به گزارش نسیم اقتصاد، محمدعلی شیرازی در مراسم رونمایی از گزارش اکوسیستم دانش بنیان از عرضه اولیه سهام دومین عرضه اولیه یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار نوآفرین خبر داد و فرابورس ایران را یکی از چهار بورس تحت نظارت سازمان بورس معرفی کرد که از سال 1388 فعالیت خود را آغاز کرده است و اظهار کرد: این بازار سرمایه 8 بازار با کارکرد و مقررات جداگانه دارد که شامل بازارها، ابزارها و نهادهای مالی متنوعی است. فرابورس به گونه‌ای طراحی شده که برای هر سرمایه‌گذار با هر میزان سرمایه و هر سطح ریسک‌پذیری و بازار و برای هر شرکت نیازمند تأمین مالی، با هر سطح ریسک، امکان تأمین مالی را فراهم می‌کند.
 
شیرازی با بیان اینکه از این ابزارها و بازارهای متنوعی در فرابورس تعریف شده‌ است، خاطر نشان کرد: این تنوع در ابزارها و بازارها به حدی است که هر بنگاه اقتصادی باید نسخه‌ای مناسب با شرایط خود از این بازارها و ابزارها انتخاب کند و این واقعیت، اهمیت مشاوره مالی را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
 
مدیرعامل فرابورس ایران تاکید کرد : معتقدم که یکی از بزرگترین چالش‌ها در این حوزه، مشاوره تأمین مالی است و با توجه به تنوع ابزارها و بازارها در بازار سرمایه و بازار پول، نیاز به مشاوره مالی برای فعالان این حوزه بسیار حیاتی است.
 
وی قدیمی‌ترین بازار سرمایه کشور را بازار سهام دانست که شامل بازار اول و دوم می‌شود و اضافه کرد: این بازارها عمدتاً به شرکت‌های بالغ و کم‌ریسک اختصاص دارد و در آن شرکت‌های دانش‌بنیان و غیردانش‌بنیان پذیرش می‌شوند.همچنین، بازارهای ابزارها و نهادهای مالی وجود دارند که شامل انواع صندوق‌ها و اوراق صکوک می‌شوند. در اینجا بیشتر بر ابزارهایی تأکید می‌کنم که مرتبط با شرکت‌های دانش‌بنیان هستند.
 
مدیرعامل فرابورس ایران گفت:‌ در بازار سهام، شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ می‌توانند در بازار اول و دوم پذیرش شوند. همچنین در این بازار صندوق‌های جسورانه مرتبط با فضای نوآوری و صندوق‌های خصوصی می‌توانند حضور یابند. علاوه بر این، انواع صکوک نیز می‌توانند دراختیار شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به سطح بلوغ و ریسک‌پذیری مورد استفاده قرار گیرند.
 
وی از راه اندازی بازار جدیدی به نام بازار نوآفرین خبر داد و تصریح کرد: در این بازار جدید که سال گذشته راه‌اندازی شد، امسال اولین عرضه اولیه در آن انجام شد. بازار نوآفرین مختص شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌اپ‌ها است و شرایط و نگرش آن با بازار سهام متفاوت است.
 
به گفته وی ترکیب هیئت پذیرش این بازار به گونه‌ای طراحی شده که فضای نوآوری و دانش‌بنیان را به خوبی درک کنند. این بازار شامل دو تابلو «دانش‌بنیان» و «رشد» است.
 
شیرازی، بازار دیگری که می‌تواند در خدمت دانش بنیان ها باشد را بازار مشابه دانست و اظهار کرد: بازار تأمین مالی جمعی نیز یکی دیگر از بازارهایی است که می‌تواند برای شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها مفید باشد. این بازار به نوعی شبیه به سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) عمل می‌کند. در مجموع، ابزارها و بازارهایی مانند تأمین مالی جمعی، صندوق‌های جسورانه، صندوق‌های خصوصی، بازار نوآفرین و انواع صکوک می‌توانند در خدمت شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گیرند.
 
توسعه اشتغال با فرابورسی شدن شرکت ها
 
مدیرعامل فرابورس ایران به نقش فرابورس به اشتغال آفرینی اشاره کرد و گفت: آمارها نشان می‌دهد 215 شرکتی که تاکنون در بازار اول و دوم و نوآفرین عرضه اولیه شدند، افزایش 32 درصدی تعداد شاغلان بعد از عرضه اولیه سهام در بازار های فرابورس را تجربه کرده‌اند.
 
به گفته وی، تعداد شاغلین این شرکت‌ها از 77,687 نفر در زمان عرضه اولیه به 102,321 نفر افزایش یافته است.
 
وی تاکید کرد: البته ممکن است این رشد به دو صورت تفسیر شود؛ یا شرکت‌هایی که پذیرش شده‌اند از ابتدا قابلیت‌های اقتصادی بهتری داشتند و یا پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه و امکانات آن منجر به رشد آنها شده است. در هر صورت، این رشد مثبت و امیدوارکننده است.
 
مدیرعامل فرابورس ایران تأکید کرد: این موضوع نشان‌دهنده آن است که شرکت‌های خوبی پذیرفته شده‌اند و یا اینکه شرکت‌ها با پذیرش در این بازار سرمایه رشد کردند. در هر صورت، پذیرش این شرکت‌ها اتفاق بسیار مبارکی است.
 
آخرین آمارهای دانش بنیان های بورسی
 
شیرازی از حضور 25 شرکت دانش بنیان در بازارهای اول و دوم و نوآفرین فرابورس خبر داد و یادآور شد: اگر این تعداد را با کل شرکت‌های این بازار که حدود 200 شرکت است مقایسه کنیم، حدود 10 درصد از شرکت‌های پذیرش شده، دانش‌بنیان هستند. در یک سال گذشته، دو شرکت در بازار دانش‌بنیان پذیرفته شده‌اند که این دو شامل: "صنایع ارتباطی آوا" و "مهرمن" هستند که اخیراً و در تاریخ 8/10 امسال و دیگری روز سه‌شنبه عرضه شدند. دو شرکت نیز در بازار اول و سه شرکت در بازار پایه پذیرفته شده‌اند.
 
شیرازی با بیان اینکه رقم تامین مالی این 25 شرکت‌ در روز عرضه اولیه در بخش تأمین حدود 2300 میلیارد تومان از محل عرضه اولیه سهام (IPO) بود، ادامه داد: در تامین مالی شرکت های دانش بنیان از طریق اوراق با درآمد ثابت، در 11 ماه امسال، تعداد 56 شرکت برای تامین مالی از طریق صکوک به ارزش 21270 میلیارد تومان منتشر کرده‌اند که از این تعداد 15 شرکت دانش بنیان به میزان 2640 میلیارد تومان از این مسیر تامین مالی شده‌اند.
 
به گفته وی، این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد بسیار خوبی داشته است (211 درصد رشد). این ابزار نیز بسیار قابل توجه و مفید بوده است.
 
وضعیت صندوق های بورسی
 
مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به حضور صندوق های پژوهش و فناوری در فرابورس خاطر نشان کرد: در حال حاضر، تعداد صندوق‌های پذیرفته شده در فرابورس 146 صندوق است که 64 درصد از آنها مبتنی بر اوراق بهادار بازار سرمایه هستند. تنوع صندوق های پذیرش شده در فرابورس 14 نوع و تعداد صندوق های فعال در فرابورس 144 صندوق است.
 
 شیرازی اضافه کرد : اگر به صندوق‌های مرتبط با فضای نوآوری نگاه کنیم، حدود 24 صندوق VC و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی (PE) داریم و در 11 ماهه امسال سه صندوق پذیره‌نویسی شده‌اند و 3994 میلیارد تومان تأمین مالی کرده‌اند.
 
صدور موافقت‌ اصولی برای برای سکوهای تامین مالی جمعی
 
وی گفت: در مورد سکوهای تأمین مالی جمعی، از زمان راه‌اندازی این صندوق‌های تأمین مالی جمعی در فرابورس، 74 موافقت اصولی و 42 مجوز فعالیت صادر شده است. در حال حاضر، 42 سکو می‌توانند تأمین مالی کنند.
 
وی افزود: از سال 1399 که سال افتتاح سکوها بود، تاکنون این سکوها رشد بسیار زیادی داشته‌اند به گونه‌ای که در سه سال اخیر 14,60 میلیارد تومان برای تعداد 591 طرح در سال 1403، تعداد 321 طرح در سال 1402، و برای 110 طرح در سال 1401 از طریق این سکوها تأمین مالی صورت گرفته است.
 
شیرازی ادامه داد: نکته قابل توجه این است که حدود 21,271 سرمایه‌گذار منحصر به فرد در تأمین مالی جمعی مشارکت کرده‌اند و این موضوع بازار را به یک بازار پویا تبدیل کرده است؛ ضمن آنکه تقریباً همه استان‌ها از این تأمین مالی بهره برده‌اند، اما عمدتاً استان‌های تهران، اصفهان، یزد، خراسان و مازندران بیشترین بهره را برده‌اند و در مجموع 26 استان از این امکان استفاده کرده‌اند.
 
مدیرعامل فرابورس ایران گفت: بازار نوآفرین با هدف پذیرش و عرضه اولیه شرکت‌های استارتاپی و دانش‌بنیان تأسیس شده است. این بازار دارای دو تابلو رشد و تابلو دانش‌بنیان است. تابلو رشد مخصوص شرکت‌های استارتاپی و شرکت‌هایی است که به دلایلی می‌خواهند در این بازار حضور یابندو تابلو دانش‌بنیان نیز مربوط به شرکت‌هایی است که گواهی دانش بنیانی از معاونت علمی دریافت کرده‌اند.
 
وی گفت: الزامات این تابلوها ساده‌تر است. حداقل سرمایه مورد نیاز در تابلو رشد حداقل 10 میلیارد تومان و حداکثر 500 میلیارد تومان و میزان سرمایه مورد نیاز در تابلو دانش‌بنیان 10 میلیارد تومان است. این شرکت‌ها نیاز به سابقه عملیاتی طولانی ندارند و بیشتر چشم‌انداز آینده آن‌ها مهم است.
 
وی تصریح کرد: از زمان شروع پذیرش در این بازار، 11 شرکت در تابلو رشد و 11 شرکت در تابلو دانش‌بنیان پذیرفته شده‌اند که در مجموع 22 شرکت در بازار نوآفرین حضور دارند. در حال حاضر، 10 شرکت در حال طی مراحل پذیرش در تابلو رشد و 8 شرکت در تابلو دانش‌بنیان هستند. 4 شرکت عرضه شدند و 3 شرکت نیز امروز عرضه شدند.
 
مدیرعامل فرابورس ایران در پایان با تاکید بر اینکه اقتصاد دانش‌بنیان دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک اجبار در همه اقتصادها است، افزود: وظیفه همه نهادها این است که به تقویت این بخش از اقتصاد کمک کنند. ما در فرابورس نیز این وظیفه و رسالت را بر عهده داریم و بسیار مشتاقیم که نقطه نظرات فعالان این عرصه را دریافت کنیم. من معتقدم که باید برای هر سطح از ریسک‌پذیری و میزان سرمایه، ابزار و بازار مناسب وجود داشته باشد تا سرمایه‌گذاران و تأمین‌کنندگان مالی بتوانند به بهترین شکل از آن‌ها استفاده کنند.