به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از اقتصاآنلاین، این روزها سازندگان مسکن با یک وضعیت کاملا مبهم در بخش مسکن مواجه هستند و آنطور که عنوان می کنند، بانک ها یا تسهیلات مسکن را متوقف کرده اند و یا اینکه به صورت قطره چکانی تلاش دارند تسهیلات را نه در موعد مقرر بلکه با تاخیر چند ماهه در اختیار بخش مسکن و سازندگان قرار دهند.

گزارش مرکز آمار نشان می دهد که از سوی شهرداری‌های کشور در بهار 1404 بالغ بر 29 هزار و 295 پروانه‌ احداث بنا صادر شده بود که نسبت به زمستان سال گذشته 27.8 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 22.7 درصد کاهش داشته است.

اگر چه آمارهای صدور پروانه ساختمانی در تهران نیز به مراتب شرایط بدتری دارد اما قطعا اگر در پایتخت اوضاع صدور پروانه مناسب باشد این وضعیت به سراسر کشور تسری پیدا خواهد کرد. 

از سوی شهرداری تهران نیز در بهار 1404 یک‌هزار و 332 پروانه احداث بنا صادر شده است که نسبت به فصل گذشته 35.1 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 18.9 درصد کاهش داشته است.

فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه سازان در پاسخ به این پرسش که به نظر می رسد اوضاع ساخت و ساز در تهران به مراتب بدتر از سایر شهرها و استان ها است؟ آیا سازندگان پول ندارند؟ یا اینکه طرف تقاضا ضعیف شده است و همین دلیلی برای بی رغبتی ساخت و ساز شده است؟ گفت: قطعا هر زمان که در پایتخت معاملات مسکن رونق می گیرد این وضعیت به سایر شهرها و استان ها نیز تسری پیدا می کند. اما نکته ای که در امارهای مرکز آمار وجود دارد و شاید بتوان به آن انتقاداتی داشت این است که تمام پروانه های ساختمانی صادر شده لزوما به منزله این نیست که به ساخت مسکن منتج شده است. یعنی برخی سازندگان مسکن جواز ساخت از شهرداری دریافت می کنند اما بنا به دلایلی که قطعا دلیل اصلی آن عدم رونق در بخش تقاضا است اقدام به شروع ساخت مسکن نمی کنند.

بانک ها سال های سال است به بخش مسکن و ساخت و ساز بی توجهی می کنند

او با اشاره به اینکه کاهش قابل توجه صدور پروانه های ساختمانی و تولید مسکن در تهران را باید یک تهدیدی برای پاسخ به تقاضای مسکن دانست گفت: بانک ها سال های سال است به بخش مسکن و ساخت و ساز بی توجهی می کنند حتی بانک مسکن هم که تنها امید انبوه سازان و سازندگان مسکن است بنا به دلایلی که خود را محق می داند از پرداخت تسهیلات خودداری می کند.

دولت و بانک ها باید به پرداخت تسهیلات مسکن به سازندگان نگاه ویژه ای داشته باشند

پورحاجت تاکید کرد: افت تولید مسکن قطعا در سال های آتی و بعد از عبور از رکود می تواند موجبات جهش قیمت مسکن را هموار کند. به هر حال مشکل تولید مسکن به یک کلاف سردرگم تبدیل شده است. دولت و بانک ها باید به پرداخت تسهیلات مسکن به سازندگان نگاه ویژه ای داشته باشند. حتی اگر تاکنون به برنامه های توسعه ای توجه نکرده اند از این پس و طبق برنامه هفتم توسعه به این مهم توجه داشته باشند که پرداخت تسهیلات به بخش مسکن قطعا می تواند برای اقتصاد کلان کشور و ایجاد اشتغال کمک قابل توجهی کند.

رکود حاکم بر بازار به خصوص در سمت تقاضا، بسیاری از سازندگان مسکن را از تولید منصرف ساخته است. اما سازندگانی که در بازار پر رکود باقی مانده اند نیز به دلیل کم توجهی سیستم بانکی توانایی عرض اندام ندارند. 

چرا بانک‌ها با فعالیت‌های مولد و سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی، منابع درآمدی پایدار ایجاد نمی کنند

اگر چه برخی بانک ها در بنگاه داری ورود کرده و انتقاداتی هم به این موضوع به شدت وجود دارد اماسوال این است که چرا بانک‌ها با فعالیت‌های مولد و سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی، منابع درآمدی پایدار ایجاد نمی کنند تا بتوانند با تأمین مالی مناسب، نقش واقعی خود را برای حمایت از بخش تولید مسکن و ایجاد فرصت شغلی ایفا کنند.

منصور غیبی کارشناس اقتصاد مسکن نیز با بیان اینکه سال های سال است که اعلام می شود بانک ها باید در تامین مالی بخش مسکن همانند سایر کشورهای پیشرفته و حتی کشورهای منطقه عمل کنند گفت: در اکثر کشورها سیستم بانکی با ورود به بخش مسکن تلاش می کند تا با پرداخت تسهیلات هم به بخش عرضه و هم به بخش تقاضا مسکن را رونق دهد. اما متاسفانه در ایران بانک ها هیچ علاقه ای به اینکه به بخش تقاضا و به بخش عرضه و تولید مسکن تسهیلات بدهند ندارند و بیشتر فشار بر روی متقاضیان است.

بانک ها برای پرداخت تسهیلات مجبور به استقراض از بانک ها می شوند

او تاکید کرد: به هر حال وقتی بتوانیم منابع پایدار برای تامین مالی مناسب ایجاد کنیم قطعا بانک ها برای پرداخت تسهیلات مجبور به استقراض از بانک ها نمی شوند. اگر می خواهیم چرخه وام دهی در حوزه مسکن اصلاح شود باید برداشت و استقراض بانک ها از بانک مرکزی را به حداقل برسانیم. اما متاسفاه می بینیم بانک ها به پرداخت تسهیلات مسکن که می رسند بسیار حسابگرانه عمل می کنند و نتیجه آن هم در نهایت همین می شود که بخش مسکن با آن درگیر است.

مرکز آمار در تازه ترین گزارش خود نشان داد که مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث بنا صادر شده از سوی شهرداری‌ تهران در بهار 1404 بیش از یک میلیون و 852 هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته 38.9 درصد کاهش داشته است.

طبق گفته های علی نیکزاد نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی مشکل اصلی ین روزهای حوزه مسکن، کمبود تسهیلات است و کاهش 38 درصدی پروانه‌های احداث بنا در تهران نشان می دهد که وقتی حال و روز ساخت و ساز در تهران به عنوان مرکز ثقل ساخت و ساز کشور خوب نیست باید راهکاری اساسی از سوی دولت و بانک مرکزی برای خروج مسکن از این مشکلات و کمبود تسهیلات بانکی در حوزه مسکن هر چه سریعتر اندیشیده شود.