به گزارش نسیم اقتصاد، آخرین گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران که شامگاه دوشنبه منتشر شد، نشان می دهد در کنار افزایش صادرات ورق های سرد و گرم و محصولات گروه فولاد ساختمانی بویژه تیر آهن، صادرات فولاد میانی کاهش یافته است و کارشناسان صنعت فولاد بر این باورند که جنگ اوکراین و روسیه و کاهش قیمت فولاد روسیه در بازارهای جهانی، از جمله دلایل موثر بر افت صادرات فولاد ایران است زیرا این موضوع باعث شده بازارهای هدف ایران توسط فولادسازان روس تصاحب و قیمت فولاد ایران در سطح جهانی و با کاهش قیمت روبرو شود.

پیش بینی تاثیر اعمال عوارض بیشتر بر صنعت فولاد چین از سوی آمریکا، نشان می دهد در سال جاری فولادسازان کشور که بزرگترین های آن در استان اصفهان مستقر هستند کار دشواری در مسیر صادرات، پیش رو خواهند داشت.

محدودیت‌های برق و گاز نیز از چالش‌های مهم صنعت فولاد است که تولید و تحویل به موقع محصولات را تحت تاثیر قرار داده و تبعات منفی در صادرات دارد. کارشناسان معتقدند تامین انرژی پایدار و حرکت به سمت فناوری و نوآوری برای افزایش بهره‌وری ضروری است.

با توجه به مزیت‌های رقابتی استان اصفهان در صنعت فولاد، افزایش صادرات فولاد و محصولات فولادی در راستای چشم‌اندازهای این صنعت نیازمند رفع موانع صادراتی و ارتقا زیرساخت‌های تامین انرژی است.

افزایش صادرات ورق‌های فولادی

بر اساس گزارش انجمن فولاد ایران، سال گذشته بجز صادرات ورق های پوشش دار که کاهش 2 درصدی را تجربه کرد، صادرات ورق های گرم و سرد افزایش داشت و منجر به افزایش 19 درصدی حجم و 12 درصدی ارزش صادرات مقاطع تخت فولادی کشور شد.

رشد 17 درصدی صادرات ورق گرم در شرایطی در 12 ماه 1403 رقم خورد که ارزش صادرات این محصول راهبردی نیز با 12 درصد افزایش به 280 میلیون دلار در سال 1403 رسید.

بیشترین رشد صادرات ورق‌های فولادی مربوط به ورق سرد است که با 194 درصد افزایش حجم، 20 هزار تن از این محصول به بازارهای صادراتی ارسال شد که 12 میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشت.

پارسال کاهش حجم صادرات ورق های پوشش دار نیز در حد 2 درصد بود که درآمدهای ارزی برای صنعت فولاد از محل صادرات آن را به 42 میلیون دلار کاهش داد.

رشد صادرات فولاد ساختمانی و نگرانی از افزایش هزینه‌های ساخت در داخل

بر اساس گزارش انجمن فولاد ایران با وجود کاهش 13 درصدی صادرات صنعت فولاد ایران در 1403، صادرات میلگرد با افزایش 13 درصدی به 2 میلیون و 872 هزار تن و صادرات نبشی، ناودانی و سایر مقاطع طویل فولادی به استثنا تیرآهن نیز با 25 درصد رشد به 286 هزار تن و صادرات تیرآهن نیز با افزایش 10 درصدی به 213 هزار تن رسید.

این میزان افزایش حجمی صادرات مقاطع طویل فولادی منجر به آن شد که صادرات فولاد ساختمانی ایران سال 1403 را با رشد حجمی 14 درصدی به پایان ببرد که منجر به افزایش 9 درصدی در ارزش صادرات شد.

سال گذشته افزایش صادرات میلگرد، نبشی، ناودانی، تیر آهن و سایر مقاطع طویل فولادی که همگی جزو محصولات فولاد ساختمانی هستند در شرایطی رقم خورد که تولید میلگرد با 0.5 درصد کاهش به سه میلیون و 967 هزار تن رسید.

میلگرد مهمترین محصول فولاد ساختمانی در داخل کشور است که تولید 12 ماه آن کاهش 0.5 درصدی داشته و این امر در کنار نوسانات قیمت ارز باعث ورود میلگرد به کانال 40 هزار تومان در آهن فروشی ها شده است.

افزایش صادرات محصولات فولاد ساختمانی در کنار کاهش تولید این محصولات در داخل می‌تواند بر صنعت ساختمان ایران که در گام(فاز) رکود قرار دارد، تاثیر نامطلوبی بگذارد و زمینه‌ساز افزایش هزینه‌های ساخت خانه در کشور شود.

صادرات تیرآهن نیز که یکی دیگر از محصولات مهم در گروه فولاد ساختمانی است، پارسال افزایشی بوده و دلیل اصلی این افزایش، تغییر قوانین وارداتی عراق برای تسهیل ورود این محصول به آن کشور است.

کاهش صادرات فولاد میانی

بر اساس آخرین گزارش انجمن فولاد ایران، کاهش 22 درصدی حجم صادرات فولاد میانی شامل شمش و تختال (اسلب) در حالی در 12 ماه 1403 رخ داد که بدلیل روند نزولی قیمت‌های جهانی، ارزش محصول صادراتی ایران نیز در این مدت 26 درصد کاهش یافت.

بیشترین کاهش صادرات این بخش مربوط به تختال (اسلب) است که پارسال تنها یک میلیون و 729 هزار تن از این محصول و به ارزش 762 میلیون دلار صادر شد که 37 درصد نسبت به سال 1402 کاهش ارزش صادراتی داشت.

اعمال محدودیت‌ های شدید برقی در سال 1403 نسبت به سال قبل از آن، حجم صادرات فولاد میانی کشور را نیز حدود 22 درصد کاهش داد، بطوریکه میزان تولید بیلت و بلوم با کاهش حجمی 18 درصدی به چهار میلیون و 364 هزار رسید.

اسلب و شمش به عنوان محصولات اصلی صادراتی فولاد ایران، بیشترین کاهش حجم صادرات به ترتیب با 32 و 18 درصد افت داشته‌اند.

گفتنی است، در ساخت بسیاری از مقاطع فولادی مانند لوله، میلگرد و همچنین تیرآهن که بیشتر مصارف ساختمانی دارد از بیلوم و بیلت استفاده می‌شود در حالی که از تختال (اسلب)، بیشتر برای تولید محصولات تخت فولادی مانند کُویل یا ورق‌های فولادی استفاده می‌شود که در صنعت ماشین سازی و ماشین‌آلات سنگین کاربرد دارد.

افزایش حجم صادرات آهن اسفنجی ، گندله و کنستانتره سنگ‌آهن

بر اساس گزارش انجمن فولاد ایران، افزایش 12 درصدی حجم صادرات آهن اسفنجی درسال 1403 منجر به افزایش 11 درصدی ارزش صادراتی این محصول برای صنعت فولاد ایران شد و حدود 401 میلیون دلار ارز آوری برای کشور داشت.

سال گذشته با وجود اعمال عوارض صادراتی، روند افزایشی حجم صادرات مواد اولیه زنجیره فولاد شامل کنسانتره و گندله سنگ آهن افزایش داشت به طوری‌که 60 درصد حجم صادرات زنجیره فولاد در سال گذشته متعلق به این 2 کالا بوده است.

با وجود افزایش حجم صادرات درآمدهای ارزی برای گندله و کنستانتره سنگ‌آهن به ترتیب 16 و 10 درصد کاهش داشت، سال گذشته 918 میلیون دلار گندله و 548 میلیون دلار کنستانتره سنگ‌آهن از کشورمان صادر شد.

تاثیر صادرات فولاد بر صادرات استان اصفهان

مدیرکل گمرکات استان اصفهان در خصوص میزان صادرات فولاد در سال گذشته گفت: سال گذشته در مجموع از استان اصفهان یک میلیون و 807 هزار تن کالا و به ارزش یک میلیارد و 234 میلیون دلار صادر شد.

رسول کوهستانی پُزوه ادامه داد: صادرات سال گذشته این استان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، از لحاظ وزن 20 و از حیث ارزش 14 درصد کاهش داشته است و کاهش 60 درصدی صادرات، چدن، آهن و فولاد، مهمترین دلیل کاهش صادرات گمرکات استان بوده است.

مدیرکل گمرکات استان اصفهان با اشاره به 749 قلم کالای صادراتی استان اظهار داشت: عمده ترین محصولات صادراتی استان شامل محصولات پتروشیمی معادل 348 میلیون دلار و با 28 درصد رشد، چدن، آهن و فولاد 237 میلیون دلار و با 60 درصد کاهش، محصولات لبنی با 155 میلیون دلار و با 64 درصد رشد، فرش ماشینی 108 میلیون دلار و 8 درصد رشد و مس و مصنوعات آن با 90 میلیون دلار و 27 درصد رشد بوده است.

کوهستانی پُزوه با اشاره به کشورهای مقصد صادرات استان اصفهان گفت: پاکستان با 342 میلیون دلار و 4 درصد رشد، عراق با 248 میلیون دلار و 47 درصد کاهش، افغانستان با 152 میلیون دلار و 16 درصد رشد، امارات متحده عربی با 118 میلیون دلار و 6 درصد رشد و ترکیه با 99 میلیون دلار و 14 درصد کاهش مهمترین مقاصد صادراتی کالاهای استان اصفهان محسوب می‌شوند.

ایران اکنون در بین 71 کشور عضو انجمن جهانی فولاد، رتبه دهمین فولادساز را به خود اختصاص داده است و پیش بینی می‌شود با دستیابی به ظرفیت 55 میلیون تنی در سال 1404 به جایگاه هفتمین فولادساز جهان برسد.

انجمن جهانی فولاد (worldsteel) یکی از بزرگترین و پویاترین انجمن های صنعتی در جهان است که تمام کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد در آن عضویت دارند. این انجمن نماینده تولیدکنندگان فولاد، انجمن‌های ملی و منطقه‌ای این صنعت و موسسات تحقیقاتی فولاد است و اعضای آن حدود 85 درصد از فولاد جهان را تولید می‌کنند.

بر اساس آخرین گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد، ارزش صادرات زنجیره فولاد کشور در 12 ماهه سال 1403، برابر با 13 درصد معادل یک میلیارد دلار کاهش داشته است، گمرک اصفهان نیز از کاهش صادرات سال گذشته این استان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن، از لحاظ وزن 20 و از حیث ارزش 14 درصد خبر داده است.