به گزارش نسیم اقتصاد، یکی از جدی‌ترین نگرانی‌ها در خصوص استخراج غیرقانونی رمز ارز میزان بالای مصرف انرژی مورد نیاز برای استخراج رمزارزها به‌ویژه از طریق روش «اثبات کار» است؛ روشی که در آن ماینرها با انجام محاسبات پیچیده ریاضی، بلاک‌های جدید را به زنجیره بلاک‌چین اضافه می‌کنند و به ازای آن پاداش دریافت می‌کنند.
بر اساس گزارشی که پیشتر «فایننشال تایمز»، منتشر کرده بود، مقامات اتحادیه اروپا اخیراً هشدار داده‌اند که استخراج رمزارز به‌ویژه به شیوه‌های پرمصرف فعلی، تهدیدی جدی برای امنیت انرژی قاره سبز محسوب می‌شود. این هشدار زمانی بیشتر اهمیت می‌یابد که بدانیم بسیاری از کشورهای اروپایی در پی بحران‌های انرژی ناشی از جنگ اوکراین، محدودیت‌های گاز روسیه و تغییرات اقلیمی، با فشار سنگینی در تأمین برق روبه‌رو هستند.
مسئولان سازمان اوراق بهادار و بازارهای مالی اروپا در گزارش خود اعلام کرده‌اند که مصرف برق ناشی از استخراج رمزارز، به‌ویژه در کشورهای شمال اروپا مانند سوئد، به‌شدت افزایش یافته و به موضوعی ملی و حیاتی بدل شده است. طبق آمار ارائه‌شده از سال 2021 تاکنون، مصرف انرژی مرتبط با استخراج بیت‌کوین در سوئد چند صد درصد افزایش یافته که همین موضوع موجب نگرانی جدی مقامات شده است.
در همین راستا اتحادیه اروپا رویکردی قاطع در برابر فعالیت‌های غیرقانونی ماینینگ اتخاذ کرده و خواستار ممنوعیت استخراج رمزارز بر مبنای اثبات کار شده است. به گفته کارشناسان، این روش یکی از پرمصرف‌ترین روش‌ها در عرصه فناوری اطلاعات محسوب می‌شود و فشار عظیمی بر زیرساخت‌های برق کشورها وارد می‌کند. همچنین امکان فعالیت پنهان و غیرقانونی مراکز استخراج، شناسایی دقیق میزان و مکان مصرف انرژی را دشوار کرده و روند برنامه‌ریزی و مدیریت مصرف برق را با چالش‌های جدی مواجه می‌سازد.
در کوزوو به عنوان یکی از کشورهای کوچک و فقیرنشین بالکان، استخراج رمزارز به‌طور کامل ممنوع شده است. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که در زمستان‌های سخت، استخراج غیرمجاز باعث کمبود شدید برق در شبکه ملی شد. در نروژ نیز مقامات دولتی در حال بررسی سیاست‌هایی برای محدودسازی یا ممنوعیت استخراج رمز ارز هستند تا تعادل در مصرف انرژی حفظ شود.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که به‌جای ممنوعیت کامل، این صنعت باید به سمت روش‌های کم‌مصرف‌تر نظیر «اثبات سهام» هدایت شود. در این مدل کاربران دارایی‌های دیجیتال خود را به‌عنوان وثیقه قفل می‌کنند و بر مبنای میزان دارایی، شانس بیشتری برای تأیید تراکنش‌ها دارند. این فرآیند نیازی به مصرف گسترده انرژی ندارد و به‌مراتب سازگارتر با محیط زیست و زیرساخت‌های انرژی کشورها است.
مسئولان اتحادیه اروپا ضمن تأکید بر برخورد جدی با مراکز غیرقانونی استخراج، از ضرورت هدایت فعالیت‌های این صنعت به سمت مراکز مجاز، قانونمند و شفاف سخن گفته‌اند. آنها پیشنهاد می‌کنند که مراکز استخراج در مناطقی تأسیس شوند که انرژی مازاد یا منابع تجدیدپذیر در دسترس است، مانند مناطق مجاور نیروگاه‌های برق‌آبی یا مناطقی با انرژی خورشیدی و بادی فراوان. این سیاست می‌تواند بخشی از بار مصرفی را از شبکه اصلی برق برداشته و به تعادل در تأمین انرژی کمک کند.
این نوع مواجهه با مسئله ماینینگ در کشورهای توسعه‌یافته، در حالی انجام می‌شود که بسیاری از کشورهای دیگر از جمله برخی کشورهای آسیایی، به‌ویژه ایران نیز با مشکلات مشابهی مواجه شده‌اند.
در ایران، طی سال‌های اخیر رشد بی‌رویه استخراج غیرمجاز و پنهانی رمزارز به‌ویژه در فصول گرم سال که مصرف برق در اوج خود قرار دارد، فشار قابل‌توجهی به شبکه برق سراسری وارد کرده و در مواردی منجر به خاموشی‌های گسترده شده است. تلاش‌هایی برای شناسایی و جمع‌آوری مزارع غیرمجاز انجام شده، اما همچنان نیاز به برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و همکاری بین‌نهادی احساس می‌شود.
از سوی دیگر، نبود شفافیت کافی نبود تعرفه‌های واقعی برق صنعتی برای این صنعت و سودآوری بالای استخراج با برق یارانه‌ای، شرایطی را ایجاد کرده که انگیزه بالایی برای استخراج غیرقانونی وجود داشته باشد. همین مسئله لزوم تدوین قوانین جامع، اعمال نظارت‌های هوشمند و نصب سیستم‌های پایش دقیق در شبکه برق را برجسته می‌سازد.
این گزارش اضافه می‌کند، صنعت رمزارز به‌عنوان پدیده‌ای نوظهور در اقتصاد دیجیتال، اگرچه مزایای بالقوه‌ای از جمله گسترش خدمات مالی غیرمتمرکز و افزایش شفافیت مالی به همراه دارد، اما بدون چارچوب‌های شفاف قانونی و نظارت‌های دقیق می‌تواند به تهدیدی جدی برای زیرساخت‌های انرژی و حتی ثبات اجتماعی بدل شود.
در دنیای امروز که بحران انرژی به یکی از نگرانی‌های اصلی دولت‌ها تبدیل شده، استخراج بی‌رویه و بدون برنامه رمزارزها می‌تواند زنگ خطری برای امنیت ملی کشورها باشد.