به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از ایسنا، طی هفت روز منتهی به 8 دی‌ماه، ایران به‌طور میانگین 12.4 میلی‌متر بارش دریافت کرده؛ رقمی که در بلندمدت 5.6 میلی‌متر بوده و حالا 121.8 درصد افزایش یافته است بنابراین هفت روز مورد اشاره، هفته‌ای پر بارش بود. ایران از ابتدای ماه و فصل جاری تا 8 دی‌ماه نیز با افزایش 95.6 درصدی بارش روبرو بود. بارش این بازه زمانی در بلند مدت 6.4 میلیمتر بود که حالا به 12.5 میلیمتر افزایش یافت. بدین ترتیب از ابتدای سال آبی جاری تا 8 دی ماه، به‌طور میانگین 72.8 میلیمتر ثبت شده که نسبت به بارش 65.4 میلی‌متری دوره بلندمدت، افزایش 11.3 درصدی داشته است. 

این افزایش آماری، اگرچه در نگاه نخست نشانه‌ای مثبت تلقی می‌شود، اما بارش‌ نامتوازن در استان‌ها همچنان تصویری متفاوت را از وضعیت منابع آب و تغییرات اقلیمی ایران ترسیم می‌کند. 

داده‌ها نشان می‌دهد که بارش‌های اخیر در تعداد محدودی از استان‌ها به زمین نشسته است، به‌طوری که از ابتدای سال آبی جاری (از مهر 1404) تنها 12 استان بارشی بیش از میانگین بلندمدت خود دریافت کردند. استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان، ایلام، بوشهر، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، فارس، کردستان، کرمان، هرمزگان و یزد در این دسته قرار دارند. در این میان، هرمزگان رکورددار افزایش بارش بوده است؛ استانی که در دوره بلندمدت به‌طور میانگین 42.5 میلی‌متر بارش داشت اما از ابتدای مهر تا 8 دی‌ماه، 173.7 میلی‌متر بارش دریافت کرد.

در مقابل 19 استان کشور همچنان بارشی کمتر از میانگین بلندمدت ثبت کردند. اگرچه شرایط برخی از این مناطق نسبت به سال‌های خشک گذشته کمی بهتر شده است اما فاصله با شرایط نرمال همچنان قابل توجه است، به‌ویژه آنکه همزمان میانگین دمای کشور نیز در این بازه زمانی (اول مهر 1404 تا 8 دی‌ماه) حدود 1.1 درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین بلندمدت ثبت شده و هوا گرم‌تر از نرمال بوده است. در این شرایط دمای بعضی استان‌های کم بارش، کمی هم از نرمال بیشتر بوده است.

بر اساس داده‌ها، میانگین دمای کشور از ابتدای سال زراعی 15.2 درجه سانتیگراد بوده، در حالی که این عدد در دوره بلندمدت 14.1 درجه ثبت شده است. در روز 8 دی‌ماه نیز میانگین دمای کشور به 9.5 درجه سانتی‌گراد رسید؛ رقمی که نسبت به میانگین بلند مدت دمای همان روز، اختلاف 3.2 درجه‌ای داشت این در حالیست که از ابتدای فصل زمستان اختلاف دمای ثبت‌شده با میانگین بلندمدت تنها حدود 0.2 درجه بود. افزایش دما نسبت به میانگین بلند مدت به معنی تبخیر آب بیشتر نسبت به بلند مدت است. دما در استان‌های کم بارشی مانند آذربایجان شرقی، اردبیل، البرز، قزوین و... بیش از نرمال بوده است. 

تهران؛ کم‌بارش‌ترین استان کشور

استان تهران در صدر فهرست کم‌بارش‌ترین استان‌های کشور است. اگرچه از ابتدای دی‌ماه تا  8 دی‌ماه، گرم‌تر از نرمال نبوده اما بیش از سایر استان‌ها کم‌بارشی را تجربه کرده است و به نظر همچنان درگیر خشکسالی است. این استان تا 8 دی‌ماه با کاهش 81.7 درصدی بارش نسبت به میانگین بلندمدت مواجه بوده است. پس از تهران، استان‌های البرز و قزوین نیز به ترتیب 74.9 درصد و 73.9 درصد کاهش بارش داشتند.

حمیدرضا خورشیدی - مدیرکل هواشناسی استان تهران - پیش‌تر اعلام کرده بود که تهران در ماه‌های اخیر سهم قابل توجهی از سامانه‌های بارشی نداشته و اغلب در حاشیه مسیر حرکت سامانه‌ها قرار گرفته است. به گفته او، تمرکز اصلی سامانه‌های اخیر بر استان‌های جنوبی، شمالی و شمال‌غربی و شمال شرق کشور بوده است و دامنه‌های جنوبی البرز کمتر تحت تاثیر قرار گرفتند.

این وضعیت در حالی رقم می‌خورد که پاییز امسال، ششمین پاییز خشک متوالی کشور محسوب می‌شد و به گفته احد وظیفه - رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی - یکی از شدیدترین دوره‌های خشک 50 سال گذشته در حال سپری شدن بود. بر اساس داده‌های رسمی، تا 19 آبان‌ماه، بارش سال آبی جاری 86.7 درصد کمتر از میانگین بلندمدت بود؛ در حالی که کشور از ابتدای مهر تا این تاریخ تنها 2.4 میلی‌متر بارش داشت و میانگین بلندمدت این بازه 18 میلی‌متر بود همچنین در بازه 12 تا 19 آبان، بارش کشور به‌طور میانگین 0.1 میلی‌متر ثبت شد؛ رقمی که 97.7 درصد کمتر از میانگین بلندمدت بود.

 احد وظیفه این شرایط را خشک‌ترین دوره ثبت‌شده از سال 1354 تاکنون توصیف و تاکید کرد: حتی با گذران یک زمستانی خوب، تنش آبی ادامه خواهد داشت  بنابراین تنها از وضعیت فوق‌ بحرانی فعلی فاصله خواهیم گرفت. مسئله آب دیگر چالش مقطعی نیست و حالا باید بر اساس تغییرات اقلیمی برنامه‌ریزی شود.