دلالان ارزی فعال شدند و دلار فروش‌های چهارراه استانبول به عنوان مقصران اصلی آشوب‌های ارزی بازار شناخته شدند تا جایی که مسئله از حوزه اقتصاد خارج و امنیتی شد.
بسیاری از کارشناسان مقصران نوسانات بازار ارز را عوامل پشت پرده می‌دانند که سرمایه‌گذاران ارزی‌اند نه دلالان ارزی.
پایگاه خبری نسیم اقتصاد در خصوص عوامل اصلی نوسانات نرخ ارز، راه‌حل‌ها و پیش‌بینی آینده بازار ارز ایران با محمود جامساز، کارشناس اقتصادی گفتگویی داشته که در ادامه می‌آید.
دولت دسترسی کافی به ارز ندارد
جامساز عوامل مختلف سیاسی و اقتصادی را در ایجاد نوسان در بازار ارز نام برد و در پاسخ به این سوال که آیا افزایش نرخ ارز تصمیم دولت برای جبران کسری بودجه است، گفت: کسری بودجه دولت در بودجه 97 یک کسری بودجه پنهان و بسیار بیشتر از آن است که دولت بخواهد از طریق افزایش قیمت دلار آن را جبران کند . ضمن اینکه دولت به اندازه کافی دسترسی به دلار ندارد چرا که دلارهایی که در کشور ما وجود دارد یا از طریق فروش نفت یا از طریق صادرات است و صادات غیرنفتی ما به دلایلی مثل تحریم و مشکلات انتقال وجوه آن به بانک‌های ایران به شدت کاهش یافته است. 
دولت با معضل برگشت دلارهای نفتی روبروست
همچنین بانک‌های بین‌المللی و بانک‌های بزرگ دنیا به دلیل هراس از تحریم‌های آمریکا تمایلی به ورود به مبادلات ارزی با ایران ندارند چرا که می‌ترسند شرکت‌های زیادی که از سوی ترامپ تحریم شده‌اند شامل اعضای هیات مدیره بانک‌ها باشند و دچار جرایم احتمالی شوند. بنابراین دولت با معضل برگشت دلارهای نفتی مواجه است. از آنجا که درآمدهای نفتی یکی از منابع مهم بودجه کشور است، زمانی که ما با چنین بحرانی مواجه شویم قطعا دچار کاهش مقدار ارز خواهیم شد.
مشکل مالیات‌ستانی
این اقتصاددان ادامه داد: از سوی دیگر با کاهش درآمدهای مالیاتی هم مواجه هستیم. با توجه به اینکه در سال جاری حدود 110 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی تعیین شده بود، این میزان محقق نشد. اما در بودجه سال آینده این درآمدها به میزان 128 هزارمیلیارد تومان پیش‌بینی شده است که با توجه به رکود اقتصادی و عدم وجود یک سازوکار مالیاتی نوین امکان تحقق آن بسیار پایین است.
عدم پرداخت مالیات توسط نهادهای خاص
وی افزود: نهادهای فرا دولتی زیادی وجود دارند که مالیات نمی پردازند. اخیرا فقط آستان قدس رضوی برای اولین بار صورت‌های مالی خود را منتشر کرد.
گرانی دلار سیاسی هم هست
جامساز مشکلات بودجه‌ای دولت را منکر نشد اما دلایل سیاسی را از جمله عوامل افزایش نرخ ارز دانست و گفت: گرانی دلار جنبه سیاسی هم پیدا کرده است. چرا که برجام هنوز بلاتکلیف است و تعلیق تحریم‌ها توسط ترامپ به مدت کوتاه 4ماهه برجام را دچار تزلزل می‌کند و سرمایه‌گذاری را برای سرمایه‌گذاران نا‌امن می‌کند. از سوی دیگر ایران اعلام کرده، اگر کشورهای انگلیس، فرانسه و آلمان با آمریکا همسو شوند ما هم از برجام خارج خواهیم شد. بنابراین تزلزل کنونی برجام هم ریسک معاملات را بالا می‌برد، هم امنیت سرمایه‌گذاری خارجی را کاهش می‌دهد و قابل پیش‌بینی‌ بودن آینده را مشکل کرده و همچنین تجارت خارجی را محدود می‌کند. همه این عوامل در کاهش درآمدهای ارزی ما موثر است و دولت هم کسری بودجه خود را با دست‌اندازی به بودجه عمرانی و یا صندوق توسعه ملی جبران می‌کند و در نهایت دست به دامان بانک‌مرکزی می‌شود و در نتیجه پایه پولی را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر دولت با حجم زیادی از پرداختی‌های کارکنان دولت هم مواجه است.
عدم وجود برنامه بلندمدت
این کارشناس خاطر نشان کرد: همه عوامل ذکر شده اقتصاد کشور را با مشکل مواجه کرده و انتظار نمی‌رود که به این زودی‌ها اقتصاد کشور سامان یابد چرا که هیچ برنامه بلندمدت منطقی بر اساس یافته‌های علم اقتصاد تدوین نشده و ما شاهد برنامه‌های کوتاه‌مدت مقطعی هستیم که مشکلات را موقتا حل می‌کند. در نتیجه مشکلات برای سال‌های بعد و دولت‌های آینده انباشته می‌شود.
تلاطم ارزی با کاهش نرخ سود بانکی
جامسازدر توضیح شرایط اقتصادی افزایش نرخ ارز به سیاست‌های بانکی اشاره کرد و توضیح داد: کاهش نرخ بهره بانکی به 15درصد سبب شد سپرده‌گذاران پول‌های خود را از حساب‌های بانکی خارج و وارد بازار ارز و طلا کنند. همین تقاضاهای خرد در افزایش قیمت ارز تاثیر گذاشت و از آنجا که دولت ارز کافی برای ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای بازار ارز نداشت، قیمت ارز مسیر صعودی خود را ادامه داد و افزایش آن متوقف نشد.
وی افزود: با توجه به اینکه سیاست‌های اقتصادی کارساز نبود بگیر‌و‌ببندها و بستن صرافی‌ها و دستگیری دلالان کف خیابان و ممنوعیت فروش دلار، باعث شد جو اقتصادی به جو امنیتی تبدیل شود و خرید و فروش دلار به صورت علنی کاهش یافت.
جامساز ادامه داد: یکی از درآمدهای بودجه 97 اوراق مشارکت است که با نرخ 20 درصد تعیین شده است. اوراق مشارکت موارد مصرف تامین هزینه‌های دلتی است که این موضوع درآمد ایجاد می‌کند، تقاضا را بالا می‌برد و چون عرضه ثابت است تورم افزایش می یابد. در شرایط تورمی قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد و در ایام عید به دلیل جو روانی حاکم بر بازار افزایش تورم را به دنبال دارد.
وی با انتقاد از سیاست‌های اقتصادی ضد و نقیض دولت گفت: زمانی که قرار است نرخ سود اوراق مشارکت را 20 درصد تعیین کنند، نرخ بهره بانک را 5 درصد کاهش می‌دهند و میزان چشمگیری از پول‌ها از بانک‌ها خارج شده و به سمت اوراق مشارکت می‌رود.
احتمال افزایش قیمت دلار
جامساز در خصوص پیش‌بینی نرخ ارز در آینده به ویژه در سال 97 با اشاره به اینکه شرایط کنونی پیش‌بینی‌های اقتصادی را مشکل کرده است، گفت: به‌دلیل عدم امکان پیش‌بینی آینده احتمال افزایش دلار وجود دارد ولی نه در حدی که قیمت واقعی دلار باشد. در چنین حالتی دلار در یک محدوده 100 تا 200 تومان افزایش قیمت خواهد داشت. الان هم نرخ رسمی دلار با نرخ غیررسمی بیش از 1000 تومان فاصله دارد.
مشکل فروشندگان دلار کف خیابان نیستند 
این کارشناس اقتصادی در ریشه‌یابی نوسانات بازار ارز خاطر نشان کرد: مساله اصلی مشکلات بازار ارز فروشندگان دلار کف خیابان نیستند بلکه دلالان بزرگ ارزی هستند که تاثیر بنیادی بر بازار ارز دارند. اصولا فعالیت کسبه‌ای که خرید و فروش ارز می‌کنند اما سرمایه‌گذاری ارزی ندارند، تاثیر چندانی در نرخ ارز ندارد.
جامساز در بیان آثار زیانبار افزایش نرخ ارز و بی‌ثباتی بازار ارز اظهار کرد: با توجه به اینکه شرایط سیاسی و وضعیت بانک‌ها مطلوب نیست، جذب سپرده‌های مردم در بانک‌ها به منظور ایجاد تسهیلات برای بنگاه‌های تولیدی با مشکل مواجه است و این تنها تولید است که می‌تواند اشتغال را بهبود دهد و اقتصاد را به سمت رونق پیش ببرد.
حذف دلار تبعات سنگینی دارد
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که با توجه به اطلاعیه بانک مرکزی آیا حذف دلار از مبادلات تجاری ممکن است، گفت: ارز مرجع دلار است. نفت با دلار مبادله می‌شود برای فروش نفت تبدیل دلار به ارزهای دیگر هزینه‌ها را افزایش داده و قیمت داخلی را بالا می برد.
وی ادامه داد: تبدیل دلار به یورو با هزینه‌های کارمزد و تبدیل مواجه می‌شود و ایران ضرر می‌کند. حجم گردش دلار در دنیا بیش از همه ارزهاست و اقتصاد آمریکا 25درصد اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهد و آمریکا 19 هزار میلیارد دلار  GDP دارد بنابراین دلار ارزی نیست که بتوان از آن صرف نظر کرد و از نظر سیاسی هم حذف دلار تبعات بسیار سنگینی برای ایران دارد.