به گزارش نسیم اقتصاد، طلا (زنجیره ارزش طلا) ازجمله محصولاتی است که رصد تجارت آن بسیار دشوار است. به دلیل قاچاق بسیار زیاد این کالا، با توجه به دارا بودن ارزش بالا در حجم کم، آمارهای رسمی نمی‌تواند مؤید میزان دقیق تجارت آن باشد. در یک نمونه و با توجه به تخمین‌های موجود، سالیانه بیش از 450 تن طلا بی آنکه در جایی به ثبت برسند در قاره آفریقا تولید و صادر می‌شود.

در این بین طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، با توجه به لزوم تکیه بر آمار رسمی و موثق و از طرفی غیرممکن بودن رصد دقیق میزان طلای قاچاق شده، در بررسی‌های پیش رو از اطلاعات مبتنی بر آمارهای رسمی استفاده شده است. از سوی دیگر لازم به ذکر است با توجه به محدودیت‌های ارائه آمار تجارت طلا بر اساس وزن و همچنین ثبات نسبی قیمت طلا (مطابق با شکل زیر) در طول زمان بررسی، اطلاعات این بخش به صورت ارزش تجارت ارائه شده است.

بررسی روند صادرات زنجیره ارزش طلا در 10 سال گذشته

همانطور که در شکل بالا قابل مشاهده است در این بازه 10 ساله، صادرات طلا روندی کاهشی را تجربه کرده است؛ به طوری که از حدود 500 میلیارد دلار در سال 2013 به حدود 300 میلیارد دلار در بین سال‌های 2014 تا 2019 رسیده است. قدری از این کاهش پس از سال 2020 جبران شد و میزان صادرات جهانی به بیش از 400 میلیارد دلار رسید.

میزان صادرات طلا در کشورهای مختلف- سال 2022

در سال 2022 ارزش کل صادرات جهانی طلا 469 میلیارد دلار بوده که آن را به هفتمین محصول تجاری جهان تبدیل کرده است. سوئیس با سهم 21 درصدی بیشترین سهم از صادرات این سال را به خود اختصاص داده است؛ وجود سه شرکت Argor-Heraeus Valcambi و PAMP که در مجموع حدود یک سوم شمش خالص جهان را تولید می‌کنند مهمترین علت این امر است همچنین این کشور پایتخت بانکداری جهان به شمار می‌رود و لذا محل نگهداری شمش‌های بسیاری از سرمایه گذاران جهانی بوده و به پایتخت مبادله طلا در جهان نیز تبدیل شده است.

پس از آن انگلستان با 16 درصد و امارات متحده عربی و آمریکا هر کدام با 8 درصد از دیگر صادر کنندگان بزرگ طلا در این سال بوده‌اند. انگلستان و امارات متحده عربی تولیدکننده معدنی طلا به شمار نمی‌روند، اما به دلیل آنکه از جمله مراکز سرمایه گذاری جهانی هستند، سهم قابل توجهی از مبادله طلای جهان را در اختیار دارند.

روند واردات زنجیره ارزش طلا در 10 سال گذشته

تفاوت میان آمار صادرات و واردات طلا در کشور معنادار به نظر می‌رسد. همانطور که بیان شد ارزش بالا در واحد حجم، امکان سنجش دقیق تجارت طلا را ناممکن ساخته است. همان طور که در شکل بالا قابل مشاهده است در این بازه 10 ساله بیشترین میزان واردات جهانی در سال 2022 با بیش از 490 میلیارد دلار ثبت شده و کمترین میزان واردات جهانی نیز در سال 2015 با حدود 360 میلیارد دلار گزارش شده است.

در بخش واردات طلا نیز مانند صادرات کشور سوئیس با سهم 20 درصدی در رتبه نخست قرار دارد. همان طور که پیش از این ذکر شد؛ این کشور بزرگترین تولیدکننده شمش خالص در جهان است و این در حالیست که تولید معدنی در این کشور صورت نمی‌گیرد.

مطابق با شکل زیر، کشورهای چین و امارات متحده عربی برزگ ترین واردکنندگان طلا در قاره آسیا به شمار می‌روند.