دههها است که این صنعت به واسطه روابطی که با تصمیمگیران اقتصادی در عرصه سیاست دارد، انحصاری عظیم را در بازار چند دهمیلیونی خودروی ایران ایجاد کرده است که منافع آن نصیب گروههای ذینفع و سیاستمداران حامی آنها میشود و هزینهاش را مردم میپردازند.
به گزارش
نسیم اقتصاد، دنیای اقتصاد نوشت: بیکیفیتترین کالاها با قیمتهای سرسامآوری به مردم واگذار میشود و جان و مال آنها را به مخاطره میافکند. اینکه این بازار بهدلیل انحصار متکی بر سیاست به اینجا رسیده بر همگان آشکار بوده است. هر وقت هم که اقتصاددانان مضرات این بازار انحصاری را برمیشمردهاند، انواع تمهیدات اقتصادی و سیاسی به راه میافتاد تا این انحصار و امتیازات متعاقب آن به هم نخورد.
در سالهای اخیر، اثرات مخرب انحصار خودروسازان بر رفاه جامعه آنقدر زیاد شده است که در نهایت برخی از تصمیمگیران بر آن شدند که با واردات خودرو کمی از انحصار تولیدکنندگان بکاهند. این نگرش در اساس خود درست است؛ ولی اینکه نتیجه مثبت به بار آورد یا وضع را از اینکه هست بدتر کند، به این برمیگردد که این واردات منجر به افزایش انحصار میشود یا انحصار تولیدکنندگان خودرو را کاهش میدهد. به نظر میرسد گروههای ذینفع به دنبال وضع انواع شرایط برای واردات خوردو باشند. در این حالت میتوان از قطبنمای رقابت- انحصار برای ارزیابی اثر این شرایط استفاده کرد: اگر شرایط واردات خودرو چنان تنظیم شود که در نهایت تعداد معدودی واردکننده واجد شرایط شناخته شود و بهویژه اگر چنان شود که تولیدکنندگان خودرو انحصار واردات را هم در دست بگیرند، نه تنها مشکل کنونی را حل نمیکند، بلکه مشکلی هم بر مشکلات این بازار میافزاید.
به سادگی میتوان تصور کرد که واردکنندگان انحصاری، اگر بخشهایی از همان تولیدکنندگان داخلی باشند، به جای بهبود کیفیت تولیدات داخلی، برای بالا نگاه داشتن قیمت و فروش خودروهای بیکیفیت خود، واردات را محدود کنند تا هم سود کلان واردات را ببرند و هم سود فروش تولیدات بیکیفیت داخلی را. افزایش رقابت به این معنی است که خودروساز اگر نتواند با کاهش هزینهها و افزایش کیفیت، با خودرو خارجی رقابت کند، از بازار اخراج شود. دادن انحصار واردات به خودروسازان دقیقا ناقض این هدف است.
در ادبیات اقتصادی، رقابت با کاهش هزینهها و افزایش رفاه همراه دانسته میشود و انحصار و امتیاز با کاهش رفاه همگان و افزایش ثروت افراد نزدیک به قدرت سیاسی. کاهش انحصار و افزایش رقابت باید قطبنمای هر حرکت اصلاحی در اقتصاد باشد. خسارات انحصار به رفاه مردم در اقتصاد مدرن در قالب نظریههای انحصار به تفصیل مدلسازی شده و شواهد آن با آمار و ارقام شرح شده است. ولی لبّ مطلب که انحصار علتالعلل کمیابی و گرانی و رنج درویشان است، آنقدر واضح است که هزار سال پیش در حکایات حکما شرح داده شده است. نکته نغز این است که همین حکایات ریشه این انحصارات و امتیازات، و در نتیجه نقطه شروع اصلاحات را هم از زبان خباز خاص سلطان ابراهیم غزنوی به صراحت بیان کردهاند: «فرمان چنین است.»
لینک کوتاه
اخبار مرتبط
همزمان با افزایش قیمت طلا در بازار جهانی، قیمت طلا و سکه در بازار تهران نیز افزایشی شد. 24 اسفند 1402
روند بازار خودرو طی 24 ساعت گذشته، از افزایش قیمت برخی خودروها حکایت دارد. 24 اسفند 1402
اینکه قیمت کارخانهای خودروها در سال 1403 چه خواهد شد، پرسش مهمی است که ذهن شهروندان... 20 اسفند 1402
در هفته ای که گذشت نرخ دلار آزاد روی قله های تاریخی خود معامله شد. بررسی ها نشان میدهد... 19 اسفند 1402
در معاملات امروز (چهارشنبه 16 اسفند 1402) مرکز مبادله ارز و طلای ایران هر اسکناس دلار... 16 اسفند 1402
قیمت عمده فروشی محصولات کشاورزی برای هفته جاری (14 تا 20 اسفند) از سوی میدان بزرگ میوه و... 14 اسفند 1402
قیمت جهانی طلا در یک روز گذشته با رشد شدید 38 دلاری مواجه شد. 12 اسفند 1402
بعضی از کارشناسان حوزه املاک معتقدند که در فصل پایانی سال 1402، بازار مسکن و آپارتمان... 12 اسفند 1402
نظرات شما