به گزارش نسیم اقتصاد، در شرایطی که نوسانات ارزی و موانع تجاری به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های صادرکنندگان تبدیل شده، نقش دستگاه‌های مختلف دولتی در حمایت از صادرات بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
در همین چارچوب، این پرسش مطرح می‌شود که آیا وزارت امور خارجه می‌تواند در کنترل نرخ ارز و حل مشکلات ارزی صادرکنندگان نقشی ایفا کند یا خیر.
اظهارات محمد لاهوتی ضمن تفکیک دقیق وظایف نهادها، تصویری روشن از تأثیر تحریم‌ها، چالش‌های داخلی، و وضعیت بازارهای هدف به‌ویژه عراق ارائه می‌دهد؛ مسائلی که هر یک به‌طور مستقیم بر آینده صادرات، بازگشت ارز و درآمدهای ارزی کشور اثرگذارند.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران درخصوص نقش وزارت امور خارجه در کنترل نرخ ارز و تسهیل‌گری این وزارت‌خانه در بحث تجارت خارجی به نسیم اقتصاد گفت: به هر حال هر وزارتخانه‌ای و هر حوزه‌ای مسئول مشخص خودش را دارد. در موضوع ارز، مسئولیت بر عهده بانک مرکزی است و هیچ دستگاه دیگری نمی‌تواند در این حوزه ورود یا دخالت کند. با این حال، در بحث تجارت خارجی، نقش وزارت امور خارجه تسهیل‌گری است؛ تسهیلی که می‌تواند به بازگشت بهتر ارز، رونق صادرات و در نهایت افزایش درآمدهای ارزی منجر شود.
تحریم‌های داخلی، تهدید بزرگی برای صادرات ایران است
لاهوتی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان با وجود تحریم‌ها صادرات را توسعه داد و گام‌های مؤثری در این مسیر برداشت، توضیح داد: به هر حال این تصور که با وجود تحریم‌ها بتوان کارهای بسیار بزرگی انجام داد، چندان واقعی و منطقی نیست؛ تحریم‌ها اثر خودشان را دارند و این اثر در حوزه تجارت خارجی متأسفانه پررنگ‌تر است. از سال 97 به بعد تحریم‌های ظالمانه‌ای به ایران تحمیل شد، اما با وجود همه این محدودیت‌ها، صادرکنندگان توانستند حجم صادرات را از حدود 40 میلیارد دلار به نزدیک 60 میلیارد دلار افزایش دهند.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران تاکید کرد: با این حال، آنچه امروز بیش از تحریم‌های خارجی صادرات را تهدید می‌کند، تحریم‌های داخلی است. فعالان اقتصادی به هر حال در این سال‌ها راه‌های دور زدن تحریم‌ها را یاد گرفته‌اند و طی هفت تا هشت سال گذشته، به‌علاوه تجربه‌ای که از ابتدای انقلاب در زمینه تحریم داشته‌ایم، آن را آزموده‌اند.
وی با اشاره به دغدغه‌های کنونی صادرکنندگان، ادامه داد: اما موضوعاتی که امروز صادرکنندگان را آزار می‌دهد و به دغدغه اصلی آن‌ها تبدیل شده، مسائلی مانند بازگشت ارز، محدودیت‌های صادراتی، افزایش هزینه‌ها ناشی از تورم بر کالاها و در مقابل سرکوب نرخ ارز است. این‌ها عواملی هستند که صادرات را تهدید می‌کنند، نه صرفاً تحریم‌های ظالمانه‌ای که بر کشور تحمیل شده‌اند؛ هرچند آن تحریم‌ها هم بی‌تأثیر نیستند، اما آثار خودتحریمی‌ها به‌مراتب بیشتر از تحریم‌های خارجی است.
  رقابت نابرابر در بازار عراق؛ صادرکنندگان ایرانی زیر فشار هستند
لاهوتی با تأکید بر اهمیت بازار عراق، در تشریح چالش‌های پیش‌روی صادرکنندگان ایرانی تصریح کرد: موضوع بازار عراق موضوعی بسیار مهم است. حدود یک تا دو سال است که به دلیل سیاست‌های ارزی عراق، صادرکنندگان ایرانی در شرایط رقابت نابرابر با صادرکنندگان سایر کشورها قرار گرفته‌اند. به این صورت که یک صادرکننده ترک، ارز مورد نیاز خود را از بانک مرکزی عراق با نرخ رسمی تأمین می‌کند؛ مشابه شرایطی که در ایران با وجود چندنرخی بودن ارز وجود دارد و در عراق هم همین وضعیت حاکم است. اما صادرکننده ایرانی زمانی که کالای خود را به واردکننده‌ای تحویل می‌دهد، که آن واردکننده ارز خود را از بازار آزاد تهیه کرده و همین موضوع باعث شکل‌گیری یک رقابت ناسالم حدوداً 25 درصدی می‌شود؛ رقمی که ممکن است بین 25 تا 28 درصد متغیر باشد.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در پایان یادآور شد: با این حال هنوز مشخص نیست دولت چه تدبیری اندیشیده و چه راهکاری برای حل این معضل در نظر گرفته است. به هر حال یا باید از طریق پرداخت مشوق‌ها، یا کاهش و رفع تعهد ارزی در بازار عراق، یا از مسیر روش‌های دیگر این فاصله جبران شود؛ چرا که هم بازار عراق بازاری بسیار مهم برای کشور ماست و هم بازاری است که محصولات ایرانی در آن صادر می‌شود و از نظر ارزآوری و ایجاد ارزش افزوده، اهمیت بالایی دارد.