به گزارش نسیم اقتصاد، بازار خودرو کشور سال‌هاست از مسیر مصرفی خود فاصله گرفته و به صحنه‌ای برای سرمایه‌گذاری بدل شده است؛ جایی که خریداران دیگر به دنبال استفاده روزمره نیستند و هر تصمیم خرید، بیشتر جنبه مالی و پیش‌بینی سودآوری دارد.
این رفتار، آرامش و ثبات بازار را تحت فشار قرار داده و باعث شده قیمت‌ها گاه یک‌شبه جهش کند، حتی پیش از تصویب هر مصوبه یا تغییر رسمی.
نگاه سرمایه‌ای به خودرو؛ نگاهی که صددرصد آسیب‌زا است
واقعیت این است که بازار خودرو امروز بیش از هر چیز، آینه‌ای از احساسات سرمایه‌گذاری و برداشت‌های ذهنی از آینده شده است. اما سوال اصلی اینجاست: آیا این نگاه سرمایه‌گذاری احساسی واقعاً تهدیدی برای بازار است و چه میزان آسیب‌زایی دارد؟ و مهم‌تر از آن، ریشه چنین رفتارهایی کجاست؟
فیروز نادری، کارشناس بازار خودرو در پاسخ به این پرسش به نسیم اقتصاد توضیح داد: بدون شک نگاه سرمایه‌ای به بازار خودرو صددرصد آسیب‌زا است. دلیل روی آوردن مردم به این سیستم و حفظ سرمایه‌شان از طریق خودرو، این است که فردی خودرویی پنج میلیاردی می‌خرد، دو سال از آن استفاده می‌کند و پس از این مدت همان خودرو به هشت میلیارد تومان می‌رسد؛ او هم از استفاده خودرو لذت برده و هم با فروش آن سود کسب کرده است.
خودرو؛ راهی امن برای حفظ سرمایه
این کارشناس بازار خودرو از دلیل به وجود آمدن چنین رفتارهایی در بازار خودرو گفت: این وضعیت و ریشه چنین دیدگاه‌هایی ناشی از برخی تصمیمات از سوی تصمیم‌گیران است که مردم نیز از آن تبعیت می‌کنند. مردم یا باید طلا بخرند و در خانه نگهداری کنند که بسیار خطرناک است، یا وارد بازار مسکن شوند که سال‌هاست در رکود به سر می‌برد؛ بنابراین وسیله نقلیه گزینه بسیار مناسبی برای حفظ سرمایه‌ها است.
بازار خودرو و لوازم خانگی؛ اول سود اول بعد استفاده!
وی در ادامه گفت‌وگو با اشاره به تفاوت رفتار در جامعه ما با دیگر کشورها اظهار کرد: قطعا فاصله گرفتن از نگاه سرمایه‌گذاری به بازار خودرو می‌تواند تاثیر زیادی در آرام شدن بازار داشته باشد. اکنون هر فردی حتی خودرویی با پایین‌ترین قیمت را خریداری می‌کند، به فکر فروش آن و میزان سودی است که پس از مدتی به دست می‌آورد. جامعه ما با سایر کشورها متفاوت است. در هیچ جای دنیا دیده نمی‌شود که کسی وسیله‌ای را برای استفاده بخرد و به فکر فروش آن باشد.
نادری همچنین یادآور شد: این نوع رفتار تنها در بازار خودرو مشاهده نمی‌شود و حتی در لوازم خانگی نیز چنین دیدگاهی وجود دارد؛ به طوری که مردم می‌گویند وسیله خانگی که می‌خرم، موقع فروش نباید افت قیمت داشته باشد یا حداقل باید تا این حد سودآوری داشته باشد.
بازار خودرو ایران میان نگاه مصرفی و سرمایه‌ای
بابک صدرایی، کارشناس خودرو نیز از نوع رفتار و نگاه خریداران خودرو در بازار به نسیم اقتصاد گفت: بازار خودرو در ایران همیشه دو نگاه متفاوت سرمایه‌گذاری و مصرفی را دنبال می‌کند. برخی افراد با توجه به افزایش قیمت ارز و شرایط سیاسی کشور فکر می‌کنند سرمایه‌گذاری در خودرو سودآور است، زیرا با کاهش عرضه یا محدودیت واردات، خودرو به کالایی سرمایه‌ای تبدیل می‌شود. اما این نگاه نسبت به دو تا سه سال پیش کمتر شده است.
پایان سودهای نجومی در بازار خودرو؟
وی تاکید کرد: ما به آستانه تحمل قیمت خودرو رسیده‌ایم. برای خودرویی مثل پژو 207، بالاتر از حدود یک میلیارد و 300 میلیون تومان دیگر کشش واقعی در بازار وجود ندارد. در سال 1403، دلار از حدود 55 هزار تومان در ابتدای سال به 105 هزار تومان در انتهای سال رسید، یعنی دو برابر شد، اما قیمت خودرو فقط حدود 5 تا 10 درصد افزایش یافت. این نشان می‌دهد کسانی که به سودهای زیاد از بازار آشفته خودروسازی ایران عادت کرده بودند، دیگر چنین فرصتی ندارند. به نظر من، جامعه دیگر کشش پرداخت مبلغ‌های بسیار بالا، مانند دو و نیم میلیارد تومان برای پژو 207 حتی در صورتی که دلار به 200 هزار تومان برسد، نخواهد داشت.
  نگاه سرمایه‌ای به خودرو، آسیب‌زا و رانت‌ساز است
این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: لذا فکر می‌کنم اکنون بازار خودرو بیشتر جنبه مصرفی دارد تا سرمایه‌ای. با این حال، نکته‌ای که وجود دارد این است که در چند دهه اخیر، ایرانی‌ها حتی در خرید خودرو برای مصرف، غالباً به آن به چشم کالای سرمایه‌ای نگاه کرده‌اند.
صدرایی درباره آسیب نگاه سرمایه‌گذاری به بازار خودرو صحبت کرد: قطعا نگاه سرمایه‌ای در بازار خودرو آسیب‌زا است. خودرو یک کالای مصرفی است و تا زمانی که در کشور به آن به چشم کالای سرمایه‌ای نگاه شود یعنی رانتی را ایجاد می‌کنیم که باعث افزایش قیمت خودرو می‌گردد و می‌تواند به بازار کشور آسیب برساند.
خودرو همچنان کالای سرمایه‌ای است، اما نه با همان شدت گذشته
به گفته این کارشناس بازار خودرو تا زمانی که نگاه سرمایه‌ای به خودرو وجود داشته باشد، بازار نیز همین نگاه را دنبال می‌کند و خودرو همچنان کالایی سرمایه‌ای باقی می‌ماند. این نگاه در هر زمان شدت و ضعف دارد. دو تا سه سال پیش، شدت آن بسیار زیاد بود؛ برای مثال در سال 1401، بسیاری سعی می‌کردند هر خودرویی را بخرند و در پارکینگ نگه دارند، چراکه معتقد بودند که سه ماه بعد قیمت آن دو برابر می‌شود. اما اکنون این نگاه تغییر کرده و پیش‌بینی می‌شود که سه ماه بعد تنها حدود 5 درصد به قیمت خودرو اضافه شود. بنابراین نگاه سرمایه‌ای همچنان در بازار خودرو و بین مصرف‌کنندگان ایرانی وجود دارد؛ تنها شدت و کشش آن با شرایط متفاوت است وگرنه ماهیت آن تغییری نکرده است.