چندی است موضوع راه اندازی بازار متشکل ارزی با هدف شفاف سازی عملیات بازار ارز درکشور مطرح شده است. کارشناسان معتقدند با راه اندازی بازار متشکل ارزی، اثرگذاری دلالان و سفته بازان بر بازار ارز کمرنگ شود؛ به اعتقاد این افراد، راه اندازی این بازار به کاهش سفته بازی ، ثبات بازار و آرامش بیشتر مردم در خرید و فروش ارز و یکسان سازی قیمت‌ها منجر خواهد شد.

 سمیه بابایی_ براساس این گزارش، محمود شکسته بند، مدیرعامل بازار متشکل ارزی نیز در خصوص تشکیل این بازار و انگیزه تاسیس و نحوه فعالیت آن معتقد است: هیجانات و نابسامانی‌هایی بازار ارز موجب شد تا بانک مرکزی به فکر ساماندهی و تشکیل بازاری بیفتد که در آن نرخ واقعی خرید و فروش توسط صرافان معین شود. بازار متشکل ارزی بین صرافان و خریداران قرار می‌گیرد، معاملات واقعی و هیجانات کاذب نمی‌تواند در نرخ ها تاثیرگذار شود و در نتیجه قیمت ها به ثبات می رسد.چندی پیش نیز وزیر امور اقتصادی و دارایی در این خصوص گفته بود: هر کار حقوقی و قانونی که از طرف حاکمیت باید برای راه اندازی بازار متشکل ارزی انجام می‌شده، اجرا شده و برخی کارهای مربوط به خود شرکت در حال انجام است.سرانجام اوایل مرداد ماه سال جاری، رییس کل بانک مرکزی در دیدار با مدیرعامل بازار متشکل ارزی از آغاز به کار این بازار در آستانه عید سعید قربان خبر داد. همتی ابراز امیدواری کرد با شروع به کار این بازار شاهد شکل گیری نرخ واقعی و شفاف اسعار خارجی به صورت اسکناس باشیم.اما اخیرا رییس کل بانک مرکزی ‌در حاشیه نشست هیئت وزیران گفته است که آمادگی کامل برای راه اندازی این بازار وجود ندارد، زیرا هنوز برخی بانک ها نتوانسته اند نرم افزارهای ارتباطی شان را برقرار کنند، برخی صرافی ها نیز فرم ها را پر نکرده اند و آمادگی ندارند؛ بنابراین تا زمانی که اطمینان حاصل نشود، این بازار راه اندازی نخواهد شد ‌و حداقل تا عید قربان راه اندازی نمی شود.
این موضوع را با اصغر سمیعی، رئیس هیات موسس کانون صرافان در میان گذاشتیم. سمیعی معتقد است: متاسفانه آینده بازار متشکل ارزی موفق و روشن، پیش بینی نمی شود؛ مگر اینکه با تصمیم بانک مرکزی مقررات تغییر کرده و فعالیت در فضای مجازی برای صرافان، آزاد اعلام شود.
اصغر سمیعی، رئیس هیات موسس کانون صرافان در گفت وگو با «نسیم اقتصاد»، درخصوص کاهش نرخ ارز با راه اندازی بازار متشکل ارزی،گفت: اسامی در ماهیت ها اثرگذار نیست و تغییر نام بدون اینکه روش و سازوکارها تغییرکند، موثر واقع نمی شود. بازار متشکل حتی درصورت عملکرد مناسب، تنها به کشف قیمت کمک کند نه کاهش آن .
بازار متشکل، تک نرخی شدن ارز را به تاخیر انداخت
وی درخصوص تک نرخی شدن ارز با راه اندازی بورس ارز، افزود: هر بازار جدیدی که ورود همگان در آن آزاد نباشد و قیمت ها به صورت دستوری تعیین شود، فاصله ما را از تک نرخی شدن ارز دورتر می کند.
سمیعی در پاسخ به این پرسش که آیا بازار متشکل به دنبال ساماندهی بازار ارز است، اظهارکرد: برخی کارشناسان براین باورند که راه اندازی بازار متشکل، موجب ساماندهی بازار ارز و حتی کاهش تقاضا و افزایش عرضه می شود. حال سوال این است که یک اسم جدید و ایجاد یک بازار محدود با یک نرم افزار چگونه می تواند مشکلات را برطرف کند و اگر می توان با یک نرم افزار معجزه کرد، پس چرا فقط یک بازار متشکل راه اندازی کنیم؟
اگر اینطور است،  بیائیم  دهها بازار متشکل درست کنیم،  که نرخ ارز  با سرعت بیشتری کاهش یابد و شاید هم به صفر برسد .
نرخ ارز باید توسط عرضه و تقاضا تعیین شود
رییس پیشین کانون صرافان درخصوص تفاوت های بازار متشکل و بازار آزاد ارز، تصریح کرد: تفاوت بازار آزاد با بازارهای دیگر این است که در بازار آزاد، خرید و فروش برای همگان آزاد است و نرخ ها توسط سیستم عرضه و تقاضا تعیین می شود ؛ بنابراین نمی توان هر بازاری که عملکرد این گونه ندارد را بازار نامید .
بانک مرکزی توزیع ارز را به صرافی ها بسپارد
این کارشناس بازار ارز در خصوص اقدامات بانک مرکزی در زمان افزایش نرخ ارز، بیان کرد: حدود 80 درصد از عرضه ارز در اختیار بانک مرکزی است ، بنابراین بهتر است با نرخ های واقعی، واحد و از طریق سیستم بانکی در اختیار مصرف کنندگان قرار دهد و تنها بر روند عرضه و تقاضا نظارت کند.
این کارشناس اقتصادی درباره ضرورت تشکیل بازار متشکل ارزی، عنوان کرد: بهتر است بانک مرکزی به جای ایجاد انواع بازارها با اسامی مختلف، عرضه ارز را از طریق سیستم های تعریف شده بانک ها و صرافی ها و با قیمت های واقعی و واحد انجام داده و تنها بر آن نظارت کند.
معاملات سنتی در بازار متشکل به ضرر صرافان شهرستانی است
رییس پیشین کانون صرافان در ادامه اظهارکرد: نکته مهمی که باید در "بازار متشکل ارزی" روشن شود ، این است که روش های معامله در این بازار چگونه خواهد بود؛ اگر به صورت فیزیکی و سنتی باشد که کاری بسیار دشوار به خصوص برای صرافان شهرستانی است.
وی ادامه داد: صرافان شهرستانی چگونه می توانند هر روز در محل بازار حضور یافته و در بورس شرکت کنند و اگر بخواهند از طریق فضای مجازی و اینترنت یا انترانت عملیات خود را انجام دهند، مشکل دیگری پیش می آید و آنهم ماده 6 اساسنامه تاسیس صرافی ها است که به تصویب و تایید بانک مرکزی رسیده و در آن صراحتاً ذکر شده که "صرافی ها مجاز به انجام عملیات صرافی در فضای اینترنتی و یا مجازی نمی باشند."
به گفته سمیعی، اگر صرافان بخواهند برخلاف این ماده مبرهن از اساسنامه رفتار کنند، عملاً کارشان غیرقانونی خواهد بود و حتی مصداق فعالیت های قاچاق کالا و ارز تلقی شده و باید پاسخگوی سازمان هایی نظیر تعزیرات حکومتی باشند.
آینده مبهم در انتظار بازار متشکل ارزی
رییس پیشین کانون صرافان در پایان با تاکید بر وجود اشکالات و ابهامات راه اندازی بازار متشکل ارزی، خاطرنشان کرد: متاسفانه آینده را برای این بازار موفق و روشن، پیش بینی نمی کنم؛ مگر اینکه با تصمیم بانک مرکزی مقررات تغییر کرده و فعالیت در فضای مجازی برای صرافان، آزاد اعلام شود. در این صورت هم دلیلی ندارد که فقط یک بازار موسوم به "بازار متشکل"  از این مزیت برخوردار باشد و می تواند ده ها بازار مانند آن توسط صرافان دیگر ایجاد و فعالیت کنند.

لینک کوتاه
آینده مبهم بازار متشکل ارزی بازار متشکل تک نرخی شدن

اخبار مرتبط

نظرات شما