با دعوت رسمی گروه ویژه اقدام مالی (FATF) از ایران برای از سرگیری مذاکرات، بار دیگر چشم‌ها به سمت تحولات احتمالی در حوزه اقتصاد و روابط مالی بین‌المللی کشور دوخته شده است.

به گزارش نسیم اقتصاد، پس از شش سال توقف در روند همکاری‌های مالی ایران با گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، این نهاد بین‌المللی چندی پیش بار دیگر با ارسال دعوت‌نامه‌ای رسمی، جمهوری اسلامی ایران را به مذاکرات حضوری دعوت کرد. حال این پرسش مطرح می‌شود که پذیرش FATF چه تاثیری روی اقتصاد ایران خواهد داشت؟ ابراهیم نکو، دبیر کمیسیون اقتصادی دوره  نهم مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش به خبرنگار نسیم اقتصاد گفت: پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی FATF می‌تواند تأثیرات مثبت قابل توجهی بر بازارهای ارزی، طلا، پولی و مالی و همچنین اقتصاد کل کشور داشته باشد.  جذب سرمایه‌گذاری خارجی که به بهبود اعتبار بین‌المللی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری منجر خواهد شد از جمله تاثیرات مثبتی است که پیوستن به FATF  می‌تواند به همراه داشته باشد.
انتظار کاهش تلاطم در بازار ارز
وی افزود: گام بعدی تأثیر بر بازار ارز خواهد بود. به نتیجه رسیدن مذاکرات، ثبات در نرخ ارز و دسترسی روان به ارزهای خارجی را بدنبال خواهد داست. این در حالی است که بازار طلا نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد که کاهش خرید طلا به عنوان سرمایه امن  و بهبود قیمت‌های طلا از نتایج آن خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از سوی دیگر نظام مالی و بانکی ما تقویت خواهد شد که پیشرفت در شفافیت مالی و ارتقاء نظام بانکی از آثار آن است. این درحالی است که روابط تجاری ما نیز بهبود خواهد یافت که گسترش روابط اقتصادی و شرکت در توافقات بین‌المللی را تسهیل می‌کند.
نکو در پایان تاکید کرد: در واقع، پیوستن به FATF می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روی وضعیت اقتصادی، مالی و بازارهای ارزی و طلا در ایران داشته باشد. با این حال، برای رسیدن به این مزایا، ضروری است که ایران به طور جدی به الزامات FATF پایبند باشد و اصلاحات لازم را در نظام مالی و اقتصادی خود انجام دهد.
احتمال پیوستن به FATF چقدر است؟
امیدواری‌ها برای بهبود شرایط اقتصادی پس از پیوستن به FATF در حالی است که برخی از کارشناسان معتقدند که احتمال پیوستن به FATF در شرایط فعلی بسیار پایین است. وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان با اشاره به احتمال پایین به نتیجه رسیدن FATF به خبرنگار نسیم اقتصاد گفت: در شرایط فعلی، احتمال اینکه FATF به نتیجه برسد و بتوانیم از طریق مذاکرات فنی و حقوقی از لیست سیاه خارج شویم، تقریباً پایین است. چراکه از سال 2018، اسرائیل به عنوان یکی از کشورهای تصمیم‌گیر عضو این گروه شده و آمریکا نیز حضور فعال دارد.
وی افزود: تجربه نشان داده است که هر کشوری که قصد داشته جایگاه خود را ارتقا دهد، عملاً وارد مذاکرات سیاسی شده است. به عبارتی، علاوه بر مذاکرات فنی و حقوقی و رعایت کنوانسیون‌ها و موارد درخواستی گروه اقدام ویژه مالی، مذاکرات سیاسی نیز در پشت پرده ادامه داشته است. تنها با پشتوانه این مذاکرات سیاسی بوده که کشورهای مختلف توانسته‌اند مذاکرات فنی و حقوقی خود را به نتیجه برسانند.
ارتقای جایگاه ایران؛ بهبود اقتصاد را به دنبال خواهد داشت
شقاقی‌شهری از عدم تصویری روشن از آینده سیاسی و اقتصادی ایران گفت: در شرایط فعلی اقتصاد ایران، که هنوز تصویر روشنی از وضعیت تحریم‌ها، مکانیزم ماشه و روابط سیاسی وجود ندارد و از سوی دیگر سطح تنش‌ها بسیار بالاست، من چندان امیدوار نیستم که مذاکرات فنی و حقوقی به نتیجه برسد. البته ممکن است در آینده شرایط تحریمی و سیاسی ایران تغییر کند و در آن صورت می‌توان امیدوار بود که به نتیجه برسیم.
این اقتصاددان با اشاره به رابطه مستقیم بهبود شرایط بازارهای مالی با به نتیجه رسیدن FATF ادامه داد: اگر FATF به نتیجه برسد، طبیعتاً بازارهای مالی ما نیز در شرایط بهتری قرار خواهند گرفت.  FATF یک نهاد غیردولتی است که کشورها را در قالب سه دسته سیاه، خاکستری و سفید رتبه‌بندی می‌کند. وقتی کشوری در فهرست کشورهای سیاه قرار می‌گیرد، به این معناست که آن کشور از شفافیت لازم برخوردار نیست. در نتیجه، ریسک مبادلات مالی و اقتصادی برای آن کشور بالا می‌رود و هزینه‌های مبادلات افزایش می‌یابد. در سطح جهانی، هنگام انجام فعالیت‌های تجاری و اقتصادی، ریسک بالایی به کشورهای سیاه‌رده تحمیل می‌شود. بنابراین، اگر FATF به نتیجه برسد و جایگاه ایران ارتقا یابد، این موضوع می‌تواند هزینه‌های مبادلات را کاهش داده و وضعیت مبادلات اقتصادی و تجاری را بهبود بخشد.
تغییر شرایط اقتصاد اریان در صورت به نتیجه رسیدن  FATF
شقاقی‌شهری به واکنش بازارهای مالی در پی انتشار خبر دعوت FATF از ایران اشاره کرد و در این‌باره گفت: وقتی خبر دعوت FATF منتشر شد، بازارهای مالی واکنش‌هایی نشان دادند، اما واقعیت این است که این واکنش‌های مثبت بیش از یک روز دوام نیاورد. زیرا مشخص بود که با وجود درخواست مذاکره، احتمال به نتیجه رسیدن آن بسیار کم است. بنابراین، بازارها از فردای آن روز به روال قبل بازگشتند و شاهد افزایش مجدد قیمت طلا و ارز بودیم. همچنین، بازار بورس در دو روز اخیر دوباره به شرایط سابق خود بازگشت. این واکنش‌ها بسیار آنی و زودگذر بود، چون بازار می‌دانست که احتمال موفقیت FATF پایین است. با این حال، اگر روزی بتوانیم مسائل مربوط به FATF را حل کنیم، شرایط اقتصاد ایران به شکل قابل توجهی تغییر خواهد کرد.

لینک کوتاه
اقتصاد ایران مذاکرات FATF