به گزارش نسیم اقتصاد، در هفته‌ای که گذشت، بورس ایران تحت تأثیر فضای سرد و کم‌رمق، روند نزولی را پشت سر گذاشت. شاخص کل بورس در روز چهارشنبه 21 آبان 1404 با افت بیش از 8 هزار واحدی در محدوده سه‌میلیون واحدی متوقف شد و بار دیگر غلبه فروشندگان بر خریداران مشهود شد.
خروج بیش از 1200 میلیارد تومان پول حقیقی و کاهش ارزش معاملات خرد، تصویری کم‌انرژی از بازار سهام در پایان هفته ارائه کرد. این روند نزولی باعث ناامیدی سهامداران شد و پرسش مهمی را مطرح کرد: چه عواملی باعث شد بازار بورس پس از رشدهایی که در هفته‌های اخیر تجربه کرده بود، دوباره منفی شود؟
کارشناسان در این زمینه دیدگاه‌های متفاوتی ارائه می‌کنند و در ادامه به بررسی برخی از عوامل مؤثر بر روند نزولی بازار می‌پردازیم.
جای خالی سهامداران فعال در بازار سرمایه
عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس ارشد بازار سرمایه درخصوص روند بازار و تغییرات ایجاد شده در این حوزه به نسیم اقتصاد گفت: بازار سرمایه ما تا حدی حالت دستوری پیدا کرده است؛ به این معنا که کنترل آن بیشتر در اختیار متولیان بازار قرار دارد و آن‌ها با توجه به شرایط اقتصادی، روند بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهند. نکته قابل توجه این است که بسیاری از سهامداران فعال یا سرمایه‌گذاران حقیقی در چهار سال اخیر از بازار خارج شده‌اند. اگرچه بازار در این مدت رشد داشته، اما این گروه از سهامداران هنوز به بازار بازنگشته‌اند. همان سهامدارانی که پیش‌تر با تحلیل و تصمیم‌گیری‌های خود به بازار شادابی می‌بخشیدند، عملاً دیگر حضور فعالی ندارند و تنها تعداد کمی از آن‌ها بازگشته‌اند. به همین دلیل، بازار اکنون به محض دریافت یک خبر منفی، واکنش سریع و هیجانی نشان می‌دهد.
از نرخ بهره تا اخبار سیاسی؛ ریشه‌های ریزش بازار کجاست؟
وی با بررسی عوامل موثر بر روند نزولی بازار افزود: برای نمونه، خبری منتشر شد مبنی بر احتمال صدور دستور انحلال برخی از بانک‌ها. همچنین، برگزاری نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ 28 تا 30 آبان و مسائل مربوط به نرخ بهره و شرایط اقتصادی موجود، از دیگر عوامل منفی مؤثر بر بازار هستند. مجموع این عوامل در کنار نبود سهامداران فعال باعث می‌شود بازار به‌راحتی روندی منفی به خود بگیرد. بازار سرمایه در شرایط کنونی نیازمند حمایت متولیان است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: البته باید به این نکته اشاره کرد که منافع اصلی دولت در بازار اوراق و بدهی است و اخیراً هم صحبت‌هایی از سوی سازمان تأمین اجتماعی درباره انتشار اوراق برای پرداخت بدهی به داروسازان مطرح شده است. در چنین شرایطی، زمانی که بازار بدهی مورد حمایت قرار می‌گیرد، معمولاً تلاش می‌کنند جذابیت بازار سهام را کاهش دهند تا منابع محدود موجود به سمت بازارهای دیگر هدایت شود.
بورس ایران؛ بازاری کوچک اما بسیار ارزشمند
حقانی‌نسب اظهار کرد: به نظر می‌رسد مجموعه‌ای از این عوامل باعث منفی شدن بازار شده است، در حالی که بازار سرمایه ایران در حال حاضر بسیار ارزنده است. واقعاً جای تأسف دارد که ارزش کل بازار سرمایه کشور، در صورت حذف شرکت‌ها، شاید به 50 تا 60 میلیارد دلار هم نرسد؛ رقمی که حدود یک‌بیستم ارزش برخی از شرکت‌های بزرگ دیجیتالی در نیویورک است. این موضوع نشان می‌دهد بازار سرمایه ایران بسیار کوچک اما در عین حال دارای ارزش بالایی است.
بازار سرمایه در مسیر اصلاح؛ بورس نیاز به استراحت داشت
مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه نیز با بررسی وضعیت بازار به نسیم اقتصاد گفت: شاخص در هفته‌ای که گذشت به سقف خود رسیده بود و از نظر تکنیکال به استراحت نیاز داشت. البته سود و فروش شرکت‌ها مناسب بوده و بسیاری از صنایع توانستند انتظارات بازار را برآورده کنند. همچنین انتظار می‌رفت در روزهای اخیر بازار طلا با رشد همراه باشد که این اتفاق نیز رخ داد.
وی متذکر شد: شوک‌های سیاسی و اقتصادی همچنان بر بورس تأثیرگذار هستند. بورس ریسک بالایی دارد، اما در حال حاضر بیشتر سهام در کف قیمتی قرار دارند و از نظر ارزندگی، بازار بسیار ارزشمند است. به نظر من، اثر این وضعیت از بهمن‌ماه آغاز می‌شود و تا تیرماه رشد بالایی خواهد داشت.