به گزارش نسیم اقتصاد، در همین راستا چندی پیش نایب رئیس هیئت مدیره شرکت های تولیدکننده برق با بیان این که اکنون در پیک مصرف شبکه حدود 15 هزار مگاوات ناترازی برق داریم، گفت: اگر این روند به همین ترتیب پیش برود در 10 سال آینده حدود 37 هزار مگاوات ناترازی تولید خواهیم داشت یعنی 33 درصد از نیاز مصرف؛ درواقع یک سوم برق مورد نیاز کشور قابل تامین نخواهدبود. این ارقام چیزی جز کمبود جدی برق و یا به روایت روزنامه دنیای اقتصاد «ابر چالش ناترازی برق» نیست.

روزنامه خراسان در این باره نوشت: اگر چه می توان این ابر چالش را به گاز هم تسری داد چرا که با توجه به آغاز افت فشار گاز در میدان عظیم پارس جنوبی، برداشت از این میدان در سال های آتی کاهش خواهد یافت به طوری که بنا به گزارش اکو ایران، عدم النفع قطعی گاز صنایع فقط در سال 1401 حدود 5 میلیارد دلار بوده است.

در این میان باید بدانیم که 90درصد نیروگاه های تولید برق، وابسته به گاز هستند، که متاسفانه اغلب آن ها با راندمان کمتر از 40 درصد درحال فعالیت اند.این راندمان پایین را وقتی در کنار بهره وری بسیار پایین کارخانه های بزرگ تولیدی که اکثر قریب به اتفاق آن ها دولتی و یا شبه دولتی هستند بگذارید ماجرا ابعاد جدی تری به خود می گیرد؛ به طوری که به گزارش برق نیوز در شانزدهم دی ماه 1402، صنعت فولاد ایران سالانه معادل نیاز برق همه کلان‌شهرهای کشور برق هدر داده و از این مسیر تا 30 درصد به افزایش ناترازی برق دامن می زند.

چنانچه روشن است یکی از مهم ترین دلایل پایین بودن بهره وری، عدم استفاده از تکنولوژی های جدید است و این امر در سایه تحریم ها، بیش از پیش خود را نشان می دهد.

3 برابر شدن خاموشی صنایع

کمبود انرژی در سال جاری ابعاد تازه تری به خود گرفت به شکلی که میزان خاموشی در صنایع استان، از 12 ساعت به 36 ساعت در هفته رسید و همچنین جسته و گریخته، قطعی هایی خارج از برنامه اعلامی اتفاق افتاد. موضوعی که سهامیان رئیس کمیسیون حقوقی اتاق بازرگانی استان، در گفت و گو با خراسان، با عنوان تخلف شرکت توانیر نام برد و حتی یوسفی عارفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق، اعلام کرد صنایعی که از این قطعی ها خسارت دیده اند می توانند ادعای خسارت کنند. اتفاق عجیب دیگر، چند روز پیش بود که شرکت برق، در تماس با برخی صنعتگران استان، از آن ها خواسته بود 2 هفته به میزان 90 درصد مصرف خود را کاهش دهند که این میزان مصرف تفاوت چندانی با قطع برق نخواهد داشت؛ خوشبختانه این موضوع با هوشیاری بخش خصوصی و ورود سریع رسانه ها و در نهایت دستور استاندار، منتفی شد.

همه بار کمبود روی دوش صنعت

همه این فشار ها به بخش تولید، در حالی است که سهم صنایع از تولید برق کشور تقریبا به میزان بخش خانگی است، اما خاموشی ها تقریبا به طور کامل به بخش تولیدی حواله داده شده، موضوعی که بنا به گفته رئیس خانه صنعت، معدن، تجارت استان، باعث تورم در تولید می شود و دود آن به چشم مردم به عنوان مصرف کننده می رود، رئیس کمیسیون حقوقی اتاق استان نیز، این موضوع را امری پوپولیستی دانست که در چند سال اخیر اتفاق افتاده است.

ما تاکنون موفق به دریافت تسهیلات در حوزه احداث نیروگاه تجدیدپذیر نشده ایم

در آخرین جلسه کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی استان، نایب رئیس این کمیسیون خواستار قطع حداقل یک روز در هفته برای صنایع شد، او عنوان کرد: «در روزهای قطعی برق، استفاده از دیزل ژنراتور هم با مشکلات زیادی همراه است و برخی صنعتگران حتی امکان بهره برداری از نیروگاه خورشیدی خود را ندارند که امیدواریم شرکت برق راهکاری برای حل این مشکل ارائه دهد» در همین راستا رئیس کمیسیون انرژی نیز گفت: «خراسان رضوی تاکنون موفق به استفاده از منابع و قوانین موجود در خصوص دریافت تسهیلات در حوزه احداث نیروگاه تجدیدپذیر نشده است؛ درصورتی که طرح های پیشنهادی اجرایی شود، دو سوم مشکل ناترازی انرژی صنایع این استان رفع خواهد شد.»

با برآوردی که از ساخت نیروگاه های تجدید پذیر برای تولید برق انجام می شود به نظر نمی رسد این طرح ها قابلیت اجرایی انبوه را داشته باشند.

هزینه های بالای تولید برق سبز

برق نیوز، در اردیبهشت سال جاری در گزارشی هزینه تولید 5 کیلو وات ساعت برق را بین 140 تا 160 میلیون تومان و فضای مورد نیاز برای هر کیلو وات را بین 10 تا 13 متر عنوان کرده بود. محاسبه بر اساس این اعداد به ما می گوید برای یک واحد صنعتی با مصرف حدود 100 کیلو وات ساعت، باید در حدود 3 میلیارد تومان و 1200 متر زمین را صرف تولید برق خود کند، با توجه به این که خرید تضمینی برق توسط دولت، 2500 تومان برای هر کیلو وات ساعت، اعلام شده، واحد صنعتی باید 12 هزار ساعت، تا بازگشت سرمایه خود برق تولید کند.

مشهد دارای 300 روز آفتابی است که البته واحد تولیدی برای تامین برق در 3 ماه تابستان، نمی تواند برق تولیدی خود را به دولت بفروشد، با کسر 90 روز، 210 روز در سال را می تواند برق تولید کند و آن را با نرخ تضمینی به فروش برساند، در شرایط تورم صفر و ثابت ماندن نرخ خرید تضمینی، با احتساب حدودی میانگین 10 ساعت آفتابی برای روز ها در 9 ماه سال، هر سال حدود 2 هزارو 100 ساعت آفتاب برای تولید برق وجود دارد، پس نیروگاه خورشیدی برای 12 هزار ساعت باید بیش از 5.7 سال زمان بگذارد تا صرفا سرمایه اولیه را بازگرداند. این محاسبه منهای هزینه زمین و تعمیر نگه داری نیروگاه خورشیدی است.

همه این ها را بگذارید کنار این که در سال های گذشته واحدهای صنعتی که با تولید میزان قابل توجهی از برق مصرفی خود نباید مشمول قطع برق می شدند، در روزهای پیک مصرف همراه با دیگر واحدها خاموش شدند، نگرانی دیگر واحدهای صنعتی برای تولید برق، پرداخت مطالبات توسط وزارت نیرو است که اغلب با بدقولی دولتی ها مواجه می شود.