به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از ایسنا، بازار تهران و مناطق پرجمعیت پایتخت، محل فعالیت هزاران کسبه و خانواده است؛ اما بسیاری از این ساختمان‌ها فاقد استانداردهای ایمنی کافی هستند. نقص سیستم‌های اعلام و اطفای حریق، ضعف زیرساخت‌های برق و نبود مسیرهای خروج مناسب، مقاوم نبودن سازه و دیگر موارد؛ خطرات جانی و مالی گسترده‌ای به همراه دارد.
 
واحدهای تجاری بیشترین تعداد ساختمان‌های پرخطر را تشکیل می‌دهند و بسیاری از ساختمان‌های مسکونی قدیمی و برخی مراکز درمانی نیز در گروه ساختمان‌های بحرانی قرار دارند. کارشناسان هشدار می‌دهند که در صورت عدم توجه به ایمنی، وقوع هر حادثه‌ای می‌تواند ابعاد گسترده‌ای پیدا کند و خسارات جانی و مالی فراوانی به دنبال داشته باشد.
 
بیشترین تعداد ساختمان‌های ناایمن در تهران واحدهای تجاری است
 
کامران عبدولی، معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه 78 هزار و 909 ساختمان ناایمن در تهران توسط این سازمان شناسایی شده است، بیشترین تعداد این ساختمان‌ها را مربوط به واحدهای تجاری با 28 هزار و 354 ساختمان دانسته و می‌گوید: پس از آن، ساختمان‌های مسکونی و اداری قرار دارند. همچنین از بین سایر ساختمان‌ها، 4800 واحد صنعتی، تعدادی واحد درمانی، 4946 انبار و 4496 ساختمان تجمعی با کاربری‌های مختلف هستند.
 
وی یادآور می‌شود: تعداد ساختمان‌های بحرانی در ابتدای سال گذشته 129 مورد بود و با تلاش مضاعف و همکاری شهرداران نواحی، دادستانی و کمیته‌های ایمنی، این تعداد در یک سال و نیم گذشته به 60 مورد کاهش یافته است.
 
به گفته وی، ساختمان‌های تجاری و بازارها بیشترین سهم را در فهرست ساختمان‌های ناایمن دارند. این مراکز با حجم بالای رفت‌وآمد و تراکم جمعیت، در صورت بروز حریق یا زلزله، می‌توانند بحرانی ملی ایجاد کنند. علاوه بر آن، واحدهای مسکونی قدیمی و برخی مراکز درمانی نیز در گروه ساختمان‌های پرخطر قرار دارند که در صورت بی‌توجهی به ایمنی، تهدیدی جدی برای ساکنان و مراجعه‌کنندگان خواهند بود.
 
جلال ملکی نیز در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص اظهار می‌کند: تعداد زیادی ساختمان ناایمن در تهران وجود دارد که سازمان آتش‌نشانی آن‌ها را شناسایی و پایش می‌کند. دستورالعمل‌های لازم به مالکان این ساختمان‌ها ابلاغ شده و برخی از آن‌ها جزو ساختمان‌های بحرانی و بسیار پرخطر شهر محسوب می‌شوند. خوشبختانه با نظارت جدی آتش‌نشانی و همکاری تعدادی از مالکان، وضعیت بخشی از این ساختمان‌ها بهبود یافته، اما همچنان تعداد قابل توجهی از ساختمان‌ها ایمن‌سازی نشده‌اند.
 
سخنگوی آتش‌نشانی بیان داشت که برخی از مالکان اقدامات اولیه انجام داده‌اند؛ به عنوان مثال تشکیل پرونده داده یا با یک شرکت پیمانکار قرارداد بسته‌اند؛ اما هنوز تغییر محسوسی در ضریب ایمنی ساختمان ایجاد نکرده‌اند. گروهی دیگر انصافاً اقدامات موثری داشته‌اند؛ مانند نصب خاموش‌کننده‌ها، راه‌اندازی فایرباکس‌ها، اجرای لوله‌کشی سیستم اعلام و اطفای حریق و حتی نصب مخازن آب. در بعضی ساختمان‌ها نگهبان دائم مستقر شده و در مواردی حضور همین نگهبانان باعث کشف سریع آتش‌سوزی و انجام اقدامات اولیه شده است. این مالکان تنها بخشی از کارشان باقی مانده که اگر با همت خود طی 10 تا 15 روز آینده تکمیل کنند، می‌توانند تأییدیه کامل آتش‌نشانی را دریافت کنند.
 
ملکی با ابراز تأسف از اینکه برخی ساختمان‌ها هیچ اقدامی نکرده‌اند، ادامه می‌دهد: این ساختمان‌ها از سوی آتش‌نشانی به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند و دستگاه قضایی نیز بر اساس ضوابط و مقررات با آن‌ها برخورد خواهد کرد.
 
با وجود اجرای برخی اقدامات اصلاحی، هنوز بسیاری از ساختمان‌ها در مسیر تکمیل ایمنی قرار دارند. کارشناسان معتقدند که آموزش مالکان، نظارت دقیق و به‌روزرسانی زیرساخت‌ها، تنها راه کاهش ریسک و جلوگیری از حوادث احتمالی است. نهادهای شهری و آتش‌نشانی بر پیگیری مستمر این موارد تأکید دارند و تلاش می‌کنند تا ساختمان‌های پرخطر از وضعیت بحرانی خارج شوند.
 
بر این اساس، عبدولی معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران تأکید می‌کند که از 129 ساختمان بحرانی ، 60 ساختمان همچنان در دستور کار سازمان قرار دارند و اقدامات قانونی و قضایی برای آن‌ها انجام شده است. شهرداران نواحی مسئول پیگیری ساختمان‌های تحت پوشش خود هستند و بسیاری از این ساختمان‌ها در حال عقد قرارداد با شرکت‌های پیمانکاری برای نصب سیستم‌های اعلام و اطفای حریق و ایمن‌سازی برق و سایر اقدامات ایمنی هستند و انتظار می‌رود تا پایان سال، تعداد ساختمان‌های بحرانی به حداقل نزدیک شود.
 
به گفته عبدولی، بخش عمده ساختمان‌های بحرانی تجاری هستند که اغلب در بازار تهران قرار دارند. از مجموع 60 ساختمان بحرانی، 34 مورد ساختمان تجاری، 13 ساختمان مسکونی قدیمی، دو مرکز اقامتی، دو انبار و چهار بیمارستان وجود دارد.
 
چهار بیمارستان هنوز جزو ساختمان‌های بحرانی است
 
 بیمارستان‌ها به‌عنوان مراکز حیاتی درمان و نجات جان انسان‌ها، اهمیت ویژه‌ای در ایمنی شهری دارند. نبود سیستم‌های اعلام و اطفای حریق، ضعف برق و عدم رعایت استانداردهای ساخت‌وساز در این مراکز می‌تواند باعث ایجاد خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیر شود. تصور کنید وقوع یک آتش‌سوزی در یک بیمارستان فعال، علاوه بر تهدید جان بیماران و پرسنل، عملکرد اورژانس و خدمات درمانی را مختل کرده و باعث ازدحام و هرج‌ومرج در سطح شهر شود. به همین دلیل ایمن‌سازی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نه تنها یک الزام قانونی، بلکه یک ضرورت اخلاقی و انسانی برای حفاظت از جان شهروندان است.
 
معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی تهران با بیان اینکه چهار بیمارستان در پایتخت جزو ساختمان‌های بحرانی است، گفت: بیمارستان‌های بحرانی شامل یافت‌آباد، سینا، امام خمینی و حضرت رسول اکرم هستند که متأسفانه برخی از آن‌ها همکاری لازم برای ایمن‌سازی را نداشته‌اند و سازمان آتش‌نشانی امیدوار است این مراکز درمانی نیز اقدامات لازم را انجام دهند.
 
 ساختمان ‌آلومینیوم یکی از ساختمان‌های تجاری است که از لحاظ ایمنی مشکلاتی داشته و موظف به رفع آن شده است. چندی پیش نیز آتش‌سوزی‌ در یکی از مغازهای این ساختمان در طبقه هفتم رخ داد که با حضور آتش‌نشانان مقیم در ساختمان و سریع مطلع شدن نگهبان، آتش مهار و از سرایت جلوگیری شد؛ البته در بازدید میدانی ایسنا از این مغازه، مشاهده شد که تمامی اجناس داخل آن به طور کامل سوخته است.
 
با بازدید میدانی از طبقات ساختمان مشاهد شد که سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق در طبقات در حال نصب بوده است. اقدامات ایمن سازی‌ که سازمان آتش‌نشانی در اخطارهایش اعلام کرده بود طبق اعلام مدیریت ساختمان در حال انجام بود؛ اما هنوز تکمیل و فعال نشده بود. همچنین طبق مشاهدات و صحبت‌های مسئول شورای ساختمان آلومینیوم اصلاحات و ایمن سازی برق کشی در حال انجام و در مراحل پایانی قرار دارد.
 
طبق گفته مغانی مسئول شورای ساختمان نیز این اقدامات تا آذرماه تکمیل و سیستم‌های آتش‌نشانی فعال می‌شود.
 
مسئول شورای ساختمان آلومینیوم با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای بهسازی و ایمن‌سازی این ساختمان ناایمن می‌گوید: حدود 90 درصد عملیات اجرایی شامل سیم‌کشی، نصب تابلوها، سیستم اعلام و اطفای حریق، مخزن و دتکتورها انجام شده، اما به دلیل مشکلات اداری و عدم همکاری شهرداری و اداره برق، تکمیل پروژه متوقف مانده است.
 
مسئول شورای ساختمان آلومینیوم: حدود 90 درصد عملیات اجرایی ساختمان انجام شده است اما به دلیل مشکلات اداری و عدم همکاری شهرداری و اداره برق، تکمیل پروژه متوقف مانده است
 
مسئول شورای ساختمان آلومینیوم ادامه می‌دهد: « با وجود این پیشرفت‌ها، مشکل اصلی ما همکاری نکردن اداره برق است. برای نصب تابلوهای اصلی برق نیاز به تأییدیه اداره برق داریم، اما این اداره استعلام را از شهرداری می‌گیرد و شهرداری به دلیل ادعای بدهی ساختمان، مانع صدور مجوزها می‌شود. این در حالیست که ساختمان آلومینیوم در سال 1341 به بهره‌برداری رسیده و آن زمان تفکیک کاربری مسکونی و تجاری وجود نداشت. امروز شهرداری ادعا می‌کند که این ساختمان مسکونی بوده، در صورتی که هیچ‌گونه شباهتی به کاربری مسکونی ندارد.»
 
مغانی تأکید می‌کند: «شهرداری رقم‌های متفاوتی را برای بدهی عنوان می‌کند؛ یک روز دو هزار میلیارد، روز دیگر چهار هزار یا حتی شش هزار میلیارد تومان. این ارقام هیچ پایه و اساس مشخصی ندارد. ما معتقدیم چنین بدهی‌ برای ساختمان آلومینیوم تعریف نشده است.»
 
وی با اشاره به اقدامات انجام‌شده دیگر می‌گوید: «چهار تا پنج سال پیش نمای ساختمان بازسازی شد و هم‌اکنون یکی از ایمن‌ترین نماهای تهران است. باکس‌های مخصوص اسپلیت‌ها نصب شده، تمامی پنجره‌ها تعویض و دوجداره شده و از نظر نما هیچ مشکلی وجود ندارد. تنها مشکل ما همان بحث برق است که نیازمند همکاری اداره برق و شهرداری می‌باشد.»
 
بنابراین گزارش، در خصوص بحث ایمنی این ساختمان، با چند تن از کسبه‌ها به گفت‌وگو پرداختیم و نظر آن‌ها را پرسیدیم.
 
یکی از کسبه‌های ساختمان آلومینیوم به نام آقای حقیقی با اشاره به ایمنی این ساختمان اظهار می‌کند: از نظر استحکام، این ساختمان یکی از محکم‌ترین سازه‌های ایران است، چه با تکنولوژی آن زمان و چه با فناوری امروز. در برابر زلزله و آتش مقاوم است و حتی اگر یک اتاق دچار حریق شود، طبقه بالایی صدمه نمی‌بیند.
 
وی می‌افزاید: با این حال، ایمنی در وهله اول به خود صاحب مغازه بستگی دارد. به طور مثال هنگام بستن مغازه، اگر فیوز اصلی را قطع نکند، حتی مقاوم‌ترین ساختمان هم دچار خسارت می‌شود. یک سال پیش، نزدن فیوز در یک مغازه باعث شد تا آتش‌نشانی مطلع شود 4-5 مغازه در طبقه بالا آسیب ببینند. بنابراین هر فرد باید ابتدا ایمنی خود را رعایت کند.
 
این کسبه همچنین درباره سابقه ساختمان می‌گوید: ساختمان از زمان بنایش تا کنون هیچ حادثه جدی نداشته است. هر کسی باید نقش خود را داشته باشد و مسئولیت ایمنی مغازه‌اش را شخصاً رعایت کند.
 
یکی دیگر از کسبه نیز، نظری مشابه دارد و بیان می‌کند که این ساختمان که حدود 50 سال پیش ساخته شده، با طراحی مقاوم در برابر زلزله و سازه‌ای محکم، از آن زمان تا امروز پایدار مانده است. حتی دیوارها با فاصله از سقف ساخته شده و سقف‌ها سبک هستند تا در صورت وقوع زلزله آسیبی وارد نشود.
 
وی با بیان اینکه از زمان ساخت، این ساختمان بلندترین سازه تهران بوده است، ادامه می‌دهد: ساختمان از نظر ایمنی مشکلی ندارد و به زودی تست‌های بهره‌برداری انجام خواهد شد، اما برخی مشکلات مربوط به برق مشاعات وجود دارد. با وجود اینکه هزینه‌ها بالا رفته و اداره برق کنتورها را تحویل نداده، کارشکنی برخی افراد باعث شده رسیدگی به این مسئله با تأخیر همراه باشد.
 
 نظرات دیگر کسبه، هم آن‌هایی که تنها چند سال در این ساختمان مشغول به کار هستند و هم قدیمی‌های این ساختمان، بر این است که ساختمان از لحاظ سازه‌ای از بسیاری ساختمان‌های جدید تهران هم مقاوم تر است و مشکلاتی هم که از لحاظ برق و لوازم آتش‌نشانی داشته است، در حال تکمیل و اصلاح است. همچنین بیان داشتند که ما اگر احساس ناایمنی کنیم، قطعا جان و مال خود را در معرض خطر قرار نخواهیم داد. نیاز است که اداره‌ مربوطه نیز همکاری لازم برای تکمیل پروژه ایمنی را داشته باشد.
 
عبدولی معاون سازمان آتش‌نشانی تهران در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص وضعیت ایمنی این ساختمان می‌گوید: طبقه هفتم ساختمان آلومینیوم اخیرا دچار آتش‌سوزی شد. سیستم‌های اعلام حریق در این ساختمان نصب شده بود، اما آماده‌ به‌ کار نبودند و بخشی از تجهیزات از مدار خارج شده بود، بنابراین هنگام حریق کارایی کامل را نداشتند. با این حال، حضور نگهبان 24 ساعته و اقدامات حوزه‌بندی ساختمان باعث شد که حریق به سرعت مهار شود.
 
عبدولی ادامه می‌دهد: راه‌های خروج در این ساختمان هنوز تکمیل نشده و مالکان موظف شده‌اند تا پایان آذر ماه ضوابط ایمنی را تکمیل کنند تا ساختمان به عنوان ساختمان ایمن معرفی شود.
 
آخرین وضعیت ایمن سازی پاساژ علاءالدین
 
وی همچنین درباره ایمن سازی پاساژ علاءالدین به عنوان یکی دیگر از ساختمان‌هایی که در حال ایمن سازی است، توضیح داد: درصد بالایی از اقدامات ایمنی در آن اجرا شده است، اما برخی مراحل هنوز تکمیل نشده‌اند. نماهای کامپوزیت در حال بازسازی هستند و زیرساخت‌های لازم برای نصب سیستم‌های ایمنی فراهم شده است.
 
عبدولی تأکید کرد که در صورت تکمیل اقدامات، این ساختمان نیز می‌تواند در آینده جزو ساختمان‌های ایمن قرار گیرد.
 
با افزایش سرعت ساخت‌وساز و رشد جمعیت شهری، ضرورت بازنگری در ایمنی ساختمان‌ها و اعمال استانداردهای دقیق‌تر، بیش از پیش احساس می‌شود. تنها با همکاری مالکان، سازمان‌های شهری و نهادهای نظارتی می‌توان خطرات ناشی از ساختمان‌های ناایمن را کاهش داد و تهران را به شهری امن‌تر تبدیل کرد.