به گزارش نسیم اقتصاد، بانک‌ها در هشت ماهه نخست امسال حدود 1.044 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده اند . این آمار را در شرایطی عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده که حجم کل تسهیلات پرداختی ایران در سال 98 حدود 9 هزار و 749 هزار میلیارد رالم بوده است. این آمار به خوبی نشان می دهد که بانک در 8 ماه حتی 250 میلیارد تومان هم بیشتر از کل سال گذشته وام داده اند .
 
30 درصد تسهیلات به صنعت رسید
کرونا شرایط سختی را برای واحدهای صنعتی ایجاد کرده بود . بسیاری از واحدهای صنعتی مجبور به توقف تولید خود در برخی از ماه‌ها یا تولید تنها با نیمی از ظرفیت خود شده بودند . تعطیلی‌هایی که موجب نگرانی مسئولین شده بود . بر اساس آماری که حاتم شاکرمی» معاون روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفتگو با روزنامه توسعه ایرانی اعلام کرده حدود 870هزار کارگر درخواست دریافت این حمایت را ثبت کردند که 730هزار نفر واجد شرایط تشخیص داده شدند. بدون شک اگر فکری به حال صنایع نمی شد تعداد بیکاران در کشور خیلی بیشتر از این حرف‌ها می شد. همین مساله بود که باعث شد حمایت از واحدهای صنعتی مورد تاکید مسئولان قرار گرفت. قرار شد که 75 میلیارد تومان تسهیلات بانکی در اختیار واحدهای آسیب دیده از کرونا قرار گیرد . جدای از این بر اساس آخرین آماری که عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده در 8 ماهه نخست امسال حدود 30 درصد این تسهیلات به بخش صنعت و 59 درصد آن هم مربوط به سایر بخش و تامین سرمایه در گردش بوده است.
 
رشد 100 درصدی تامین سرمایه در گردش
جالب است که بدانید بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی در 6 ماهه نخست سال 1399 مبلغ چهار هزار و 226 هزار میلیارد رالن یعنی معادل 60.7 درصد کل تسهیلات پرداختی برای تامین سرمای در گردش بوده است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، مبلغ 2114.3 هزار میلیارد رالن معادل 100 درصد افزایش را نشان می دهد .
همچنین گزارش‌های بانک مرکزی حکایت از این دارد که سهم تسهیلات پرداختی بابت تامین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در 6 ماه نخست سال جاری معادل 1613.4 هزار میلیارد رالا بوده که حاکی از اختصاص 38.2 درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش همه بخش‌های اقتصادی (مبلغ 4226 هزار میلیارد رالگ) است.
همچنین از 2128.4 هزار میلیارد رالن تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل 75.8 درصد آن (مبلغ 1613.4هزار میلیارد رال8) در تامین سرمایه در گردش پرداخت شده که بیانگر توجه و اولویت‌دهی به تأمین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال جاری است.
 
پرداخت 39 هزار میلیارد تومان تسهیلات در بخش مسکن
اما مسکن از دیگر بخش‌های مهم اقتصادی است که سالانه رقم بالایی از تسهیلات بانکی به آن اختصاص داده می شود . جالب است که بدانید بانک‌ها در نیمه نخست امسال 39 هزار میلیارد تسهیلات در حوزه مسکن پرداخت کرده اند . آنگونه که آمارها نشان می دهد که بخش مسکن 5.5 درصد از منابع بانکی را به خود اختصاص داده است . در قالب تسهیلات به بخش مسکن رسیده است. از این مقدار هم 30 درصد از تسهیلات حوزه مسکن به بخش خرید بوده و 70 درصدی مابقی مربوط به ساخت مسکن بوده است . با وجود اینکه مسکن یکی از اولویت‌های نظام بانکی در سال‌های گذشته بوده ، برخی از نمایندگان منابع مالی اختصاص داده شده به این بخش را اندک می دانند . علی نیکزاد نایب رییس مجلس به تازگی گفته که اگر بانک‌ها به بخش مسکن تسهیلات بدهند مسکن رونق پیدا می کند.
وزیر پیشین راه و شهرسازی در رابطه با مشکلات ایجاد شده در زمینه عدم ساخت مسکن توسط دولت یازدهم و دوازدهم، گفت: «عدم ساخت مسکن در طی سال‌های متاسفانه مشکلات عمده‌ای را ایجاد کرده است. 6.5 میلیون مستاجر در کشور وجود دارد؛ بالغ بر 13 میلیون حاشیه‌نشینی در اطراف شهر‌ها رخ داده است. از طرفی سن ازدواج دختران به 24 سال و سن ازدواج پسران نیز به 29 سال رسیده است. مسکن تنها دغدغه این عزیزان نیست، اما عمده مشکلات ایجاد شده در تاخیر و عدم سن ازدواج، همین مسئله مسکن است. آپارتمانی که در تهران قیمت هر متر آن 150 میلیون تومان باشد برای ما فاجعه است. کشوری که وسعت آن 165 میلیون هکتار است و کل سطح شهر‌ها آن 3.4 میلیون هکتار است. باید برای مسکن به خصوص کارگران و کارمندان فکری ویژه شود.»
 
آیا مشکل بازار مسکن ، تسهیلات است؟
بر اساس آمار موجود قیمت تمام شده ساخت هر مترمربع مسکن حتی در لوکس ترین حالت تنها 10 میلیون تومان است . این در حالی است که بر اساس آخرین گزارش وزارت راه و شهرسازی متوسط قیمت ملک در تهران به حدود 28 میلیون و 500 هزار تومان رسیده که تقریبا دو برابر متوسط قیمت در مدت مشابه پارسال است. با این اوصاف اگر نظام بانکی بخواهد تمام نوسانات قیمتی بازار را پوشش دهد باید حداقل بودجه تسهیلات پرداختی در این بخش را افزایش دهد. اما سوال اینجاست که آیا اعتبارات نظام بانکی قادر به پوشش این حجم از نوسانات است .
البته قیمت‌ها در مناطق شمال تهران قابل مقایسه با متوسط قیمت اعلامی نیست و طبقه گفته‌های نایب رییس مجلس شورای اسلامی به 150 میلیون تومان هم می رسد. این اعداد نشان می دهد که هزینه ساخت مسکن در بیشترین حالت تنها 15 درصدی قیمت مسکن را به خودش اختصاص می دهد البته این سهم در مناطق لاکچری تهران به حدود 7 درصد می رسد .
این اعداد به خوبی نشان می دهد که قیمت اصلی مسکن را زمین تشکیل می دهد و ریشه آن را باید در جایی غیر از نظام بانکی جستجو کرد . جدای از این بر اساس آمار موجود عرضه در بازار مسکن کمتر از یک پنجم نیاز واقعی بازار بوده و طبق گفته‌های مسئولین حدود 2.5 میلیون واحد مسکونی خالی در کشور وجود دارد و قیمت زمین در برخی از نقاط شهر سر به فلک گذاشته و نسبت جمعیت روستایی به شهری بر اساس آخرین سرشماری انجام شده 25 به 75 رسیده است . در چنین شرایطی آیا می توان گفت که اگر بانک‌ها تسهیلات بیشتری مشکل بازار مسکن امروز حل شده بود .