اخیرا حسامالدین آشنا مشاور رییس جمهور در یک سخنرانی از گروکشی در تصویب ردیفهای بودجهای در مجلس و دولت سخن به میان آورده است.
سید مسعود آریادوست:بر اساس گفتههای آشنا، بعضا نمایندگان جهت تصویب یک ردیف بودجهای، کل بودجه را گرو میگیرند. در این خصوص ابراهیم نکو، دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس نهم ضمن گفتوگو با
"نسیم اقتصاد" کلیت گروکشی در بحث بوجه را تایید کرد. این نماینده سابق مجلس اولین مقصر این مساله را "عموم دولتها" خطاب کرد و گفت: " دولتها عموما به جهت ملاحظاتی ویژه، برای برخی از گروهها بودجههای خاصی در نظر گرفتهاند. اولین مقصر این روال پیشآمده، خود دولتها هستند."
نکو ابراز داشت: در خصوص سخنان آقای "حسامالدین آشنا" دو مطلب دارای اهمیت است که میتوان نگاه کارشناسانه به آن داشت. اول اینکه هر دولتی که سر کار آمده باهمین رویکرد به موضوع بودجه پرداخته است و لذا مختص یک دولت خاص هم نیست. دولتها عموما به جهت ملاحظاتی ویژه، برای برخی از گروهها بودجههای خاصی در نظر گرفتهاند. اولین مقصر این روال پیشآمده، خود دولتها هستند.
وی ادامه داد: البته همین نگاه ویژه به بودجه از سوی مجلسیان هم صورت میگیرد؛ به عبارتی در مجلس شورای اسلامی هم شاهد همین گروکشیها هستیم و صرفا مختص مجلس و دولت خاصی نیست. در تمام دولتها و مجالس این نگاه وجود داشته است. دولتها و مجالس مختلف سعی کردهاند با ورود به چنین مباحثی رضایتمندی برخی از طیفها را به دست آوردند. این هدف نیز بیشتر به جهت رسیدن به مقاصد خاصی در مجلس و دولت است.
او افزود: پردازش این موضوع از سوی آقای آشنا شفافیت بیشتری را میطلبد. آقای آشنا با توجه به اطلاعشان از مباحث جزییتر، میتوانند موارد بیشتری را در این خصوص اطلاع رسانی کند. در حقیقت اطلاع از موارد و مصادیق جزییتر در مورد گروکشی بر سر بودجه، در دست دولت و دوستان دولت است. آنها از جزییات بیشتری آگاهی دارند که میتوانند از آن صحبت به میان آورند.
نماینده دوره نهم مجلس شورای اسلامی ابراز داشت: در این زمینه میتوان موسسات زیادی را نام برد که نمایندگان مجلس با آنها در ارتباط هستند. از طرفی دولت نیز با تعدادی از همین موسسات در ارتباط است. هم دولت و هم مجلس سعی دارند به دلایلی، منافع این گروهها حفظ شود.
نکو در مورد گروکشی بر سر بودجه تصریح کرد: فراموش نکنیم که این گرو کشی دو طرفه است؛ هم مجلس و هم دولت در بودجه گروکشی میکنند. به هر حال بحث بر سر منافع گروههای مورد حمایت است. دولت و مجلس سعی دارند در بحث بودجه از گروهها و موسسات بخصوصی حمایت کنند.
وی ادامه داد: ما در تخصیص بودجه شاهد برخی از مجموعهها و موسساتی هستیم که بعضا برخی از بزرگان مجلس به این موسسات نگاه خاص دارند و تاکید ویژهای برای حمایت از این موسسهها دارند. البته برخی از موسسات به حمایت نیاز دارند. اما بودجهای جزیی به آنها اختصاص داده میشود. در مقابل، برخی دیگر از این موسسات حمایتهای خوبی دارند، ولی در عوض خروجی ناچیزی دارند. در واقع بودجهی کلانی برای آن مجموعهها در نظر گرفته شده است و در مقابل خروجی بسیار کمی از خود نشان دادهاند. باید اصلاحاتی در این خصوص صورت بگیرد. صرفا گزارش این مسائل کافی نیست. باید اصلاح صورت بگیرد.
نکو افزود: مشکل ما در بودجه این است که هنوز بررسیِ درستی در قبال موسسات بودجه گیر انجام ندادهایم. صرف اختصاص بودجه کفایت نمیکند. اینکه برخی موسسات مورد حمایت قرار بگیرند یا خیر، یک بحث است و اینکه خروجی این موسسات در مقابل دریافتیشان چه میزان است بحثی دیگر. بررسی بازدهی این موسسات از عهده دولت و مجلس بر میآید. آنها باید به این موضوع ورود کنند. ما مجموعههایی را داریم که جهت شفافیت بودجه و روشنگری در جامعه باید به خروجی آنها پرداخته شود.
او در پاسخ به این سوال که در افزایش ردیفهای بودجه آیا منافع شخصی و گروههایی هم نهفته است یا خیر، تصریح کرد: واقعیت این است که افراد در مجلس به تنهایی نمیتوانند در اضافه شدن یا کم شدن درآمدها و هزینههای بودجه نقش داشته باشند. اما اگر منافع گروهی در میان باشد اوضاع متفاوت خواهد بود. منافع این گروه یا جناحها میتواند منجر به حمایت جمع کثیری از افراد و نمایندگان مجلس در این خصوص شود. بعضی از افزایشها و کاهشهای موجود در بودجه میتواند به جهت منافع گروهی صورت بگیرد. این مورد را نمیتوان کتمان کرد. فراکسیونها در این خصوص و جهت حفظ منافع گروهی خاص، وارد شور میشود؛ این موضوع را دیدهایم و نمیتوان آنرا کتمان کرد.
این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با اشاره به چگونگی کسب منافع شخصی از سوی برخی از نمایندگان گفت: بعضا ممکن است نمایندهای از صنفی خاص حمایت کند. این فرد ممکن است پشت پرده، از این صنف منفعتی را هم کسب کرده باشد. از طرفی وقتی موضوع و تصویب آن مهم است، آن نماینده پیشنهاددهنده چه بسا دنبال منفعت شخصی خود و اندکی از دوستانش باشد. این موارد هم میتواند رخ بدهد.
او در مورد چگونگی گرو گرفتن کل بودجه از سوی نمایندگان ابراز داشت: بعضا ممکن است دولت بنابه مصلحتی تصمیم به حذف یک ردیف بودجهای بگیرد. نمایندگان نیز ضمن بررسی میبینند که با این تصمیم در حوزههای انتخابی خود به مشکل برخورد میکنند.لذا نمایندگان برای جبران کاهش محبوبیت ممکن است اقدام به گروکشی در تصویب بودجه کنند. این مساله هر چند شاید از سر دلسوزی باشد، ولی بازهم بحث منافع افراد در میان است.این روال را باید از مسائل طبیعی مجلس دانست. اگر آقای آشنا منظور دیگری از این جدال دارد، باید توضیح بیشتری بدهد.
وی افزود: نباید فراموش کنیم که نمایندگان با چنین تصمیمی قصد دارند مانع از حملات و انتقادات احتمالی در حوزه انتخابی خود علیهخودشان شوند. این منجر میشود که نمایندگان بعضا با تصمیمات دولت مخالفتهایی کنند و به دولت پیشنهاد جدید بدهند. دولت اینگونه ممکن است با چالش مواجه شود که به ناچار به خواسته نمایندهها تن بدهد. در چنین شرایطی شاهد بودجهای منطقی نیستیم. این بودجه یک بودجه سیاسی و غیرمنطقی خواهد بود.
نظرات شما