به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از مهر، یکی از مواردی که در ماه‌های اخیر به مسأله‌ای جنجالی تبدیل شده بحث خوراک پتروشیمی‌ها بوده و پتروشیمی‌ها مدعی هستند که به مرز زیان دهی رسیده‌اند اما بررسی‌های مهر نشان می‌دهد تنها حاشیه سود این شرکت‌ها کاسته شده و بحث زیان دهی مطرح نیست.
 
پتروشیمی زاگرس
 
درآمدهای عملیاتی پتروشیمی زاگرس در صورت‌مالی 6 ماهه با افزایش 17 درصدی مواجه شده و به 12,757 میلیارد تومان رسیده است. هزینه‌های عملیاتی این پتروشیمی نیز با افزایش 45 درصدی نسبت به 6 ماهه اول سال قبل به 8,935 میلیارد تومان رسیده است. حاشیه سود ناخالص این شرکت در 6 ماه نخست سال جاری به 30 درصد رسیده و نشان می‌دهد این پتروشیمی همچنان با سوددهی بالایی برخوردار است، البته حاشیه سود ناخالص این شرکت در سال قبل 43 درصد بوده است.
 
اما نکته قابل توجه عملکرد 6 ماه سال جاری این پتروشیمی افزایش 36 درصدی هزینه‌های فروش، اداری و عمومی است که از عملکرد بد مدیریت این شرکت خبر می‌دهد. پتروشیمی زاگرس بزرگترین متانول ساز ایران بوده ولی با وجود افزایش نرخ‌های جهانی نتوانسته افزایش تولید را داشته باشد. 90 درصد محصولات پتروشیمی صادراتی و تنها 10 درصد محصولات در بازار داخلی به فروش می‌رسد.
 
نرخ خوراک در آخرین گزارش فعالیت ماهانه این پتروشیمی به میزان 50,089 ریال برای هر متر مکعب است.
 
عملکرد ضعیف مدیریت این پتروشیمی باعث شده حاشیه سود خالص این شرکت از 27 درصد در 6 ماه نخست سال قبل به 11 درصد در مدت زمان مشابه سال جاری برسد، اما با تمام ضعف‌های مدیریتی این پتروشیمی همچنان سود ساز است.
 
پتروشیمی خراسان
پتروشیمی خراسان محصولاتی نظیر؛ اوره حمایتی، ملامین داخلی، آمونیاک داخلی و اوره صنعتی را در بازار داخلی تولید و به فروش می‌رساند، نرخ خوراک در این پتروشیمی 50,000 ریال برای هر مترمکعب است که تفاوت چندانی با نرخ خوراک پتروشیمی زاگرس ندارد، حال وضعیت صورت‌مالی 6 ماهه این نماد را بررسی می‌کنیم:
 
پتروشیمی خراسان در 6 ماه ابتدایی سال جاری با افزایش 124 درصدی درآمدهای عملیاتی روبرو است و درآمدهای عملیاتی این شرکت در 6 ماه به 4,619 میلیارد تومان رسیده است.
 
حاشیه سود ناخالص پتروشیمی خراسان نسبت به سال قبل با افزایش روبرو شده و از 69 درصد به 71 درصد رسیده است که بسیار عالی و قابل توجه است، اما حاشیه سود خالص این شرکت نسبت به سال قبل با 2 درصد کاهش به 64 درصد رسیده است اما حاشیه سود ناخالص وزن بیشتری در عملکرد شرکت داشته و نشان می‌دهد وضعیت این شرکت پیشرو است.
 

پتروشیمی شیراز
 
پتروشیمی شیراز در بازار داخلی محصولاتی نظیر؛ اوره صنعتی، اوره کشاورزی، کود مایع ازته UAN، نیترات صنعتی، نیترات کشاورزی، آرگون، اسید نیتریک، متانول، آمونیاک را به فروش می‌رساند و در بازار صادراتی نیز محصولات؛ کود مایع ازته UANصادراتی و اوره صادراتی را به فروش می‌رساند.
 
نیمی از فروش این شرکت در بازار داخلی و نیمی دیگر در بازار صادراتی به فروش می‌رسد که در سال گذشته نیز همین میزان بوده است. درآمدهای عملیاتی پتروشیمی شیراز نسبت به سال قبل با افزایش 121 درصدی همراه بوده و درآمدهای این پتروشیمی در نیمه سال به عدد 11,670 میلیارد تومان بوده است.
 
جالب است بدانید در صورت مالی 6 ماهه این شرکت، حاشیه سود خالص و ناخالص این نماد نسبت به سال قبل افزایش قابت توجهی یافته است، حاشیه سود ناخالص 6 ماهه سال جاری این نماد برابر است با 64 درصد در حالی که در مدت زمان مشابه سال قبل به میزان 56 درصد بوده است، حاشیه سود خالص این نماد نیز در سال جاری 49 درصد بوده که در سال قبل این میزان 37 درصد بوده است.
 
نرخ خوراک پتروشیمی شیراز نیز مانند پتروشیمی‌های دیگر 50,000 ریال برای هر متر مکعب است.
 
نرخ خوراک در سال 1400 چقدر بوده است؟
بر اساس فرمول زیر که از ابتدای سال 95 اجرایی شده و تا سال 1405 نیز باید اجرایی می‌شد، قیمت خوراک پتروشیمی‌ها در سال 1400 به صورت زیر تعیین می شده که عبارت است از:
 
فرمول قیمت خوراک پتروشیمی‌ها
 
تبصره- منظور از معدل وزنی قیمت داخلی، صادراتی و وارداتی، حاصل ضرب کل گاز فروخته شده منهای مقدار گاز وارداتی در متوسط قیمت فروش سایر مصارف داخلی (خانگی، تجاری، دولتی، عمومی، حمل و نقل و صنعت بدون احتساب فروش به پتروشیمی‌ها به عنوان خوراک) به علاوه کل درآمد حاصل از صادرات گاز و نیز کل پرداختی برای واردات گاز، تقسیم بر مقدار گاز فروخته شده برای سایر مصارف داخلی (خانگی، تجاری، دولتی، عمومی، حمل و نقل و صنعت غیر خوراک پتروشیمی‌ها) به علاوه مقدار صادرات گاز است (برابر با فرمول ذیل). این معدل در هر نیمه سال شمسی بر مبنای عملکرد نیمه گذشته سال محاسبه و ملاک عمل قرار خواهد گرفت.
 
ب- منظور از قیمت گاز طبیعی در بازار تعیین شده عبارت است از متوسط قیمت گاز در هر ماه در هابهای تعیین شده به عنوان نشانگر قیمتهای عمده فروشی گازطبیعی در مناطق رقیب در توسعه صنعت پتروشیمی ایران، شامل هنری هاب آمریکا، هاب آلبرتا کانادا و هابهای NBP انگلیس و FFT هلند .
 
ماده 2- برای حفظ رقابت پذیری صنایع پتروشیمی متوسط قیمت گازطبیعی خوراک این صنایع در هیچ حالتی از نود درصد قیمتی که براساس بند ب ماده یک این ابلاغیه محاسبه می‌شود، بیشتر نخواهد شد.
 
ماده 3- قیمت گازطبیعی موضوع این ابلاغیه از ابتدای فروردین تا انتهای شهریور 10 درصد کمتر از قیمتهای محاسبه شده در ماده 1 و از ابتدای مهرماه تا انتهای اسفندماه 10 درصد بیشتر از قیمتهای محاسبه شده در ماده 1 است.
 
ماده 4- این فرمول قیمت از ابتدای سال 1395 تا ابتدای سال 1405 معتبر است.
 
جنجال افزایش نرخ خوراک در بودجه 1402
 به علت نوسان قیمت گاز در سال 1400 و رسیدن خوراک حتی تا ناحیه‌های 10 هزار تومان برای هر مترمکعب دولت تصمیم گرفت فرمول جدید را برای سال 1401 اجرایی کند که همان 5 هزارتومان برای هر متر مکعب است، نکته این است که در سال گذشته در بیشتر اوقات نرخ خوراک پتروشیمی‌ها زیر قیمت 5 هزار تومان برای هر متر مکعب بوده و به نوعی در سال جاری با افزایش قیمت نرخ خوراک نسبت به میانگین سال گذشته مواجه هستیم و در این صورت برخی از پتروشیمی‌ها مانند شیراز و خراسان توانسته اند خود را با نرخ خوراک جدید وفق داده و افزایش سود نیز داشته باشند.
 
نکته‌ای دیگری که باید به پتروشیمی‌ها حق داده که نگران نرخ خوراک باشند بحث رسیدن به مرز استهلاک و فرسودگی در بسیاری از پتروشیمی‌ها است که این نکته باید به دقت بررسی شود و این نگرانی فعالان صنعت پتروشیمی رفع شود.
 
دولت قصد دارد با افزایش نرخ خوراک در بودجه سال 1402 بخشی از تراز صنعت گاز کشور را مثبت کرده و قیمت را واقعی سازی کند اما برخی از پتروشیمی‌ها معتقدند این نوع فعالیت به زیان دهی پتروشیمی‌ها منجر خواهد شد در صورتی که افزایش سال جاری نشان داد اگر افزایش قیمت منصفانه باشد اتفاق ویژه ای برای پتروشیمی‌ها نخواهد افتاد.