به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از ایبنا، در روز‌هایی که بازار ارز دوباره وارد فاز پرهیجان شده و نرخ دلار با شیبی محسوس خود را به سطوح بالاتری رسانده، پرسش اساسی برای فعالان اقتصادی و حتی افکار عمومی این است که آیا این نوسانات ادامه‌دار خواهد بود یا مانند بسیاری از دوره‌های مشابه، تنها یک جهش احساسی و گذراست؟

رشد تقاضای فصلی ارز در آستانه پایان سال میلادی، افزایش سفر‌های خارجی، تسویه‌حساب‌های بین‌المللی شرکت‌ها و هم‌زمانی این دوره با برخی تصمیمات اقتصادی داخلی، فضای بازار را حساس‌تر از همیشه کرده است.

در کنار این عوامل، تحولات ژئوپلیتیک در نقاط مختلف جهان – از خاورمیانه گرفته تا آمریکای لاتین و اروپا – نیز سایه‌ای از نااطمینانی بر بازار‌ها گسترده و موجب شده بخشی از معامله‌گران به رفتار‌های هیجانی روی بیاورند.

با این حال، در مقابل این جریان متلاطم، سیاست‌گذار پولی کشور طی ماه‌های گذشته استراتژی جدیدی را در پیش گرفته که بر پایه تقویت ذخایر طلا، تغییر رویکرد در مدیریت بازار ارز و استفاده از ابزار‌های مکمل مانند حراج و پیش‌فروش سکه بنا شده است؛ رویکردی که به باور برخی کارشناسان، می‌تواند مسیر نرخ ارز را در روز‌های آینده تعدیل و حتی معکوس کند.

آن‌چه امروز در بازار دیده می‌شود، بیش از آنکه از جنس شکاف عرضه و تقاضا باشد، از جنس انتظارات و اثرات روانی است و به همین دلیل تحلیلگران اقتصادی معتقدند با فروکش موج هیجانات، نرخ دلار پتانسیل بازگشت به محدوده‌های تعادلی را دارد.

در همین ارتباط مصطفی صفاری کارشناس اقتصادی، پازل نوسانات اخیر دلار را با ترکیبی از عوامل فصلی، بین‌المللی، انتظارات تورمی و سیاست‌های بانک مرکزی تبیین کرد و توضیح داد چرا با وجود افزایش قیمت دلار در روز‌های اخیر، این روند را پایدار نمی‌داند و چگونه ورود بازارساز با ذخایر قابل‌توجه طلا می‌تواند توازن را به بازار برگرداند.

دلار به نرخ تعادلی برمی‌گردد

مصطفى صفاری، کارشناس اقتصادی با اشاره به نوسانات اخیر بازار ارز اظهار داشت: تحولات مالی پایان سال میلادی، اتفاقات بین‌المللی و انتظارات تورمی سبب افزایش مقطعی نرخ دلار شده است. اما با فروکش‌کردن هیجانات و اعمال سیاست‌ها و برنامه‌های جدید بانک مرکزی، بازار بار دیگر در مسیر تعادل قرار خواهد گرفت.

وی با اشاره به اینکه پایان سال میلادی هرساله با افزایش تقاضای ارز همراه است، گفت: در این مقطع زمانی بسیاری از شرکت‌های خارجی و داخلی باید تعهدات مالی خود را تسویه کنند و از سوی دیگر هم‌زمان با آغاز سال جدید میلادی، سفر‌های خارجی برخی هم‌وطنان افزایش یافته و همین موضوع به شکل طبیعی تقاضای دلار را بیشتر می‌کند.

صفاری افزود: تحولات سیاسی و بحران‌های ژئوپولیتیک در خاورمیانه و سراسر جهان اعم از تنش میان ونزوئلا و ایالات متحده و همچنین ادامه جنگ روسیه و اوکراین، باعث شده شوک‌های مالی در بازار‌های جهانی ادامه‌دار باشد و این نوسانات به شکل غیرمستقیم بر بازار داخلی ما نیز اثر بگذارد.

این کارشناس اقتصادی، تصمیمات جدید درباره حامل‌های انرژی از جمله نرخ سوم بنزین را از دیگر عوامل ایجاد انتظارات تورمی عنوان کرد و گفت: این انتظارات خود را در قیمت دلار نشان داده است؛ اما این افزایش پایدار نخواهد بود و با انتشار اخبار مثبت و کاهش هیجانات، دلار دوباره در مسیر کاهشی قرار می‌گیرد.

صفاری نقش سیاست‌های بانک مرکزی را در آرام‌سازی بازار بسیار تعیین‌کننده دانست و اظهار داشت: بانک مرکزی در سال گذشته و شش‌ماهه نخست امسال مقدار قابل توجهی طلا وارد کشور کرده و اکنون نیز شاهد برگزاری طرح‌های پیش‌فروش و حراج سکه از سوی سیاست‌گذار پولی هستیم. با توجه به رشد بی‌سابقه اُنس جهانی و وجود تقاضا، این اقدام می‌تواند نقش مهمی در کنترل بازار ارز و سکه ایفا کند.

به گفته او، کاهش ارزش دلار در برابر سایر ارز‌های جهانی باعث افزایش قیمت اُنس طلا و جذاب‌تر شدن این فلز گران‌بها شده، اما بانک مرکزی با تغییر رویکرد خود و تمرکز بر عرضه طلا به جای عرضه مستقیم دلار، عملاً راه سودجویی سفته‌بازان بازار ارز را بسته است.

این کارشناس اقتصادی همچنین یادآور شد: پیش از این نیز طی وقوع جنگ 12 روزه، شاهد افزایش نرخ دلار بودیم، اما پس از فروکش تنش‌ها و بازگشت آرامش به فضای سیاسی و بین‌الملل، بازار ارز به سرعت واکنش معکوس نشان داد و قیمت‌ها کاهش یافت؛ بنابراین تجربه پیشین نیز نشان می‌دهد که نوسانات ناشی از مسائل غیراقتصادی ماهیت کوتاه‌مدت داشته و پس از رفع هیجانات، بازار دوباره متعادل می‌شود.

صفاری در پایان خاطر نشان کرد: مجموع این سیاست‌ها در کنار مدیریت انتظارات و هیجانات، بازار ارز را در مسیر بازگشت به ثبات قرار خواهد داد و انتظار می‌رود نرخ دلار طی روز‌های آینده به سطح تعادلی بازگردد.