به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از مهر، رصد هفتگی بازار کالاهای اساسی در هفته منتهی به 22 آبان 1404 انجام شد.

بازار گوشت

نوسان قیمتی گوشت مرغ در چند هفته اخیر باعث نوعی سردرگمی مصرف‌کنندگان شده است. قیمت مصوب گوشت مرغ 135.700 تومان بوده اما با این وجود  نوسانات قیمتی آن تا 155 هزار تومان سبب شده تا با کاهش نرخ به قیمت مصوب، مردم با حجم بیشتری خرید کنند.

صرفه‌جویی ارزی وزیر جهاد کشاورزی منجر به  دلالی در بازار نهاده‌های دامی شد. نایابی و ایجاد بازار سیاه و حتی خالی فروشی نهاده‌های دامی بازار پروتئین حیوانی را به سمت و سویی برده است که قیمت اقلامی مثل گوشت، تخم‌مرغ و لبنیات هر روز متفاوت‌تر از روز گذشته باشد.

محمد ابراهیم حسن‌نژاد، معاون تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در سومین نشست امنیت غذایی و تنظیم بازار کالاهای اساسی کشاورزی که این هفته برگزار شد، عنوان کرد، در حال حاضر حدود 650 هزار تن ذرت در بنادر کشور موجود است، اما چون ارز آنها داده نشده، اجازه حمل ندارند.

حذف ارز ترجیحی از واردات گوشت قرمز از دیگر خبرهای این هفته کالاهای اساسی بود که از سوی دولت چراغ خاموش انجام شده است. مجید حسنی‌مقدم، مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد با اشاره به واردات بیش از 27 هزار تن گوشت قرمز در 6 ماه نخست امسال اظهار کرد، از 21 تیر 1404 واردات گوشت قرمز 100 درصد با تخصیص ارز مرکز مبادله انجام شده است.

بازار تخم‌مرغ

قیمت هر شانه تخم‌مرغ 30 عددی به وزن 2 کیلو گرم باید بر اساس قیمت تعیین شده در نهاد متولی 184 هزار تومان باشد اما امروز بیش از 230 هزار تومان به فروش می‌رسد.

اعلام می‌شود بر عکس نیمه نخست سال، مصرف در فصل سرد سال بالا رفته و بازگشایی مراکز آموزشی از جمله مدارس و دانشگاه‌ها بازار خوراکی‌هایی مثل انواع کلوچه و بیسکویت را داغ می‌کنند.

گفتنی است، وزارت جهاد کشاورزی تأمین و تنظیم بازار تخم مرغ را به اتحادیه مرکزی مرغداران میهن واگذار کرده است که در مدت 3 سال گذشته بازار این محصول پروتئینی شرایط با ثباتی داشت اما با تصویب نرخ جدید شاهد افزایش قیمت‌ها بیش از قیمت مصوب هستیم.

بازار برنج

افزایش قیمت برنج ایرانی در بازار پدیده‌ای است که از سال 1402 رقم خورده است. سیاست‌های غلط در این بازار از تولید تا واردات سبب شده تا این نابه‌سامانی در بازار دومین محصول پرمصرف کشور ادامه داشته باشد. رصد  بازار کالاهای اساسی در هفته پایانی مهر 1403 نیز همین بهم‌ریختگی را نشان می‌دهد.

نرخ تورم نقطه به نقطه برنج داخلی نشان می‌دهد برنج طارم هاشمی با لحاظ کردن کف قیمت در 22 آبان ماه 1404 با هر کیلو گرم 335 هزار تومان نسبت به 24 آبان 1403 که این نرخ 120 هزار تومان بود، افزایش 179.17 درصدی داشته است.

اگر بخواهیم این تفاوت قیمت برای برنج شیرودی (شمشیری) را نیز به دست بیاوریم با نگاهی به جدول قیمت کالاها اساسی مشخص می‌شود؛ هر کیلو گرم برنج شیرودی در 24 آبان 1403 به مبلغ 83 هزار تومان به فروش می‌رسید و امروز 22 آبان 1404 به مبلغ بین 210 تا 235 هزار تومان عرضه می‌شود. به این ترتیب با در نظر گرفتن کف قیمت، افزایش 135 درصدی را طی یک سال تجربه کرده است.

این افزایش قیمت برای برنج فجر هم قابل ملاحظه است؛ 24 آبان 1403 هر کیلو گرم برنج فجر حدود 90 هزار تومان بود و امسال بین 200 تا 275 هزار تومان معامله می‌شود. با لحاظ کردن کف قیمت افزایش 122.22 درصدی را در این نوع برنج ایرانی شاهد هستیم.

در انواع برنج ایرانی کشت شده در 3 استان شمالی کشور، عنوان می‌شود 4 نوع برنج به ترتیب کیفیت «طارم، فجر، شیرودی و ندا» را می‌توان برشمرد. برنج طارم نیز به 3 نوع طارم هاشمی، طارم محلی و طارم دم‌سیاه تقسیم می‌شود. طارم دم‌سیاه کیفی‌ترین و گران‌ترین برنج تولیدی کشور به شمار می‌رود که عموماً در استان گیلان کشت می‌شود. در حال حاضر هر کیلو گرم از این برنج لوکس ایرانی حدود 400 هزار تومان به فروش می‌رسد.

سه شنبه 20 آبان 1404 رامین رادفر، معاون مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد، بر اساس مصوبه جلسه این هفته امنیت غذایی و تنظیم بازار کالاهای اساسی کشاورزی، درج قیمت مصرف‌کننده بر روی کیسه‌های برنج داخلی و وارداتی و همچنین تحویل برنج وارداتی به شرکت بازرگانی دولتی ایران برای توزیع از طریق کارگروه‌های تنظیم بازار استانی الزامی است.

همچنین بنا به گفته اکبر فتحی، معاون وزیر جهاد کشاورزی ثبت اطلاعات مربوط به برنج در سامانه جامع انبار تکلیف است و سازمان‌های جهاد کشاورزی مکلف هستند بازدیدهای فیزیکی و کنترلی بر ثبت اطلاعات برنج در انبارها داشته باشند.

حال باید دید با این مصوبه دولت می‌تواند دست دلالان را از این بازار پرمصرف کوتاه کند؟

بازار لبنیات

سریال دنباله‌دار افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی در این هفته هم ادامه داشت. یک بطری شیر حدود 900 گرمی کم چرب یکی از برندها از 37.500 تومان با افزایش 13.3 درصدی به 42.500 تومان افزایش یافته است. همچنین یک بطری شیر پرچرب همین برند از 48 هزار تومان با افزایش 8.4 درصدی به 52 هزار تومان رسیده است.

شیوع تب برفکی در کنار کمبود و گرانی نهاده دامی سبب شد تا تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی بهانه‌ای دیگر برای فرایند افزایش قیمت محصولات به دلیل افزایش قیمت شیر خام داشته باشند. افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی از ابتدا سال 1404 تا کنون متوقف نشده و با شیوع تب برفکی ادامه دارد. به عنوان مثال، هر سطل ماست پرچرب یکی از برندها از 178 هزار تومان در روزهای اخیر به 195 هزار تومان رسید. یا یک بطری شیر یک لیتری در ادامه افزایش قیمت شیرهای پاستوریزه و کارخانه‌ای از 47.500 به 57.500 افزایش یافته است.

بر اساس اعلام علیرضا رفیعی‌پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور کانون‌های این ویروس در کشور با اجرای برنامه‌های منسجم برای مقابله و ایمن‌سازی دام‌ها کاهش یافته است.

امید است، حداقل در چند ماه پایانی سال در بازار لبنیات شاهد ثبات قیمت‌ها باشیم.

کالابرگ الکترونیک و شارژ آبان ماه

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی متولی تعیین فهرست یارانه‌بگیران چه نقدی و چه غیرنقدی است. این وزارتخانه در خصوص کالابرگ الکترونیک (یارانه غیرنقدی) تغییراتی را در حال اعمال است. طی حدود دو سال اخیر 11 قلم از دسته گوشت، لبنیات، حبوبات و.… به دهک‌های پایینی عرضه شده که قیمت این محصولات بخشی را خریدار و بخشی را دولت می‌پرداخته است.  بر اساس اعلام مسئولان این حوزه قرار است در اقلام تغییراتی صورت گیرد.

نماینده خانه ملت در خصوص این تغییرات عنوان کرده است، پیشنهاد ما در مجلس شورای اسلامی این است که کالا با نرخ ثابت از طریق کالابرگ الکترونیک عرضه شود و دولت مابه‌التفاوت این نرخ را نسبت به بازار پرداخت کند.

همچنین پیشنهاد دیگر این است که اگر بهای کالا افزایش پیدا کرد، اعتبار کالابرگ نیز به همان نسبت بالا برود؛ برای مثال، اگر در فروردین ماه کالایی به نرخ 50 تومان خریداری شد و در مرحله بعد قیمت آن به 60 تومان رسید، باید در کالابرگ الکترونیکی این تغییر قیمتی لحاظ شود.

در ادامه قیمت برخی از کالاهای اساسی آمده است؛ قیمت‌های زیر یک میلیون تومان به هزار تومان و برای وزن‌های نوشته نشده یک کیلوگرم است.

قیمت کالاهای اساسی

جدول قیمت کالاهای اساسی سال گذشته در مشابه زمان فعلی (24 آبان 1403) از اینجا قابل مشاهده است.

گفتنی است؛ بر اساس گزارش بانک مرکزی، شهروندان می‌توانند با خرید برخی اقلام از میادین میوه و تره بار این کالاهای را با قیمت پایین‌تر تهیه کنند. به عنوان مثال، خرید گوشت گوسفندی 24 درصد، گوشت گوساله با 15 درصد، گوشت مرغ 8 درصد، تخم مرغ (شانه 2 کیلو گرمی) 12 درصد، حبوبات 22 درصد، برنج داخلی درجه یک 14 درصد، قند 10 درصد و شکر 7 درصد در هفته منتهی به 16 آبان 1404، ارزان‌تر از فروشگاه‌های سطح شهر در این میادین عرضه و به فروش رسیده است.