3 stars - based on 1 reviews

آقایان دکتر علوی راد استاد دانشگاه آزاد اسلامی یزد، دکتر کامران ندری استاد اقتصاد پولی دانشگاه امام صادق و دکتر رحمان سعادت استاد دانشگاه سمنان در گفتگو با دکتر پرویزیان در برنامه چشم انداز به بررسی اقتصاد ایران در سال 1400 پرداختند.

به گزارش نسیم اقتصاد به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شبکه ایران کالا، دکتر علوی راد استاد دانشگاه آزاد یزد در گفتگو با برنامه چشم انداز گفت: در اقتصاد امسال دو دولت وجود داشته، نیمه اول امسال را دولت قبل در اقتصاد تأثیر داشته و نیمه دوم امسال را هم دولت فعلی که این موضوع در بررسی اقتصاد سال 1400 باید مد نظر قرار داده شود.
آقای علوی راد اظهار داشت: مهم ترین رویداد اقتصادی امسال بازگشت رشد اقتصادی مثبت به اقتصاد کشور بوده است که آمارهای منتشر شده 9 ماهه ابتدای سال این موضوع را تأیید می کند. گزارش های بانک مرکزی خبرهای خوبی از وضعیت اقتصادی می دهد اما اینکه این موضوع تا چه اندازه در معیشت و وضعیت اقتصادی جامعه تأثیر مثبت خواهد داشت باید با دقت بیشتری مورد بحث قرار گیرد و صحبت کردن در موردش جای احتیاط دارد.
این استاد دانشگاه افزود: رشد 4.1 درصدی که در 9 ماهه امسال اتفاق افتاده و نرخ رشد 6.1 درصدی بخش خدمات و مهم تر از آن سهم 3.5 درصدی از کل رشد 4.1 درصدی اقتصاد نشان از اهمیت این بخش از اقتصاد دارد و این نشان دهنده این است که بزرگترین بخش اقتصادی که در رشد اقتصادی سهم دارد زنده و ریکاوری شده است.
وی ادامه داد: نکته منفی این آمار نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی است که بیش از 4 درصد منفی شده است و این تلخ ترین قسمت ماجراست و این به دلیل بیم و امیدها در سرمایه گذاری و بی ثبات بودن اقتصاد ایران را دارد.
علوی راد گفت: فشار تورمی تلخ ترین قسمت اقتصاد ایران در سال 1400 بوده است و میانگین تورم 12 ماهه ما بیش از 40 درصد است و تورم ماهانه نیز بیش از 2 درصد بوده است و این تورم دهک های پایین را به شکل قابل ملاحظه ای تحت فشار معیشتی قرار داده است .
وی افزود: 43 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی خبر بسیار خوبی است ولی کافی نیست این میزان صادرات نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 40 درصدی داشته که بسیار خبر خوبی است. در سال آینده می توان چشم انداز بهتری برای اقتصاد ایران متصور شد اما این نکته را نیز نباید از یاد برد که هیچ کدام از مشکلات ساختاری اقتصاد کشور در سال 1400 از بین نرفته و همچنان پا برجاست.
این استاد دانشگاه معتقد بود: دولت های سر کار آمده بعد از جنگ تحمیلی همه دو دوره سر کار بوده اند و متأسفانه در دوره دوم به وادادگی رسیده اند. برخی از این دولت ها زودتر و برخی دیرتر ولی همه دولت ها در دوره دوم به یک وادادگی می رسند و در واقع فعالیت های خود را متفاوت تر از قبل انجام می دهند دولت قبل وادادگی را زودتر شروع کرد. مسئله این است که دولت ها این احساس را دارند که در دوره دوم باید نوع دیگری از عملکرد را نشان دهند به عنوان مثال دولت قبل تنخواهی که می توانست در یک سال از بانک مرکزی بگیرد در سه ماه گرفت و همه آن را هزینه کرد .
این یعنی در هفت سال به روش دیگری کار کرده اند و در سال آخر به این نتیجه رسیده اند که راه و روش دیگری استفاده کنند و این موضوع از روی آمار و ارقام به راحتی قابل تشخیص است و باید برای این موضوع چاره اندیشی شود.
دکتر علوی راد گفت: سال 1400 را از هر منظری که بخواهیم مورد بررسی قرار دهیم دو دولت با رویکردهای متفاوت بر سر کار بوده و در شش ماهه دوم تغییرات زیادی صورت گرفته است. در هر حال با وجود همه مشکلات اقتصادی موجود برای دولت آقای رئیسی به نظر بنده می توان نمره قابل قبولی در نظر گرفت.
وی افزود: مشکلات ساختاری اقتصاد ایران در سال 1400 تغییری نکرده و کاری برای حل این مشکلات ساختاری صورت نگرفته است توجه به این نکته مهم است که این مشکل موضوعی نیست که امروز به وجود آمده باشد و بتوان در کوتاه مدت آن را حل کرد اما معتقدم باید به این سمت حرکت کرد و برنامه ریزی ها به نحوی باشد که در مسیری قدم برداریم که بتوانیم مشکلات ساختاری را به مرور حل کنیم. دولت در بودجه این تلاش را کرده و سعی کرده به این سمت حرکت کند و امیدواریم که این سر آغازی برای حل این مشکلات ساختاری موجود در اقتصاد باشد.
دکتر راد افزود: اگر قرار باشد گشایشی حاصل شود و دلارهای نفتی سرازیر شود و به روش های قبلی عمل نکنیم و باید اقتصاد کشور از ابعاد مختلف وابستگی خود به نفت را کمتر کند اما این به این معنی نیست که از فرصت های نفتی استفاده نشود بلکه باید از این فرصت ها هم در مسیر مناسب خود بهره مند شد.
وی گفت: در سال 1400 کشور به لحاظ تجارت خارجی وضعیت بهتری داشته است در خصوص واکسیناسیون عملکرد مناسبی در مقایسه با سالهای 98 و 99 داشتیم و بورس در مقایسه با دو سال گذشته از ثبات بیشتری برخوردار بوده است. اما این آمارها به هیچ وجه به این معنی نیست که در سال آینده نیز باید با همین شرایط پیش برویم بلکه باید برای آسیب هایی که در دهه 90 متحمل شده ایم در دهه پیش رو برنامه داشته باشیم تا با تلاش مضاعف کمبودهای تحمیل شده به اقتصاد کشور در دهه نود را جبران کنیم.
دولت نیز باید همین شرایط را در نظر بگیرد. 60 درصد مشاغل ما غیر رسمی هستند و بیشترین ضربه را در شرایط کرونایی دیده اند بازگشت و ترمیم این مشاغل به این راحتی ها نیست بلکه سال 1400 باید سرآغاز یک حرکت باشد تا کشور را به سمتی حرکت دهد تا خسارت ها و تخریب هایی که ایجاد شده را به مرور ترمیم کند.
بخشی از تورم به تورم انتظاری بر می گردد در واقع کسانی که در بخش تورم قرار می گیرند یک افق پیش رو را از قیمت ها برای خود در نظر می گیرند و این انتظارات تورمی است. تأثیر مباحث روانی بر قیمت ها بسیار زیاد و جدی است و باید این نکته مورد توجه قرار گیرد.
دکتر کامران ندری استاد اقتصاد پولی دانشگاه امام صادق میهمان دیگر برنامه چشم انداز در گفتگو با این برنامه گفت: در خصوص رشد اقتصادی گفتن این نکته مهم است که بخشی از این رشد برای بخش خدمات است و بخشی برای رفع محدودیت های کرونایی است و ممکن است تداوم نداشته باشد.
وی ادامه داد: بخش قابل توجهی از این رشد هم مربوط به نفت است که اگر تحریم ها برداشته شود و یا حتی بخشی از آن ها رفع شود می تواند رشد قابل توجهی برای ما داشته باشد اما نکته مهم این است که ممکن است این رشد اقتصادی در سال های آینده تداوم نداشته باشد.
دکتر ندری خاطر نشان کرد: 4 سال پیاپی تورم بالای 30 درصد در کشور داشته ایم که تقریبا می توان گفت بی سابقه بوده است تورم های بالای 40 درصد هم داشته ایم اما تداوم 4 ساله نداشته است از طرفی نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی نیز منفی بوده است و این نکته مهمی است و نشان دهنده این است که بنگاه ها پیش بینی افزایش قیمت ها را دارند و یا همان انتظار تورمی که این نکته قابل توجهی است.
وی اظهار داشت: از طرفی برنامه قابل توجی برای حل مشکلات ساختاری اقتصاد دیده نمی شود و همچنان پول نفت را بانک مرکزی به صورت ریال به دولت می دهد و همین موضوع موجب رشد پایه پولی در 40 سال گذشته بوده است در خصوص تنخواه هم این نکته مهم است که اگر دولت تنخواه را استفاده نکند دولت بعدی استفاده خواهد کرد و دولت ها این مبالغ را بر نمی گردانند حتی با وچود اینکه بر اساس قانون باید این بدهی را پرداخت کنند این کار را نمی کنند و همین موضوع به رشد نقدینگی منجر می شود.
یکی دیگر از مشکلات اقتصاد تسهیلات تکلیفی است که موجب نابسامانی شدیدی در اقتصاد ما شده است و همین موضوع موجب شده سالیان سال کنترل مناسبی در رشد نقدینگی نداشته باشیم. سال آینده علاوه بر مسائل پولی شوک ناشی از افزایش هزینه های تولید و حقوق و مزایای عوامل تولید را خواهیم داشت. حذف ارز 4200 تومانی نیز نکته دیگری است که باید در نظر گرفته شود بنابراین باید نگرانی جدی ای در خصوص افزایش قیمت خوراکی ها داشته باشیم.
دولت قبل تنخواه یک سال را در سه ماه خرج کرد اما نکته ای که باید به آن توجه کرد این موضوع است که افزایش درآمدهای نفتی به سه ماهه اول و دوم سال بر می گردد و اقداماتی که دولت قبل برای افزایش تولید و صادرات بخش نفت و گاز کرد موجب افزایش عمده درآمدهای نفتی کشور شد.
رحمان سعادت استاد دانشگاه سمنان نیز در گفتگو با برنامه چشم انداز گفت: طبیعتا با این منابع و سرمایه فیزیکی و اجتماعی و مردمی که داریم قرار بود ایران سال 1401 قطب اقتصادی و صنعتی منطقه بشود اما به دلایل مختلف سال 1400 سال اقتصاد معیشتی بود به این معنی که تمام تلاش دولت پرداخت حقوق و دستمزد بود و حتی در برخی از ارگانها پاداش و مزایا هم پرداخت نشده است.
وی ادامه داد: دولت برای پرداخت همین دستمزدها هم مشکلات داشته و تقریبا هیچ هزینه ای در بخش های عمرانی کشور صورت نگرفته است. در مورد بخش خصوصی هم همین شرایط حکم فرما بوده است. سایه کرونا باعث شد بسیاری از بنگاه های اقتصادی با حداقل ظرفیت کار کنند و حتی بسیاری از شرکت ها نیروهای خود را تعدیل کردند و در خصوص پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان خود مشکل داشتند.
دکتر سعادت ادامه داد: همه این موضوعات نشان می دهد سال 1400 سال معیشتی و انقباضی بود که بخشی از این شرایط از دست دولت خارج بود در شرایط جنگی و تحریمی یکی از راهکارها سهمیه بندی است و باید منابع به نحوی تقسیم شود که همه مردم به یک اندازه از منابع بهره مند شوند.
وی گفت: بسیاری از خانواده ها حداقل ها را هم نمی توانند تأمین کنند از طرفی مصرف پروتئین در سبد خانوار بسیار کم شده است قیمت برنج چند برابر شده و از سمت دیگر اقلام لبنی افزایش چند برابری قیمت داشتند در حالی که درآمد بیشتر اقشار جامعه خصوصا حقوق بگیران با این شرایط همخوانی ندارد و افزایش چندانی نداشته است.
این استاد دانشگاه گفت: بنده معتقدم سهمیه بندی هم مشکلات خاص خودش را دارد و در ایران هم تجربه شده است. بهترین انتخاب اقتصاد هیچ وقت سهمیه بندی نیست سهمیه بندی ایجاد رانت می کند اما تا زمانی که شبکه توزیع اصلاح نشود باید از مکمل هایی مثل سهمیه بندی استفاده شود.
آقای سعادت اظهار داشت: تا زمانی که نتوانیم بخش خصوصی را به صورت درست در کشور ایجاد کنیم که کارآیی لازم را داشته باشد به عقیده بنده باید سایه دولت در اقتصاد باشد تا خانوارهایی که از توانایی بالایی برخوردار نیستند آسیب کمتری ببینند .
وی در پایان با بیان اینکه شرایط اقتصادی در برخی مسیرها گشایش هایی داشته گفت: امیدهایی وجود دارد که در سال 1401 این فضای مطلوبی که ایجاد شده به نتیجه برسد از طرفی جذب منابع انسانی بیشتر شده و امید است که از رکود کرونایی خارج شویم اما همچنان نرخ تورم نگران کننده است و دولت باید با جلوگیری از ایجاد نقدینگی برای تورم چاره اندیشی کند.
آقای سعادت با اشاره به رشد خوب صادرات غیر نفتی کشور در مقایسه با سال گذشته گفت: یک بخشی از صادرات 43 میلیارد دلاری به دلیل این است که نرخ ارز افزایش پیدا کرده و دلیل دوم تحولات کشورهای منطقه است. بسیاری از کشورها به دنبال تهیه کالاهای خود از کالاهای با کیفیت ایرانی است که این فرصت خوبی است که باید تجار و تولید کنندگان ایرانی از آن بهترین بهره را ببرند تا موتور اقتصاد کشور به حرکت در بیاید.

لینک کوتاه
اقتصاد ایران تولیدکنندگان

اخبار مرتبط

نظرات شما