همه شرکت‌ها و مجموعه‌های تابع صنعت نفت از جمله شرکت ملی گاز ایران همسو با این هدف راهبردی که همراه با تکیه بر توان داخلی پیش رفته و می‌رود، رایزنی با دیگر کشورها به‌ویژه کشورهای همسایه به‌منظور ارزآوری برای ایران را در دستور کار قرار دادند.

تازه‌ترین اقدام عملی برای اجرایی کردن این هدف این بود که قرارداد تمدید صادرات گاز ایران به عراق  به‌مدت پنج سال دیگر هشتم فروردین‌ماه امسال بین مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران و زیادعلی فاضل، وزیر برق عراق در بغداد امضا شد که بر مبنای آن به‌منظور تأمین نیاز داخلی، حجم صادرات گاز به بغداد و بصره در دوره گرم و سرد سال متغیر خواهد بود.

در حالی که ایران طبق دو قرارداد گازی در پنج سال اخیر حدود 52 میلیارد مترمکعب گاز به ارزش 15 میلیارد دلار به عراق صادر کرده است، وزیر برق عراق هم تأکید کرد: «نیروگاه‌های ما برای تولید برق  نیاز مبرمی به گاز ایران دارند و تجربه‌ سال‌های گذشته نشان داده ایران شریک اقتصادی خوبی برای عراق است و در سخت‌ترین شرایط نیازهای ما را فراهم می‌کند.»

این قرارداد مهم در حالی امضا شد که وزارت نفت توانست در ایام‌ نوروز و روزهای آغازین 1403، ارزآوری برای کشور را در حوزه صادرات گاز تضمین کند.

تلاش برای باز کردنِ کلافی سردرگم

از سویی گام‌های مطلوبی هم برای تمدید قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه برداشته شده که روزی از آن به‌عنوان «کلاف سردرگم» یاد می‌شد.

آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه، 16 فروردین‌ماه به تهران سفر کرد و در مذاکره با جواد اوجی، وزیر نفت تمایل برای ادامه خرید گاز از ایران و برگزاری نخستین نشست فنی تمدید قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه را به‌طور رسمی اعلام کرد.

سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری نیز پارسال در هشتمین نشست شورای‌ عالی همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکیه اعلام کرده بود «هدف 30 میلیارد دلاری مبادلات تجاری تهران - آنکارا قابل دسترس است» و در حاشیه شانزدهمین نشست سازمان همکاری اقتصادی«اکو» هم با همتای ترکیه‌ای خود دیدار و گفت‌وگو کرد که بر تمدید و توسعه قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه تأکید شد.

ایران در 28 سال اخیر بیش از 156 میلیارد مترمکعب گاز با خط لوله به ترکیه فروخته است که تمدید و توسعه این قرارداد راهبردی اکنون بیش از همیشه در دسترس است.

مذاکرات نتیجه‌بخش با پاکستان

موضوع دیگری که نباید فراموش کرد، مذاکرات ثمربخش با پاکستان برای احیای قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان بوده که طبق تازه‌ترین خبرها، اسلام‌آباد ساخت بخش پاکستانی این خط لوله را پس از 10 سال وقفه آغاز کرده است.

این در حالی است که دونالد لو، دستیار وزیر خارجه ایالات متحده یکم فروردین‌ماه امسال در نشست اعضای کمیته فرعی امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در ادامه کارشکنی‌های این کشور برای توقف پروژه گازی ایران - پاکستان با تأکید بر مخالفت آمریکا با پیشبرد خط لوله انتقال گاز جمهوری اسلامی ایران به پاکستان، مدعی شد واشینگتن درباره این پروژه با اسلام‌آباد در تماس است.

اما سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در واکنش به این اظهارات علیه همکاری‌های تهران و اسلام‌آباد در حوزه انرژی‌ اعلام کرد: «اسلام‌آباد نیازی به مشورت دیگران یا معافیت تحریمی ندارد و ما به انجام پروژه مهم انتقال گاز از جمهوری اسلامی ایران به پاکستان متعهد هستیم.»

وزیر نفت پاکستان هم در سخنانی تأکید کرد: «موضع اسلام‌آباد روشن است و ما نسبت به پروژه انتقال گاز از ایران تنها ابراز تمایل نمی‌کنیم، بلکه نیازمند این پروژه هستیم.»

دیگر فتوحات ماندگار

از سویی در همین باز زمانی حدود 2.5 سال که از فعالیت صنعت گاز در دولت کنونی گذشته است، صادرات گاز به ارمنستان (تهاتر گاز با برق) مطابق قرارداد اجرا شده و می‌شود. مردادماه پارسال هم قراردادی مبنی بر   افزایش حجم صادرات گاز ایران به ارمنستان بین مقام‌های دو کشور امضا شد که بر اساس آن ضریب تهاتر گاز با برق نیز به نفع شرکت ملی گاز ایران اصلاح و مدت قرارداد تا سال 2030 تمدید شد.

اقدام مهم دیگر وزارت نفت و صنعت گاز در حوزه دیپلماسی انرژی این بود که با تسویه بدهی ترکمنستان در سه قسط، سوآپ گاز از این کشور ازسرگرفته شد و حجم آن هم از روزانه 4.5 به 8 میلیون مترمکعب رسید و واردات گاز از این کشور به ایران هم آغاز شد.

حضور فعال ایران‌ در نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) در الجزایر با پیشنهادهای مهم و راهبردی رئیس‌جمهوری همراه بود که بی‌شک در تثبیت جایگاه کشور در این مجمع بسیار قابل توجه است.