به گزارش نسیم اقتصاد، مسئولان می گویند به دلیل همه گیری ویروس کرونا خبری از برگزاری دورهمی‌های یلدایی نیست.اما این همه ماجرا نیست. دلیل اصلی کاهش تقاضا اقلام مصرفی شب یلدا به گفته فعالان بازار بیش از اینکه از پاندمی کرونا باشد، ناشی از کاهش قدرت خرید خانوارهاست.
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده، نرخ تورم نقطه‌ای در آبان ماه 1399 به عدد 46.4 درصد رسیده است؛ به عبارت دیگر خانوارهای کشور به طور میانگین 46.4 درصد بیشتر از آبان 1398 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. اما فعالان صنفی و مردم روایت دیگری از قیمت‌ها دارند. نگاهی به وضعیت قیمت‌ها نشان می دهد که قیمت میوه و آجیل نسبت به پارسال تقریبا 2 برابر شده است.
هم اکنون هزینه آجیل، میوه، شیریین و شام شب یلدای یک خانواده چهار نفره دست کم 380 هزار خرج روی دست شما می گذارد.  در واقع معادل دستمزد 4 روز یک کارگر ساده برای داشتن یک شب یلدای تقریبا معمولی باید هزینه کرد.
 
حذف هندوانه از سبد خرید مردم
 
امسال دیگر خبری از خرید میوه‌های لاکچری برای شب یلدا نیست. میوه فروش‌ها می گویند بسیاری از خانواده‌ها حتی قادر به خرید میوه‌های مرسوم شب چله هم نیستند. قیمت‌ها نسبت به گذشته چند برابر شده است.
رییس اتحادیه میوه و تره بار از رشد 50 درصدی قیمت‌ها خبر می دهد اما واقعیت چیز دیگری است. قیمت بیشتر میوه‌ها 2 تا 3 برابر شده است. به عنوان مثال انار که پای ثابت شب‌های یلدایی ایرانی‌هاست که در مقایسه با پارسال 2 برابر شده است. هر کیلو انار این روزها بین 15 تا 35 هزار تومان فروخته می‌شود در حالیکه متوسط قیمت‌ها در پارسال بین 8 تا 15 هزار تومان بود.

هندوانه دیگر میوه محبوب طولانی ترین شب سال است که خرید آن این روزها بین 40 تا 70 هزار تومان خرج روی خریداران خود می گذارد. البته قیمت‌ها هندوانه در وانتی‌هایی که معمولا در مناطق جنوبی تهران بازارشان داغ است، کمی ارزان تر است. در حالی که هر کیلو هندوانه در وانتی‌های سطح شهر به قیمت 4 هزار تومان فروخته می شود اما بازهم بسیاری از خانواده‌ها می گویند به دلیل گرانی امسال یلدای خود را بدون این میوه سحر خواهند کرد.

البته در سایر میوه‌ها اوضاع چندان قابل تعریف نیست. در حال حاضر هر کیلو پرتقال و نارنگی در واحدهای صنفی به قیمت 15 تا 22 هزار تومان، لیموشیرین بین 12 تا 18 هزار تومان، خرمالو بین 15 تا 22 هزار تومان و موز بین 30 تا 35 هزار تومان فروخته می شود.

با این اوصاف میوه شب یلدا با فرض در نظر گرفتن یک هندوانه 40 هزار تومانی و یک کیلو انار به قیمت 20 هزار تومان و یک کیلو خرمالو به قیمت 15 هزار تومان دست کم 75 هزار تومان تمام می شود.
 
قیمت آجیل 70 درصد گران شد نه 25 درصد
 
« جلوی در مغازه با خط نه چندان خوشی روی یک کاغذ بزرگ نوشته آجیل شب یلدا تنها 180 هزار تومان.» سعی کرده که تا اختلاط تخمه کدوهای بزرگ و نرمک‌های رنگی زرق و برقی به آجیلش ببخشد و خانواده‌های بیشتری را مجاب به خرید کنند. 15 سالی می شود که در مغازه خشکبار فروشی کار می کند اما می گوید یلدای به این سوت و کوری تا به حال ندیده و بیشتری مشتری‌ها بعد از دیدن قیمت‌ها از مغازه خارج می شوند. مشتری‌های امسالشان خیلی کمتر شده البته نه فقط به خاطر کرونا. مردم دیگر قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته است.

جالب است که بدانید خرید یک کیلو آجیل تقریبا معادل حقوق 3 روز یک کارگر ساده است.
البته رییس اتحادیه آجیل فروش چند روز پیش اعلام کرده بود که قیمت آجیل برای شب یلدا 25 درصد گران تر خواهد شد. اما مساله اینجاست که واقعیت‌های بازار با آنچه مسئولین ادعا می کنند، زمین تا آُسمان تفاوت دارد.
در حال حاضر هر کیلو آجیل شب یلدا به طور متوسط 250 تا 350 هزار تومان قیمت دارد. این در حالی است که پارسال هر کیلو آجیل به طور متوسط 150 هزار تومان فروخته می شد. به عبارت دیگر بهای آجیل دست کم 70 درصد نسبت به پارسال گرانتر شده‌اند.
 
تخمه و سویا جایگزین آجیل شد
 
 فعالان بازار می گویند که بسیاری از خانواده ترجیح می دهند که تخمه را جایگزین آجیل یلدایی خود کنند و برخی هم به سراغ بادام زمینی و سویای بوده می روند که در مقایسه با سایر خشکبار قیمت ارزان تری دارند.

یک حساب کتاب ساده نشان می دهد که این ادعا خیلی هم بیراه نیست. در واقع اگر هر فرد خانواده 4 نفر قرار باشد که یک پیاله آجیل 250 هزار تومانی ( حدود100 گرم) مصرف کند، چیزی حدود 150 هزار تومان باید هزینه کنند. البته اگر هزینه خرید نیم کیلو تخمه را هم به آن اضافه کنی، خرید خشکبار این شب تاریخی حدود 130 هزار تومان خرج می تراشد.
 
وضعیت قنادی‌ها هم چنگی به دل نمی‌زند
 
سال گذشته قیمت یک کیلوگرم شیرینی‌ تر بین 32 تا 35 تومان بود و امسال بین 48 تا 60 هزار تومان است. این در حالی است که علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه قنادان تهران با تأکید بر ممنوعیت افزایش قیمت شیرینی تا پایان ‌سال گفت: «با توجه به اعلام صورت‌گرفته، هیچ یک از قنادی‌های تهران به هیچ عنوان حق افزایش قیمت را ندارند.»
به گفته بهره‌مند، قیمت مصوب اتحادیه برای عرضه «شیرینی تر» در واحدهای درجه یک 48 هزار تومان، «شیرینی دانمارکی، زبان و پاپیونی » 38 هزار تومان و «کیک یزدی» با قیمت هر کیلو 29 هزار تومان به مشتری‌ها عرضه می شود.
با این حساب خرید نیم کیلو شیرینی تر برای دورهمی یلدا حدودا 25 هزار تومان می شود.
 
هزینه یک شام ساده 150 هزار تومان
 
اما اگر به هزینه‌های شب یلدا یک سبزی پلو با ماهی را هم اضافه کنید، هزینه این شب خاطره انگیز بالاتر همی رود. هم اکنون هر کیلو ماهی قرل آلا به قیمت 50 هزار تومان، هر کیلو برنج ایرانی به قیمت 36 هزار هزار تومان، هر کیلو سبزی پلو به قیمت 10 هزار تومان فروخته می شود. در واقع در صورت خرید 2 کیلو ماهی، نیم کیلو برنج و نیم کیلو سبزی پلو و 250 گرم زیتون می توان گفت که یک شام ساده برای این شب حدود 150 هزار تومان خرج می تراشد.
 
با این اوصاف می توان گفت که هزینه یلدای یک خانواده چهار نفره در این روزها حدود 380  هزار تومان است. اما سوال اینجاست با چنین هزینه‌هایی چند درصد از خانوارها توانایی مالی برگزاری دور همی را دارند. بدون شک در در روزگاری که برخی نانشان را نسیه می خرند، دیگر یلدا‌ها هم حال و هوای گذشته را ندارد ؛ فرقی نمی کند کرونا باشد یا نباشد.