3 stars - based on 1 reviews

بانک جهانی گزارش داده است که ضریب جینی در ایران به 35.9 درصد رسیده و هشدار داده که بحران کم‌آبی می‌تواند موجب افزایش فشارهای اقتصادی و مهاجرت روستاییان به مناطق شهری شود.

به گزارش نسیم اقتصاد  به نقل از اقتصادآنلاین، بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود درباره وضعیت فقر در ایران هشدار داده است که فشار اقتصادی و بحران منابع طبیعی می‌تواند میلیون‌ها نفر را به زیر خط فقر بکشاند. این نهاد بین‌المللی پیش‌بینی کرده است که در سال 2025 حدود 2.5 میلیون نفر دیگر فقیر شوند و سهم جمعیت زیر خط فقر از 33.2 درصد به 35.4 درصد افزایش یابد.

کاهش رشد اقتصادی و تورم بالای مواد غذایی

بر اساس گزارش بانک جهانی، کاهش تولید نفت و افت تقاضای جهانی، رشد تولید ناخالص داخلی ایران را در میان‌مدت کند خواهد کرد. جنگ اخیر نیز انتظارات تورمی را تشدید کرده و ارزش ریال را کاهش داده است. این شرایط باعث شده تورم کل 39.5 درصد و تورم مواد غذایی 42.9 درصد در چهار ماه اول سال 2025 ثبت شود.

بخش خدمات که بیش از نیمی از شاغلان کشور را در خود جای داده است، تحت تاثیر اختلال‌های ناشی از جنگ و مشکلات ارتباطی قرار گرفته است.

افزایش فقر و آسیب‌پذیری اقتصادی

ترکیب کاهش رشد اقتصادی و افزایش قیمت‌ها باعث می‌شود تا در سال‌های آینده فقر در ایران افزایش یابد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد:

سال جمعیت زیر خط فقر (درصد) تعداد افراد زیر خط فقر (میلیون نفر)
2024 33.2% 28.5
2025 35.4% 31
2026 38.8% 34

افرادی که در مرز خط فقر زندگی می‌کنند بیشترین آسیب را از رکود اقتصادی خواهند دید.

خشکسالی، کمبود آب و مهاجرت

کمبود آب و انرژی به دلیل خشکسالی‌های مکرر و مدیریت ناکارآمد منابع باعث جیره‌بندی و اختلال در فعالیت‌های اقتصادی شده است. بانک جهانی تاکید کرده است که این بحران منابع طبیعی باعث فرونشست زمین و تهدید زیرساخت‌ها می‌شود و فشار مهاجرت از روستاها به شهرها را افزایش داده است.

نقش یارانه‌ها در کاهش فقر

با وجود مشکلات اقتصادی، طرح‌های یارانه نقدی و کالابرگ تا حدی توانسته‌اند فقر را کاهش دهند. بانک جهانی گزارش کرده است که:

  • بسته کمک مالی کرونا به 87 درصد جمعیت رسید

  • در سال 2022، یارانه نقدی برای جبران حذف نرخ ارز ترجیحی افزایش یافت

  • طرح کالابرگ از سپتامبر 2023 نزدیک به 75 درصد جمعیت را پوشش داده است

  • طرح موقت فجرانه در سال 2024 مکمل این طرح بوده است

با این حال، کسری مالی دولت محدودیت‌هایی برای پرداخت‌های فوق‌العاده ایجاد کرده است.

افزایش نابرابری و ضریب جینی

ضریب جینی در ایران از 34.8 درصد در سال 2022 به 35.9 درصد در سال 2023 افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد نابرابری درآمدی است.

شاخص 2022 2023
ضریب جینی 34.8% 35.9%
فقر مطلق (≤3 دلار در روز) 2.5% (2.25 میلیون) 2.5% (2.25 میلیون)
خط فقر 8.3 دلار در روز 36% (32.66 میلیون) 36% (32.66 میلیون)

فقر شهری و روستایی

فقر در مناطق روستایی به مراتب بالاتر از شهرهاست:

منطقه درصد جمعیت فقیر
روستاها 52%
شهرها 31.3%

تفاوت جنسیتی در میزان فقر تقریباً وجود ندارد؛ 36 درصد مردان و 36.1 درصد زنان در خط فقر قرار دارند.

تحصیلات و فقر

تحصیلات بالاتر با کاهش فقر مرتبط است. آمار بانک جهانی نشان می‌دهد:

سطح تحصیلات درصد فقرا
بی‌سواد 46.5%
ابتدایی 40.8%
متوسطه 33.3%
دانشگاهی 15.2%

این آمار بر اهمیت سرمایه‌گذاری در آموزش برای کاهش بلندمدت فقر تأکید دارد.


لینک کوتاه
بانک جهانی ضریب جینی ایران