صادرات و تولید؛ ظرفیت‌های درخشان
 
بر اساس آمار ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ، صادرات زعفران ایران در سال 1401 به رقم قابل توجه 240 تن به ارزش تقریبی 244 میلیون دلار رسید. این امر نشان‌دهندۀ وجود تقاضای بالا برای زعفران ایرانی در بازارهای جهانی است. میزان تولید زعفران در همین سال 398 تن بوده که پتانسیل بالای تولید این محصول در کشور را نشان می‌دهد. با در نظر گرفتن مصرف داخلی حدود 85 تن، این اعداد نمایانگر ظرفیت صادرات قابل توجه زعفران ایرانی است.
مبارزه با قاچاق؛ گام‌های موثر
 
اگرچه آمارهای سال 1401 بیانگر این است که حدود 73 تن زعفران به صورت قاچاق از کشور خارج شده است، اما تلاش‌های دستگاه‌های مربوطه برای شناسایی و مقابله با قاچاقچیان ادامه دارد و روند کاهشی قاچاق در این حوزه را نشان می‌دهد. آمار کشفیات قاچاق طی سال‌های اخیر، گواه بر این مدعاست که با وجود نوساناتی همچنان موضوع کنترل و نظارت بر کالای با ارزش زعفران مورد توجه و اقدام است. طی هشت ماهه سال 1403 میزان کشفیات 41 کیلوگرم، دوازده‌ماهه  سال 1402 میزان کشفیات 659 کیلوگرم و کشفیات 12 ماهه سال 1401 حدود 290 کیلوگرم بوده است.
 
از جمله اقدامات مهمی که در راستای جلوگیری از قاچاق و تقلب در حوزه زعفران ایرانی انجام شد، شناسه‌دار کردن این محصول بود. وزارت جهاد کشاورزی با تدوین ضوابط خرید، فروش، حمل و نگهداری زعفران، سعی در ایجاد سازوکار شفاف‌تری در بازار دارد. همکاری با اتاق بازرگانی برای ارتباط مستقیم با کشورهای هدف، باعث حذف واسطه‌ها و افزایش سود تولیدکنندگان ایرانی خواهد شد.
توسعۀ صادرات؛ فرصت‌های پیش رو
 
با کاهش تعرفۀ واردات زعفران ایران به چین به 12 درصد، فرصت‌های جدیدی برای صادرات این محصول به یکی از بزرگترین بازارهای جهان فراهم شده است. تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش یا حذف تعرفه‌های واردات در سایر کشورها، می‌تواند به رونق هرچه بیشتر صادرات زعفران ایرانی کمک کند. در نظر گرفتن پتانسیل بازارهای اوراسیا و تلاش برای ایجاد تعرفه‌های ترجیحی، می‌تواند افق‌های جدیدی را برای صادرات زعفران ایرانی ایجاد کند.
چالش‌ها و فرصت‌ها
 
موضوع قاچاق ورودی زعفران تقلبی از مبادی غیررسمی تا اندازه‌ای وجود دارد و نیازمند هوشیاری مسئولان و نظارت بیشتر است. قاچاق زعفران از طریق مرزهای شرقی و همچنین از برخی مناطق ویژۀ اقتصادی، نیازمند تقویت کنترل و نظارت بیشتر است. تلاش برای جلوگیری از صادرات پیاز زعفران به کشورهای رقیب، برای حفظ مزیت رقابتی ایران بسیار حائز اهمیت است.
آینده روشن
 
با اقدامات صورت گرفته برای کاهش اختلاف نرخ ارز و همچنین تلاش برای حمایت از صادرات با نشان تجاری ایرانی، آینده روشنی پیش روی صنعت زعفران کشور قرار دارد. حمایت از تولیدکنندگان داخلی، مبارزه با قاچاق و توسعۀ صادرات، کلید رونق هرچه بیشتر این صنعت ارزشمند خواهد بود. صنعت زعفران ایران با چالش‌ها و فرصت‌های فراوانی روبرو است. با برنامه‌ریزی دقیق، همدلی و تلاش، می‌توان به رونق هرچه بیشتر این صنعت و تثبیت جایگاه ایران به عنوان قطب تولید زعفران در جهان امیدوار بود.