیری از خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده، را میتوان از خدمت رسانی به مردم ایران در دولت سیزدهم برشمرد.
 
از تامین خوراک نیروگاه‌ها تا سوخت‌رسانی به پمپ بنزین‌ها

 
صنعت پالایش و پخش در فصل سرد سال، تعهدات جدیدی را علاوه بر تامین سوخت روزانه صنایع و بخش خانگی و جایگاه‌های عرضه سوخت متحمل می‌شود. کمبود گاز در نیروگاه‌ها طی دو سال گذشته دوصنعت برق و گاز را با بحرانی جدی روبرو کرده بود. در این بین با ارسال روزانه حدود 37 میلیون لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌های کشور، در شش ماهه نخست سال 1400 منجر به عدم خاموشی گسترده در کشور شد. براساس آمار موجود در سال 1400، حدود 18 میلیارد و 600میلیون لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌های کشور تحویل داده شده است.
 
همچنین در فرآیند تامین و توزیع سوخت به بازارهای داخلی نیز آمار گویای این است که از نیمه دوم سال 1400 تا تیرماه 1401 بیش از 61 میلیارد لیتر سوخت شامل گازوئیل و بنزین به جایگاه‌های عرضه سوخت در سراسر کشور ارسال شده است.
 
100 هزار خودروی عمومی دوگانه‌سوز شدند

 
با نگاهی به الگوی مصرف بنزین می‌توان دریافت که یک جهش قابل توجه در مصرف بنزین رقم خواهد خورد، به گونه‌ای که طی سال 1405 به 117 میلیون لیتر در روز، در سال 1410 به 134 میلیون لیتر در روز و در افق سال 1420 به بیش از 153 میلیون لیتر در روز خواهد رسید.
 
از این رو مدیریت بهینه مصرف سوخت برای جلوگیری از بحران پیش رو در صدر برنامه‌های اجرایی قرار گرفته است. در این فرآیند از جمله اقداماتی که انجام شد در بخش تبدیل کارگاهی، یک قرارداد با گروه صنعتی ایران خودرو به منظور تولید 45 هزار خودروی دوگانه‌سوز اعم از تاکسی و وانت در آذرماه سال 1400 به ارزش 20 میلیون دلار منعقد شد تا ضمن مدیریت مصرف بنزین صرفه‌جویی ارزی قابل توجهی را رقم بزند.
 
این درحالی است که بر اساس مصوبه شورای اقتصاد، مقرر شد یک میلیون و 206 هزار خودرو مجهز به سیستم دوگانه‌سوز شوند که براساس آمار موجود از تیرماه سال گذشته تا تیرماه سال جاری بالغ بر 100 هزار خودروی عمومی با تسهیلات رایگان دوگانه‌سوز شده‌اند.
 
اقدام برای مکانیزه ساختن رویه صدور مجوز جایگاه سوخت مایع
 
اوایل سال جاری برای یکپارچه‌سازی و ساماندهی صدور مجوزهای ساخت جایگاه‌های عرضه سی‌ان‌جی و سوخت مایع و به منظور شفاف سازی، حذف فرآیند بروکراسی در صدور مجوز و حذف امضاهای طلایی، سامانه‌ای با عنوان «درگاه ملی درخواست مجوز جایگاه سوخت» راه‌اندازی شد؛ به‌منظور سهولت دریافت مجوز ساخت جایگاه‌ها سی‌ان‌جی و سوخت مایع از سوی متقاضیان و بخش خصوصی، سامانه یادشده فعال و در دسترس عموم متقاضیان برای استفاده قرار گرفت.
 
تولید روزانه 6500 تن ال. پی. جی در پالایشگاه‌ها
 
سامانه سدف به منظور توزیع الکترونیکی برای توزیع ال‌پی‌جی در راستای ممانعت از انحراف تغییر مسیر ال‌پی‌جی به سبد سوخت خودروها، اوایل سال 1400 به طور کامل راه‌اندازی شد. در سامانه سدف 2.2 میلیون خانواری که نیازمند ال‌پی‌جی هستند ثبت‌نام کرده‌اند. روزانه 6500 تن ال. پی. جی در پالایشگاه‌ها تولید و به طور میانگین روزانه 5100 تن در داخل کشور توزیع می‌شود که با نظارت درست در مصرف، مسیر جدیدی برای صادرات و ارزآوری آن در کانال اقتصادی کشور ایجاد شد.
 
رونمایی از نخستین پروژه در حوزه تلفیق پالایش و پتروشیمی
 
طرح احداث پتروپالایشگاه شهید سلیمانی از جمله طرح‌هایی است که در حرکت به سمت سودمحوری در اولویت اجرا و به بهره‌برداری رسیدن قرار گرفته است. طرح 300 هزار بشکه‌ای با هدف افزایش ظرفیت پالایشی و تامین فرآورده‌های مورد نیاز با تاکید بر زنجیره ارزش در استان هرمزگان و در مجاورت پالایشگاه‌های بندرعباس و ستاره خلیج فارس احداث خواهد شد.
 
پتروپالایشگاه لاوان وارد فاز اجرایی می‌شود

 
طرح احداث پتروپالایشگاه لاوان به ظرفیت 150 هزار بشکه از جمله طرح‌های پیش‌بینی شده با خوراک نفت خام است. براین اساس خوراک این پتروپالایشگاه نفت خام بوده که در فاز اولیه و در مرحله نخست محصولات نفتی و در فاز دوم محصولات و فرآورده‌های پتروشیمی تولید خواهد شد.
 
هدف از ساخت پتروپالایشگاه لاوان تکمیل زنجیره‌های ارزش، توقف خام‌فروشی، ایجاد اشتغال، توسعه پایدار، جلوگیری از خروج ارز، استفاده حداکثری از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی و کسب بازارهای هدف در اقتصاد بین‌المللی است. همچنین واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه لاوان با استفاده از توان داخلی و شرکت‌های دانش بنیان با هدف  افزایش یک میلیون لیتر تولید  روزانه بنزین یورو 4 و رشد 50 درصدی در تولید راه‌اندازی شده است. گفتنی است، احداث پالایشگاه 180 هزار بشکه‌ای خوزستان نیز در دستور کار قرار گرفته است.
 
 خط لوله تابش
 
اواخر دیماه سال 1400 یک تفاهمنامه بین شرکت ملی پالایش و پخش و بانک ملت برای احداث خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی رفسنجان - مشهد تابش (تامین بازار انرژی شرق) به طول 978 کیلومتر منعقد شد. استقرار این کریدور اقتصادی باتوجه به اینکه 50 درصد سوخت مصرفی در نیمه شمالی کشور مصرف از طریق خط لوله ری تأمین می‌شود می‌تواند شبکه سوخت را از تک بعدی بودن خارج کند.
 
از جمله اهداف این پروژه می‌توان به انتقال فرآورده با ظرفیت 150 هزار بشکه در روز، تامین پایدار سوخت موردنیاز شرق و شمال شرق کشور (استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی)، کوتاه شدن مسیر انتقال فرآورده، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های حمل، تسهیل صادرات فرآورده به کشورهای همجوار، استفاده از خط لوله به عنوان جایگزین حمل و نقل جاده‌ای، اشاره کرد.
 
 احداث خط لوله پارس
 

امضای تفاهمنامه خط لوله پارس با هدف تامین کسری و توزیع بهینه سوخت مورد نیاز استان فارس، کاهش تردد نفتکش‌های جاده‌ای، ‌افزایش حجم ذخیره سازی فرآورده‌های نفتی این استان و ... به امضاء رسید. این طرح ظرفیت انتقال روزانه 73 هزار بشکه فرآورده را از هرمزگان به استان فارس را مهیا خواهد کرد.
 
این خط لوله راهبردی به طول 400 کیلومتر با قطر 14 اینچ در مسیر شهرستان‌های مهرآران و فسا ساخته می‌شود و سپس به شیراز می‌رسد، در طول مسیر این خط لوله 2 تلمبه‌خانه، یک پایانه و یک انبار نفت جدید به ظرفیت 80 میلیون لیتر در فسا ساخته خواهد شد.
 
 ارتقاء کیفی سوخت تولیدی
 
پروژه‌های تصفیه گازوئیل، ارتقاء کیفی نفت گاز و سولفورزدایی نفت کوره از ته مانده برج‌های تقطیر در پالایشگاه اصفهان آماده بهره برداری است.
 
تولید کک سوزنی در پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند، ارتقاء کیفی محصولات سنگین واحد کک سازی در بندرعباس، ارتقاء کمی و کیفی فرآورده‌های تولیدی در پالایشگاه نفت تبریز، طرح احداث واحد بهبود کیفی و کمی بنزین در تهران، طرح احداث واحد سولفورزدایی نفت کوره در کرمانشاه، واحد تقطیر در خلا جدید لاوان از دیگر طرح‌های در دست اقدام است که فاز مطالعاتی آن در حال اجراست.
 
نوسازی ناوگان حمل و نقل جاده‌ای
 
نوسازی ناوگان حمل و نقل جاده‌ای تفاهمنامه نوسازی 500 نفتکش سوخت جاده‌پیما به امضا رسید. گفتنی است در مرحله اول نوسازی ناوگان از مجموع 4 هزار دستگاه، 500 دستگاه نوسازی می‌شود. با اجرایی شدن این تفاهم‌نامه، بانک ملت متعهد شد برای نوسازی 500 کشنده تا 17 هزار و 500 میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کند.
 
هم‌اکنون حدود 65 درصد فرآورده موردنیاز بخش نیروگاهی با نفتکش ارسال و حمل می‌شود و حدود 14 هزار و 800 نفتکش در زنجیره توزیع فرآورده فعالیت می‌کنند که نوسازی این ناوگان، نقش مهمی در تسهیل و به‌روزرسانی فرآیندهای این عملیات، افزایش ضریب ایمنی و استانداردهای زیست‌محیطی ایفا خواهد کرد.
 
 ممانعت از توقف فرآورده‌ها در هرمزگان
 
نباید از نظر دورداشت که با برشمردن ظرفیت پالایشگاه‌های موجود و تعریف طرح‌های جدید، ظرفیت پالایشی هرمزگان از لحاظ استراتژیک به بیش از یک میلیون بشکه می‌رسد که ضرورت دارد ذخیره‌سازی فرآورده‌ها به موازات آن افزایش یابد و زیرساخت‌های جدیدی در بخش ظرفیت‌های دریایی، صادرات و اسکله ایجاد شود.
 
دراین راستا تفاهم‌نامه مالی طرح احداث مخزنگاه شهید نادر مهدوی در استان هرمزگان روستای جمال آباد بندرعباس در ششم اردیبهشت‌ماه سال جاری با حضور وزیر نفت بین شرکت ملی پالایش و پخش فرآرده‌های نفتی ایران و بانک ملی امضا شد.
 
توسعه انبارهای ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی با توجه به برنامه احداث پتروپالایشگاه شهید سلیمانی و پالایشگاه مهر خلیج فارس افزون بر پالایشگاه‌های موجود، افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی راهبردی کشور، ایجاد بزرگ‌ترین مرکز ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی در سواحل جنوب کشور و تکمیل زنجیره صادرات دریایی و زمینی فرآورده‌های نفتی از جمله اهداف طرح ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی شهید نادر مهدوی به حساب می‌آید.
 
با امضای این تفاهم‌نامه کشور شاهد افزایش 600 میلیون لیتری ظرفیت ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی در جنوب این مرز و بوم خواهدبود.
 
رکوردزنی در عملیات انتقال فرآورده های نفتی ایران
 

با ثبت رکورد انتقال 128 میلیارد لیتر نفت خام و فرآورده های نفتی اصلی در سال 1400، یک رکورد شکنی در این بخش ثبت و ضبط شد.
 
آغاز صادرات دریایی گاز مایع از پایانه شهید باهنر
 
پتانسیل صادراتی گاز مایع شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی 2000 تن در روز است که تاکنون به دلیل محدودیت‌های مقاصد صادرات زمینی و عدم تمهیدات صادرات دریایی و توسعه زیرساخت های لازم در دوره های گذشته امکان تحقق اهداف صادراتی میسر نبوده است ولی با تلاش و پیگیری مستمر، اخیراً امکان صادرات دریایی گاز مایع در پایانه شهید باهنر بندرعباس و جلوگیری از هدر رفته حدود 365 میلیون دلار منابع ارزی در سال محقق شده است.

لینک کوتاه
پالایش نفت خام میعانات گازی رکوردزنی عملیات انتقال فرآورده‌های نفتی