شاخص بورس، دماسنج اقتصاد کشور است و تا زمانی‌که رکود اقتصادی وجود داشته باشد، ذهنیت‌ها هم به اقتصاد و بازار مثبت نیست و نباید انتظار داشت که حجم بالایی از نقدینگی وارد بورس شود.

 به گزارش نسیم اقتصاد، در حالی که بازدهی بورس از 110 درصد گذشته و حجم بالا و ارزش معاملات این‌روزهای بازار سرمایه، خشنودی سهامداران و صاحبان شرکت‌ها را درپی داشته است، اما نباید این واقعیت بزرگ را انکار کرد که اقتصاد رکودی و تورم‌زای کشور، روز به روز نحیف‌تر می‌شود و مانند درخت آفت‌زده‌ و خشکیده‌ای است که تنها یکی دو شاخه آن سرسبز و شاداب مانده است. در یک تشبیه ساده، می‌توان اقتصاد کلان و بازار سهام ایران را مصداق کامل این درخت آفت‌زده با چند شاخه تر و تازه آن دانست. یکی از آفت‌های اصلی اقتصاد ایران، انبوه نقدینگی است که حالا دولت به دلیل کاهش منابع ارزی تلاش می‌کند بخشی از آنها را از سپرده‌های بانکی خارج و به سمت بازار سهام هدایت کند. حمید کوشکی، تحلیلگر ارشد بورس و بازارهای مالی (کارگزاری اقتصاد بیدار)، در گفت‌وگو با خبرنگار بااقتصاد، رشد شاخص‌ها را نتیجه افزایش نرخ دلار در یک ماه گذشته می‌داند و می‌گوید: «شاخص بازار پس از ارایه لایحه بودجه 99 از سوی دولت روند افزایشی گرفته و با کسری بودجه‌ای که دولت در سال آینده با آن مواجه است، افزایش نرخ دلار و درپی آن رشد شاخص‌ها پیش‌بینی می‌شود.» کوشکی معتقد است: «شاخص بورس، دماسنج اقتصاد کشور است و تا زمانی‌که رکود اقتصادی وجود داشته باشد، ذهنیت‌ها هم به اقتصاد و بازار مثبت نیست و نباید انتظار داشت که حجم بالایی از نقدینگی وارد بورس شود.» شرح این گفت‌وگو در پی می‌آید.
 
                                      **********
 
-شاخص‌ها همچنان روند افزایشی دارد. جناب‌عالی به عنوان تحلیلگر و فعال بازارهای مالی، شرایط این‌روزهای بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 
شاخص بازار پس از ارایه لایحه بودجه 99 از سوی دولت، روند افزایشی گرفت. کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران مالی انتقاداتی هم به لایحه بودجه 99 دارند و درآمدهای دولت در بودجه 99 را بسیار خوشبینانه می‌دانند. در لایحه بودجه 99 درآمدهای احتمالی دولت غیر مولد است و در صورت محقق نشدن، سال آینده با کسری بودجه هنگفتی مواجه خواهد شد که به صورت سنتی و علمی روی نرخ ارز اثر می‌گذارد. بنابراین، برای بازار سرمایه هم باید چشم‌انداز تداوم روند رشد شاخص را متصور شد. تا زمانی که نرخ دلار در دامنه 11 هزار تومان بود، شاخص‌ها هم در محدوده 303 تا 308 هزار نوسان داشت اما زمانی که نرخ دلار افزایشی شد و به محدوده 13 هزار و 500 تومان رسید، شاخص‌ها هم رشد کردند. باتوجه به این عامل و همچنین کسری بودجه احتمالی دولت در سال آینده که به صورت مستقیم و غیر مستقیم 40 تا 50 درصد روی نرخ دلار و بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد، پیش‌بینی می‌شود که روند رشد شاخص نیز ادامه یابد.
 
-این روند افزایشی تا چه زمانی تداوم خواهد داشت؟
 
تا زمانی که افزایش نرخ ارز به عنوان عامل و محرک (صعودی، نزولی و یا خنثی) بازار وجود داشته باشد و حذف نشود، در تداوم این روند تغییری ایجاد نمی‌شود، مگر اینکه بازار با پالس مثبت در مباحث سیاسی مواجه شود. البته بازارها نسبت به اخبار سیاسی نیز تا حدودی ایزوله شده‌اند و واکنش سریع و چشمگیری نشان نمی‌دهند مگر اینکه اخبار متفاوتی منتشر شود که احتمال بیش از 90 درصدی آن صادق باشد تا مستقیما روی نرخ ارز تاثیر 15 تا 20 درصدی بگذارد. چنانچه در یک ماهه اخیر شاخص بازار با بیش از 70 هزار واحد رشد مواجه شد.
 
-چه میزان از نقدینگی‌ها وارد بازار سرمایه شده است؟
 
 طبق آمارها و داده‌های اقتصادی و گزارش‌های منتشر شده، برخلاف نظر عده‌ای که فکر می‌کردند حجم نقدینگی‌ها در بازار سرمایه بیشتر است اما مشخص شد که بیشترین میزان نقدینگی‌ها در بازارهای دیگر به‌ویژه مسکن وجود دارد. هنوز فرهنگ سرمایه‌گذاری در کشور ما توسعه نیافته و بورس نیز جذابیت‌های لازم را برای مردم ایجاد نکرده است. شاخص بورس، دماسنج اقتصاد کشور است و تا زمانی که اقتصاد کشور با رشد منفی مواجه باشد، مردم هم سعی می‌کنند نقدینگی‌های خود را سپرده نزد بانک‌ها بگذارند.
 
-برخی از کارشناسان معتقدند که بخشی از رشد شاخص‌ها مربوط به ورود نقدینگی‌های جدید و سهامداران حقیقی است. نظر شما چیست؟
 
رشد شاخص در روزهای اخیر تنها مربوط به ورود نقدینگی‌های جدید به بازار سرمایه نیست و بخشی از آن پول پارک شده فعالان بازار است. البته داده‌ای برای ثبت دقیق ورود و خروج پول به بازار وجود ندارد تا به دقت مورد بررسی قرار گیرد. اگر روند روبه رشد شاخص‌ بازار توام با رشد اقتصادی باشد مردم برای ورود به بازار سرمایه، تمایل بیشتری نشان می‌دهند. تا زمانی‌که رکود اقتصادی وجود داشته باشد، ذهنیت‌ها هم به اقتصاد و بازار مثبت نیست و نباید انتظار داشت که حجم بالایی از نقدینگی وارد بورس شود. رشد بازار سرمایه مانند بازار ارز یک فاکتور برون‌زاست.
 
-برای هدایت جریان نقدینگی به بورس چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌دهید؟
 
برای ترغیب و تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در بازار سهام، نهادها و دستگاه‌های مربوط مانند سازمان بورس باید اقدامات و برنامه‌های آموزشی و حمایتی را در دستور کار قرار دهند. تسهیل در ارایه مجوزهای آموزشی برای افراد و نهادهای متخصص و معتبر، برگزاری دوره‌های آموزشی، انتشار کتاب و نشریات آموزشی با قیمت پایین برای آشنایی افراد با بازار سرمایه و تبلیغات مناسب در این زمینه از جمله این اقدامات است. در رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی برنامه‌های تبلیغاتی در زمینه‌های مختلف ساخته و پخش‌ می‌شود اما به باور برخی کارشناسان، بورس تورم‌زا نیست اما اگر فنی بحث کنیم، بورس هم تورم‌زاست ولی نه به اندازه سایر بازارها. نقدینگی‌ها باید از مسیر درست وارد بورس شود تا تورم‌زا نباشد. بازار سرمایه همیشه جذاب است و استفاده از لفظ بازار کارایی تخصصی دارد و باید به آن توجه کرد.
 
- چشم انداز بازار را چگونه می‌بینید و به نظر شما در چنین شرایطی سهم کدام صنایع جذاب و مثبت خواهد بود؟
 
سهم برخی صنایع، هم در تحریم‌ها و هم در زمان عادی خوب هستند. در این شرایط 2 سناریو برای بازار سرمایه؛ توافق در برجام دو یا ادامه تحریم‌ها، متصور است. اگر توافقی انجام نشود، نرخ دلار نیمایی به بیش از 12 هزار تومان می‌رسد و شرکت‌های کامودیتی محور به‌ویژه صادراتی‌ها، سهم‌شان جذاب‌تر خواهد بود. اگر هم توافقی صورت بگیرد و نرخ ارز کاهش ‌یابد، شرکت‌های صادرات محور زیان می‌کنند. چنانچه در دوران تحریم شرکت‌های پتروشیمی اوره‌ساز، خودروسازان و غیره به دلیل این‌که 40 تا 50 درصد کمتر از نرخ جهانی می‌فروشند، متضرر شده‌اند. در مجموع سهم شرکت‌های کامودیتی محور، فلزات اساسی، پتروشیمی‎‌های اوره‌ساز، گروه بانکی‌ها و برخی تک‌سهم‌ها مثبت خواهد بود.
 
گفت‌وگو: مولود غلامی

لینک کوتاه
شاخص بورس دماسنج اقتصاد کشور

اخبار مرتبط

بورس ثابت ماند

بورس ثابت ماند

بازار سرمایه پس از آنکه در ساعات آغازین امروز با کاهش مواجه شد در دقایق پایانی روند... 11 فروردین 1403

نظرات شما