درحالیکه سایت تندروی رجا نیوز خواستار ممنوعالخروجی محمدجواد ظریف شده و درحالیکه وی هنوز وزیر امور خارجه است اتهامهای بزرگی به او میزند و درحالیکه فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی کنارهگیری ظریف را به مجادلههای درون دولت فرو میکاهد اما تحلیلهای کمی پیچیدهتر نیز از سوی افرادی مثل احمد زیدآبادی و کارشناسان سایت جامعه نو ارائهشده است . به نظر میرسد کنارهگیری ظریف اتفاق پیچیدهای است و باید از تحلیلهای دمدستی عبور کرد و منتظر پشت پردههایی بیشتری بود.
به گزارش
نسیم اقتصاد، سایت جامعه نو که از سوی گروهی از روزنامهنگاران اصلاحطلب اداره میشود نوشته است :استعفای غیررسمی دیشب محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، معنایی تازه به یک-دو خبر این روزها بخشید تا چیزهایی از پشت شیشههای مات سیاست پیدا شوند.روز یکشنبه، پنجم اسفندماه، مرکز مطالعات خلیجِ دانشگاه قطر کنفرانسی برپا کرده به نام «نگاهی دوباره به انقلاب اسلامی: تأثیرات داخلی، منطقهای و جهانی»، با سخنرانی پنج استاد دانشگاه قطر و سه استاد مهمان. یکی از سه استاد مهمان، ناصر هادیان، استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است و یک دیپلمات غیررسمی و در سایه (موسوم به «دیپلمات مسیر دوم-track II») وزارت امور خارجه ایران. استاد مهمان دیگر انوشیروان احتشامی، استاد کویتی دانشگاه دورهام انگلستان و صاحب کرسی «شیخ ناصر المحمد احمد الصباح» (نخست وزیر پیشین کویت) در این دانشگاه است که از مشاوران مراکز مطالعات امنیتی عربستان سعودی و ایالات متحد است. در میان اساتید شرکت کننده از دانشگاه قطر، نام لوسیانو زاکارا به چشم میخورد که هرچند به عنوان عضو دانشگاه قطر معرفی شده، ولی عملا استاد دانشگاه جورج واشنگتن هم هست و یکی از تحلیل گران وزارت خارجه امریکا در حوزه ایران و البته، از رابطهای دستگاه سیاست خارجی ایالات متحد. استاد ایرانی، دو روز پس از پایان این کنفرانس همچنان در قطر است. قطر این روزها میزبان پنجمین دور مذاکرات میان آمریکا و طالبان هم هست.تنها این هم نیست. نشانه های دیگری هم هست از جستجوی مسیرهای تازه. کنارهگیری ظریف میتواند حاصل آگاهی و اطمینان او از وجود این مسیرهای تازه باشد؛ مسیرهایی که اگر بنا به عبور از آنها باشد، کسی ظریف را سوار نخواهد کرد.
تحلیل زیدآبادی
احمد زیدآبادی دانش آمخته سیاست و از تحلیل گران ارشد مسایل سیاست خارجی نیز در صفحه تلگرامی خود به کنارهگیری ظریف واکنش نشان داه و نوشته است :در عرصه سیاست خارجی ایران اتفاقات مهمی درپیش است.استعفای بیمقدمه و غافلگیرکنندۀ دکتر محمدجواد ظریف را میتوان به دو سطح متفاوت از انگیزه و علت نسبت داد.در یک سطح که میشود آن را کلان و استراتژیک نامید، ظریف به این نتیجه رسیده است که نظام سیاسی کشور به سمت و سویی میل کرده است که او به عنوان وزیر خارجه، دیگر امکان نمایندگی و دفاع از سیاست خارجی آن را ندارد و در صورت تداوم مسئولیتاش باید یکسره علیه دیدگاهها و نظرات خود عمل کند. گرچه ظریف خود را دیپلماتی حرفهای تعریف میکند، اما روشن است که او به عنوان تحصیل کردۀ حقوق بینالملل در چارچوب پذیرفتۀ شدۀ نظام جهانی فعالیتهای دیپلماتیک خود را پیگیری میکند و از این جهت، نمیتواند مدافع هر نوع سیاستی باشد.اگر علت استعفای ظریف و انگیزۀ او از کنارهگیری در این سطح باشد، در آن صورت، به احتمال زیاد نظام سیاسی کشور تصمیم به عدم تصویب لوایح افایتیاف گرفته و قصد دارد در برابر فشارهای خارجی موضع تهاجمیتری بگیرد. چنین تصمیمی تبعات سیاسی داخلی فراوانی دارد و به خصوص برای دولت حسن روحانی خبر بسیار ناخوشی است.استعفای ظریف را اما میتوان به سطحی خُرد و تاکتیکی هم تقلیل داد. در این سطح او به انگیزۀ کاهش فشارهای طیف تندروتر "اصولگرایان" علیه عملکرد وزارت خارجه و به منظور تسریع در روند لوایح ایافتیاف، به طور ناگهانی استعفاء داده است تا موجب جلب نظر مقامهای ارشد نظام به خطیر بودن شرایط شود. اگر انگیزه و علت استعفاء در این سطح باشد، احتمالاً اتفاق بزرگی در پشت پرده در حال رقم خوردن نیست و چه بسا ظریف با فراهم شدن بخشی از شرایطاش استعفای خود را پس بگیرد.در واقع سرنوشت ظریف به رویکرد کلان نظام سیاسی گره خورده است و به او به نوعی نقشی نمادین هم در بازتاب شرایط کلان سیاسی پیدا کرده است، از این رو ماندن و نماندن او در مقام وزارت خارجه، تصویر وضعیت را شفافتر میکند.
تحلیل جلالپور
محسن جلالپور رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران نیز نوشته است به فهرست نااطمینانیهای نگرانکننده سال آینده،فقدان محمدجواد ظریف را هم اضافه کنید. استعفای متخصص مذاکره و دیپلماسی،آنقدر معنیدار است که امیدوارم ساختار سیاسی ما متوجه عواقب مخربش در افکار عمومی باشد.ظریف یک فرد نیست،نماد دیپلماسی است .امیدوارم استعفای او برای ما به معنای پایان مذاکره نباشد.
لینک کوتاه
نظرات شما