به گزارش نسیم اقتصاد، کیمیا نجفی_حذف صفر از پول ملی سیاستی است که از دهه‌ی 70 بر سر زبان‌ها افتاد و هر بار پس از مدتی به دست فراموشی سپرده می‌شد و عملاً این سیاست طی این سال‌ها نیمه‌کاره مانده بود. اما حالا حذف 4 صفر از پول ملی در کمیسیون اقتصادی مجلس تصویب شده است.
بر اساس مصوبه‌ی جدید، واحد پول ملی ایران با حفظ نام «ریال» و حذف چهار صفر، به‌صورت جدیدی تعریف خواهد شد؛ به این ترتیب، هر ریال جدید برابر با 10٬000 ریال فعلی خواهد بود.
از سوی دیگر، «قران» به‌عنوان واحد خرد پول ملی (معادل یک‌صدم ریال جدید) به رسمیت شناخته شده است؛ در نتیجه، هر ریال جدید برابر با 100 قران خواهد بود.
در ادامه این گزارش، به بررسی مهم‌ترین اثرات حذف چهار صفر از پول ملی خواهیم پرداخت تا ابعاد مختلف این تصمیم مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد.
حذف صفر از پول ملی باعث کاهش تورم نمی‌شود
علیرضا زندیان، نماینده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی در خصوص تصویب تصویب حذف چهار صفر از پول ملی در کمیسیون اقتصادی به نسیم اقتصاد گفت: حذف صفر از واحد پول در شرایط تورمی بالا مسئله جدیدی نیست و در بسیاری از کشورها این اتفاق افتاده است اما اینکه تصور کنیم با حذف چند صفر تورم کاهش پیدا می‌کند و یا قیمت کالا پایین خواهد آمد، خیر؛ این تصور منطقی نیست.
وی افزود: حذف صفر از واحد پول ملی باید همزمان با تغییرات ساختاری در بخش‌های مختلف اقتصادی همراه باشد تا تاثیر حداکثری را در اقتصاد بگذارد. واقعیت این است تا زمانیکه ما هزینه‌های یک دولت فربه را کاهش ندهیم و آن را کوچک نکنیم، بخش خصوصی در اقتصاد کشور فعال نشود، تراز تجاری مثبت نداشته باشیم، سرمایه‌ها به سمت بازار سرمایه هدایت نشود شاهد تغییرات نخواهیم بود. اگر این نکات اصلاح شود در کنار حذف صفر از پول ملی قطعا تورم نیز کاهش پیدا می‌کند.
اجرای این سیاست آثار روانی مثبتی را به همراه خواهد داشت
نماینده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی به اثرات مثبت اجرای این سیاست اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی و پس از جنگ 12 روزه، حذف چهار صفر از پول ملی از برخی لحاظ می‌تواند تاثیرات مثبتی به همراه داشته باشد. یکی از اثرات مثبت آن می‌تواند در بخش محاسبات در شبکه بانکی و مراودات مالی در حوزه‌های مختلف جامعه باشد. بدون شک حذف چهار صفر محاسبات را تسهیل می‌بخشد.
وی افزود: مسئله بعدی کاهش حجم پول در کشور خواهد بود. اکنون چاپ پول هزینه‌های بسیار بالایی را در برمی‌گیرد و با این اقدام حتما اسکناس کمتری چاپ خواهد شد و در هزینه‌ها ما شاهد صرفه‌جویی خواهیم بود. 
زندیان تاکید کرد: از سوی دیگر اجرای این سیاست آثار روانی نیز به همراه خواهد داشت. به بیانی واضح‌تر تا چندی پیش یک کالا با قیمت بالایی معامله می‌شد اما با اجرای این سیاست رقم گفته شده برای یک کالا کمتر خواهد بود و این مسئله از لحاظ روانی تاثیرات مثبتی را برای خانوارها به همراه خواهد داشت. در مجموع می‌توان گفت در وضع موجود از لحاظ روانی، تسهیل محاسبات و کاهش هزینه‌های چاپ حذف چهار صفر از پول ملی می‌تواند تاثیرات مثبتی را به همراه داشته باشد.
سیاستی که متغیرهای اقتصادی را تغییر نخواهد داد
علی مروی، کارشناس اقتصادی نیز به بررسی آثار حذف صفر از پول ملی پرداخت و در این خصوص به نسیم اقتصاد گفت: در شرایط کنونی حذف صفر از پول ملی به لحاظ اقتصادی بر روی متغیرهای اصلی اقتصاد همانند بیکاری، تورم، نرخ بهره، نرخ ارز و ... تاثیرگذاری معناداری نخواهد داشت. اما به لحاظ محاسباتی می‌تواند اثراتی را به همراه داشته باشد.
وی افزود: قطعا هزینه حسابداری و محاسبات با اجرای این سیاست کاهش پیدا خواهد کرد و روند را تسهیل می‌کند. لذا کشورهای مختلفی که این سیاست را اجرا کرده‌اند زمانی بوده که دیده‌اند صفرهای زیادی در محاسبات باعث سردرگمی خوانندگان اعم از مردم، مسئولان و سیاست‌گذاران می‌شده پس اقدام به اجرای این سیاست کرده‌اند. بنابراین نباید انتظار تاثیرات واقعی این سیاست را در حوزه‌های مختلف اقتصاد داشته باشیم.
پیش از حذف صفر باید به سراغ سیاست‌های کنترل تورم برویم
مروی ادامه داد: کنترل تورم با حذف صفر نیازمند پیش‌نیازهایی است. کشورهایی که با اجرای این سیاست توانسته‌اند تغییراتی را در اقتصاد ایجاد کنند پیشتر سیاست‌های کنترل تورم را در پیش گرفته‌اند و از حذف صفر ب عنوان عامل ارتباطی با مردم و عامل روانی استفاده کرد‌ه‌اند. بنابراین اگر در ایران سیاست‌های کنترل تورممان موفق نباشد که تا کنون نبوده حذف صفر نتیجه‌ای نخواهد داشت.
این کارشناس اقتصادی در پایان خاطرنشان کرد: یک نگرانی که وجود دارد این است که اکنون صفرها برداشته شود اما تورم در سال‌های آتی همچنان ادامه پیدا کند و ما مجبور باشیم در چندسال آینده باز هم این کار را تکرار کنیم. بنابراین باید به دنبال کاهش تورم باشیم تا در آینده نیاز به تکرار این سیاست نباشد.
تجربه جهانی حذف صفر از پول ملی
حذف صفر از پول ملی سیاستی است که در چندین کشور با هدف ساده‌سازی محاسبات مالی و بهبود روانی اقتصاد اجرا شده است. برای نمونه، ترکیه در سال 2005 با حذف 6 صفر از لیر خود، واحد پول جدیدی معرفی کرد که موجب افزایش اعتماد عمومی شد، اگرچه فشارهای تورمی همچنان ادامه دارد. 
کشور زیمبابوه نیز در اواخر دهه 2000 تورم شدیدی را تجربه می‌کرد که منجر به چاپ اسکناس‌های نجومی شد. این کشور اما در سال 2008 واحد پول خود را بازتعریف کرد و 10 صفر از آن حذف کرد.  زیمباوه تلاش کرد با حذف صفر از پول ملی معاملات را ساده کند اما به دلیل ابرتورم شدید، نهایتاً به استفاده از ارزهای خارجی روی آورد. آرژانتین، غنا، ونزوئلا، مجارستان، روسیه و سیرالئون نیز از جمله کشورهایی هستند که طی سال‌های گذشته اقدام به حذف صفر از پول ملی کشورشان کرده‌اند. 
بررسی تاثیر این اقدام بر روی اقتصاد هر یک از کشورهای گفته شده نشان می‌دهد که حذف صفر، می‌تواند معاملات را آسان‌تر کند و از سوی دیگر اعتماد به پول یک کشور را افزایش دهد، اما اجرای این سیاست تنها راه‌حل برای مشکلات اساسی اقتصادی مانند تورم و ابرتورم نیست و می‌تواند کاهش انتظارات تورمی و تعدیل فضای روانی و افزایش اعتماد به پول ملی، به دنبال داشته باشد. بنابراین اگر حذف صفر از پول ملی همزمان با سیاست‌هایی برای کنترل تورم و ثبات اقتصادی همراه باشد، بی شک خروجی و سرانجام بهتری برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت.